Ο Βουδισμός θεωρείται μια αίρεση του Βραχμανισμού – ή της Βεδικής Παράδοσης. Είναι σαν τον Τζαϊνισμό ένα από τα ανορθόδοξα θρησκευτικά/φιλοσοφικά συστήματα που αναπτύχθηκαν στην Ινδία.
Ο Βουδισμός, όπως κάθε θρησκεία, έχει τις σέχτες του και η φιλοσοφία του έχει τις σχολές της. Κι επειδή μερικές σέχτες και σχολές έχουν χτυπητές διαφορές με τα ορθόδοξα συστήματα, μερικοί μονόχνωτοι λόγιοι εμμένουν στις διαφορές και το σχίσμα μεταξύ των θρησκειών.
Η εμμονή στο σχίσμα δεν είναι ορθή.
Ο Βούδας ήταν πρίγκιπας (Ξατρίγια) αναθρεμμένος στον Βραχμανισμό ή Βεδισμό. Οι 6 από τους 10 στενούς μαθητές του ήταν βραχμάνοι εμποτισμένοι με τη βεδική θρησκεία και φιλοσοφία: Sariputra, Maudgalyāyana, Mahākāśyapa, Subhuti, Pārna – maitrāyanīputra, katyāyana. Τρεις άλλοι ήταν ξατρίγιες κι ένας μπαρμπέρης, ο Upali.
Μια από τις σπουδαιότερες σχολές της βουδιστικής φιλοσοφίας είναι η Mahāyāna, ‘‘το μεγάλο μονοπάτι/όργανο’’. Οι θεμελιωτές και δάσκαλοι της σχολής αυτής ήταν βραχμάνοι – Asaṅga, Vasubandha, Nagārjuna κλπ. Ο τελευταίος, Nagārjuna (150-250 κε περίπου) που θεμελίωσε τη σχολή Madhyamika, την πιο συγγενική με Βεδάν-τα, θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς δασκάλους, όπως ο Ādiśaṅkara για τους Ινδουιστές. Και αυτός και ο διάδοχός του Aryadeva ήταν βραχμάνοι από τη νότια Ινδία.
Ο Buddhaghosha, ένας σπουδαίος δάσκαλος της σχολής Theravāda, του 5ου αιώνα κε, ήταν επίσης βραχμάνος και λόγιος των Βεδών. O Shantideva, βουδιστής μοναχός, ποιητής και λόγιος, καθηγητής στο πανεπιστήμιο Nalanda, δίδασκε το Madhyamika σύστημα του Nagārjuna. Και αυτός ήταν βραχμάνος.
Διαφορές υπάρχουν. Μα και το σύστημα Βεδάν-τα, καθώς απορρίπτει τις θυσίες και τελετές, διαφέρει πολύ από τον κοινό βραχμανισμό και τις λατρευτικές σέχτες του Ινδουισμού.
Ο τροχός του Dharma (= δικαιοσύνη, θρησκεία), σύμβολο κοινό και στις 2 θρησκείες, και η εκδοχή του στον τροχό του βασιλιά Ashoka (304 – 232 ΠΚΕ) και στην Ινδική σημαία – από το 1947.
Έτσι ο Βουδισμός παρά τις διαφορές του παραμένει στο ευρύ ρεύμα της Βεδικής Παράδοσης ως ένας ανορθόδοξος κλάδος. Σε άλλα άρθρα εξετάζονται οι ομοιότητες και διαφορές, όπως, κυρίως, στο παλαιότερο Φιλ576: Βουδισμός, Ινδουισμός.
