1. Δεν γνωρίζουμε τον σύνολο κόσμο διότι έχουμε περιορισμούς στη νόησή μας, δηλαδή στον τρόπο που λειτουργεί ο νους μας.
Ο νους μας μας δείχνει μόνο έναν τρισδιάστατο κόσμο. Αλλά αφού ο χώρος στον οποίο υπάρχει ο αντικειμενικός κόσμος είναι άπειρος σε κάθε κατεύθυνση, θα έπρεπε να υπάρχουν πολύ περισσότερες, αν όχι άπειρες, διαστάσεις. Κατά πάσα πιθανότητα, για να μην πω “σίγουρα”, υπάρχουν κι άλλες διαστάσεις, μα δεν τις βλέπουμε ή δεν τις εμπειρόμαστε λόγω των περιορισμών στον νου μας.
Γνωρίζουμε από προσωπική πείρα πως ο νους μας μπορεί να λειτουργεί διαφορετικά σε διαφορετικές ώρες, ανάλογα με τις περιστάσεις και τη συνειδησιακή μας κατάσταση: π.χ. σε αναισθησία, σε μέθη, σε ονειροπόληση, σε προσοχή, σε έντονη διαύγεια, σε μεγάλο κίνδυνο και ό,τι άλλο. Διαβάστε μια περιγραφή μιας διαφορετικής κατάστασης από τον Ινδό μύστη J. Krishnamurti.
Παντού υπήρχε σιωπή: οι λόφοι ήταν ακίνητοι· τα δέντρα ήταν ήσυχα και η κοίτη του ποταμού άδεια· τα πουλιά είχαν βρει καταφύγιο για τη νύχτα· όλα τώρα ησύχασαν, ακόμα και οι σκύλοι του χωριού… Η σιγή μεγάλωσε κι έγινε έντονη, ευρύτερη, βαθύτερη. Αυτό που ήταν έξω τώρα ήταν εντός. Ο νους… έπαψε να μιλά στον εαυτό του, φυσικά, δίχως καμιά πίεση. Ήταν ήσυχος σε όλο το εσωτερικό του, τυλιγμένος στον εαυτό του… Ήταν μια έντονη κατάσταση εντελώς άσχετη με όλα τα άλλα κι ολομόναχη στη μεγαλοσύνη κι απεραντοσύνη της… Υπήρχε έκσταση.
2. Προσέξτε, ο νους γαλήνεψε παύοντας να μιλά κι άνοιξε πλατιά έτσι που ό,τι βρισκόταν έξω τώρα βρισκόταν μέσα κι ένιωθε έκσταση στη βαθιά σιωπή.
Ο δικός μας νους, και του Krishnamurti σε άλλες ώρες, λειτουργεί διαφορετικά με φαντασιώσεις, ψέματα, ακατάπαυστη ροή σκέψεων κι ανεξέλεγκτες μεταβολές διαθέσεων και συγκινήσεων.
Στην προηγούμενη δημοσίευση κοιτάξαμε δύο αρνητικές συνήθειες που λειτουργούν ως περιορισμοί της νόησής μας: η φαντασίωση με τις ποικίλες εκδηλώσεις της και τα ψέματα που λέμε κυρίως στον εαυτό μας κάνοντας πως ξέρουμε πράγματα που δεν ξέρουμε κι επιβάλλοντας περιορισμούς στην εύρυθμη λειτουργία της προσοχής, παρατήρησης και διάκρισης, στη δύναμη της θύμησης, στη διαύγεια και στην ησυχία του νου.
Σήμερα θα κοιτάξουμε δυο ακόμα δυσάρεστες περιοριστικές συνήθειες που καίνε πολλή ενέργεια: αρνητικές δυσάρεστες συγκινήσεις και φλυαρία.
