1. Όπως έγραψα στο 101. Φιλοσοφία: Βεδική Παράδοση (Α’) , οι Ινδοί σχεδόν όλοι νομίζουν πως η θρησκεία τους, ο Ινδουισμός, είναι η Β(εδική) Π(αράδοση).
Ο Ινδουισμός είναι θρησκεία, και μάλιστα περίπλοκη για τα δικά μας δεδομένα. Η ΒΠ είναι φιλοσοφία που συμπεριλαμβάνει θρησκεία, τέχνη, ψυχολογία και κάθε κανονική άποψη της ανθρώπινης ζωής. Δεν πρέπει να ταυτίζεται με τον Ινδουισμό: είναι η πηγή του.
Λίγα λόγια για τον Ινδουισμό: Είναι μια πολυθεϊστική θρησκεία όπου κάθε οικογένεια λατρεύει μια θεότητα μα σέβεται όλες τις άλλες. Ηγέτες είναι οι Śaṅkarācārya (προφέρεται περίπου ως Shankaraachaarya) μα το ιερατείο είναι κληρονομικό και κάθε ναός ανήκει στη φροντίδα κάποιας οικογένειας βραχμάνων-ιερέων. (Οι πλείστοι βραχμάνοι δεν είναι ιερωμένοι).
Οι ναοί παρουσιάστηκαν γύρω στο 500 ΠΚΧ (απλά πρωτόγονα κτίσματα) και γνώρισαν ανάπτυξη κι εξάπλωση από τον 1ο ΠΚΧ μέχρι τον 4ο ΚΧ. Παλαιότερα η λατρεία ήταν καθαρά οικογενειακή υπόθεση, αλλά οι άρχοντες οργάνωναν κοινοτικά φεστιβάλ και μεγάλες γιορτές και θυσίες.
Όλοι πιστεύουν στη μετενσάρκωση αλλά και σε παράδεισο όπου πάνε λόγω καλών πράξεων και σε κόλαση όπου πάνε λόγω κακών πράξεων. Εκεί μένουν για ορισμένο διάστημα ανάλογα με τις πράξεις τους και μετά ξανα-ενσωματώνονται και συνεχίζουν την περιπέτεια της ζωής – ως την τελική λύτρωση, κάποτε.
2. Η ΒΠ ήταν κυρίως προφορική και μεταδιδόταν από μεγάλους διδασκάλους στους μαθητές τους. Οι μεγάλοι φύλακες ήταν τους τελευταίους αιώνες οι Śaṅkarācārya.
Υπάρχουν 4 τέτοιοι φύλακες/ηγέτες, ο καθένας με την έδρα του – στον βορρά, στην ανατολή, στον νότο και στη δύση των Ινδιών. Στον 20ό αιώνα έγινε αποδεκτός και ομότιμος ακόμα ένας, με την έδρα του, στον νότο. Αλλά επειδή κάποτε κάποιος αποσύρεται από τα παραδοσιακά θρησκευτικά του καθήκοντα και δημιουργεί μια κλειστή σχολή σαν μοναστήρι, σήμερα υπάρχουν περί τους 75 Śaṅkarācārya. Μερικοί είναι ίσως άγιοι και, οπωσδήποτε, όλοι θεωρούνται άγιοι, ολοκληρωμένοι σοφοί, από τους οπαδούς τους.
Παρότι είναι κατ’ εξοχήν προφορική παράδοση, έχει τα ιερά κείμενά της. Αυτά είναι (101. Φιλοσοφία: Βεδική Παράδοση , §2) οι Βέδες και, κυρίως, οι Ουπανισάδες και η Bhagavat Gītā (στο 6ο βιβλίο, Bhīṣma Parva, του επικού Mahābhārata) και τα έργα του πρώτου Śaṅkarācārya. Επίσης το φιλοσοφικό σύστημα Sāṅkhya με την εξέλιξη της δημιουργίας από τα λεπτότερα επίπεδα στα χοντρότερα και το σύστημα Yoga του Patañjali με την ανελικτική ψυχολογία του. Αυτά όλα περιγράφουν αναλυτικά τη φύση του κόσμου και του ανθρώπου και τις απαραίτητες πρακτικές για τη λύτρωση από την άγνοια και τη δυστυχία, ή, με άλλα λόγια, την ανέλιξη του ανθρώπου στο ύψιστο επίπεδο οντότητας και συνειδήσεως.