3. Η φλυαρία, η εξωτερική ακατάσχετη ομιλία που συχνά είναι περιττή, πρέπει να μας είναι γνωστή. Μας είναι τρομερά ενοχλητική όταν οι άλλοι αφήνονται σε αυτήν, αλλά δεν αντιλαμβανόμαστε πλήρως πως κι εμείς πάσχουμε κι ενοχλούμε άλλους.
Οι άνθρωποι που φλυαρούν περισσότερο νομίζουν πως ελέγχουν την ομιλία τους. Είναι κι αυτό ένα από τα ψέματα που λένε, όλοι λέμε, στον εαυτό μας.
Το να μιλάμε δεν είναι καθόλου βλαβερό. Απεναντίας, είναι πολύ χρήσιμο κι απαραίτητο σε ορισμένες περιστάσεις για επικοινωνία και καλές σχέσεις. Αλλά αυτό ακριβώς φουσκώνει και γίνεται ορμητικό ρεύμα φλυαρίας.
Μερικοί άνθρωποι, γυναίκες ως επί το πλείστον, δεν μπορούν να σταματήσουν. Θα μιλήσουν για τα πρόσωπα που συνάντησαν και τα ρούχα που φορούσαν και τι είπαν για άλλους και τι έφαγαν και τι καιρό έκανε κι ό,τι άλλο περνά από το μυαλό τους. Μα και μερικοί άνδρες θα περάσουν εύκολα από πολιτικά θέματα σε οικονομικά, σε κοινωνικά, σε θρησκευτικά, σε ιστορικά και ό,τι άλλο. Αν τους ρωτήσετε κάτι, το εκλαμβάνουν ως προτροπή να επεκταθούν σε πολλά άλλα – που γνωρίζουν ή δεν γνωρίζουν…
4. Πολλή ενέργεια καίγεται με τη φλυαρία. Πολύ περισσότερη καίγεται με την εκδήλωση αρνητικών δυσάρεστων συγκινήσεων. Αυτές αποτελούν κοινή καθημερινή εμπειρία.
Ο φόβος και ο θυμός είναι δύο πολύ γνωστά μας φαινόμενα – και δυσάρεστα. Με το πρώτο παγώνουμε ή τρέμουμε. Με το δεύτερο υπερθερμαινόμαστε και μπορεί πάλι να τρέμουμε από πλημμύρα καυτής, επιθετικής ενέργειας.
Μετά, είναι απελπισία ή απόγνωση, αυτολύπηση, βαριεστημάρα, ζήλεια, καχυποψία κ.λπ.
Αυτές οι συγκινήσεις (ή συναισθήματα, όπως τα λένε πολλοί) διαχέονται στον οργανισμό, καταλαμβάνουν τον νου και μας κάνουν να πούμε λόγια και να κάνουμε πράξεις που αργότερα, σε νηφάλια κατάσταση, μετανιώνουμε.
Είναι τόσο κοινές και συχνές αυτές οι συγκινήσεις που έχουν γίνει αποδεκτές ως φυσικά φαινόμενα. Στη σύγχρονη ψυχολογία μάλιστα η εκδήλωσή τους θεωρείται αναγκαία κι επιβεβλημένη. Συχνά λέγεται και “ειλικρίνεια” – ενώ δεν έχουν καμιά σχέση αυτά τα φαινόμενα με ειλικρίνεια ή φυσικότητα. Είναι απλώς εκδηλώσεις της αδυναμίας των ανθρώπων, σημάδια κακής ανατροφής και ανικανότητας να ελέγξουν τις προσωπικές ενοχλήσεις τους.
5. Ο κάθε άνθρωπος πρέπει να μάθει να μην εκφράζει με λόγια και πράξεις αυτές τις αρνητικές ενέργειες όταν ξεσπούν μέσα του, να μην δρα υπό την επίδρασή τους. Πρέπει επίσης να σταματά τη φλυαρία κι έτσι μαθαίνει να μη λέει τίποτα περιττό.
Τέτοια αυτοσυγκράτηση αποτελεί το πρώτο βήμα στον έλεγχο του νου μας.