Η ΒΠ συμπεριλαμβάνει επιπλέον κείμενα για την οργάνωση της κοινωνίας και αρχές διακυβέρνησης (nīti śāstra), για την ιατρική (āyurveda), για μαθηματικά (śulbasūtra), γλωσσικά και άλλα. Καλύπτει όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής.
Αυτά όλα κάποτε αποτελούσαν ένα ενιαίο σύστημα Φιλοσοφίας (με τη θρησκευτική πλευρά, τις διάφορες Τέχνες του λόγου, της μουσικής , ζωγραφικής κλπ, και της ψυχολογίας) αλλά με την έλευση του Kaliyuga, ίσως και πολύ νωρίτερα, άρχισε να χωρίζεται σε διαφορετικές σφαίρες και τμήματα. Για το Κάλιγιούγκα θα γράψω στο επόμενο.
3. Ένας από τους φύλακες και δασκάλους της ΒΠ είπε ότι ο Βέδας (veda=γνώση) δεν είναι τα βιβλία που είναι γνωστά ως «Βέδες» (101. Φιλοσοφία: Βεδική Παράδοση , §2), αν και αυτά περιέχουν μερικές απόψεις της ύψιστης πνευματικής γνώσης. Κάθε θρησκεία, κάθε νομικό σύστημα, κάθε πολιτισμός, που καθοδηγεί τους ανθρώπους προς τη δικαιοσύνη και την αλήθεια έξω από την άγνοια, τη βαρβαρότητα και τη ψευδαπάτη, πρέπει να θεωρείται πως περιέχει τον Βέδα, ή πως είναι άποψη, παρακλάδι, της ΒΠ. Και σίγουρα δεν χρειάζεται πλέον οι άνθρωποι της Δύσης να πηγαίνουν στην Ινδία για να μελετήσουν τις αρχές της ΒΠ.
Ήδη έχω γράψει πολλά, αλλά τρεις βασικές αρχές είναι η απόλυτη Ενότητα του σύμπαντος, η ευρυθμία και τάξη της πολλαπλότητας και η ανέλιξη του ανθρώπου.
Από τα πρώτα κιόλας κείμενα (ύμνοι του Ṛgveda) τονίστηκε πως όλα τα ποικιλόμορφα φαινόμενα της δημιουργίας (θεότητες, κόσμοι, πλάσματα) είναι εκδηλώσεις του Ενός αθώρητου υπέρτατου Όντος, που είναι αυθύπαρκτο – η Πρωταρχή, Πρωταιτία και Πρωτουσία των πάντων. Είναι το Μπράχμαν, το Απόλυτο, ο αληθινός Εαυτός του Σύμπαντος και, φυσικά, κάθε ανθρώπου.
Το σύμπαν δεν είναι χαοτικό, αποτέλεσμα τυχαίων συγκρούσεων και τυφλών δυνάμεων. Παράγεται από τη βούληση του Απολύτου με γνώση, νόμο και τάξη. Μπορεί ο άνθρωπος να ανελίχθηκε («εξελίχθηκε») από κατώτερα όντα, μα σε κάθε στάδιο ενεργούσε και καθοδηγούσε απεριόριστη Νοημοσύνη η οποία συνεχίζει. Το γεγονός πως υπάρχει ένας έστω νόμος στη Φύση δείχνει την ύπαρξη Νοημοσύνης.
Ο άνθρωπος μπορεί μέσω συγκεκριμένων πρακτικών, με καθοδήγηση και πειθαρχία, να γνωρίσει τον εαυτό του ίδιο με τον Εαυτό του σύμπαντος, ως θεατή αμετάβλητο και ανεπηρέαστο από, και μέσα σε, όλα τα μεταβαλλόμενα του κόσμου.
Αυτός είναι ο ανώτερος σκοπός της ανθρώπινης ύπαρξης σε αυτή τη ζωή.
