Φιλ47: Αιώνια Κόλαση;

1. Από τότε που απέκτησα κάπως ανεξάρτητη στόχαση κι άρχισα να κατανοώ τη φύση του Χριστιανισμού, αποφάσισα πως η χριστιανική θεολογία είναι για ηλίθιους. Είναι πολλά τα παλαβά και παράλογά της. Σήμερα θα ασχοληθώ με την κόλαση. Εντελώς θεωρητικά, φυσικά.

Η θεολογία της εκπληκτικής Εκκλησίας μας πρεσβεύει πως ή θα πάμε στον παράδεισο αν είμαστε καλοί κι ενάρετοι, ή στην κόλαση αν το αντίθετο.

Αυτό καθαυτό δεν είναι παράλογο. Ο παραλογισμός παρουσιάζεται όταν σε διαβεβαιώνουν πως αυτές οι καταστάσεις παραδείσου και κόλασης είναι για πάντα – στην αιωνιότητα, που δεν έχει τέλος.!

Κι ο απλοϊκός νους μου αναρωτιέται. Είναι δυνατόν;

Διότι συλλογιέμαι. Ο Θεός φύσηξε στον Αδάμ και τον έκανε ζωντανή ψυχή με το πνεύμα του Πλάστη του μέσα του. Οι αμαρτωλοί, μεγάλοι και μικροί, είναι πάμπολλοι. Τι γίνεται με κείνο το θεϊκό πνεύμα; Φεύγει με τις πολλές αμαρτίες; Και τότε τι μένει στον άνθρωπο ως εικόνα και ομοίωση του Πλάστη ζωντανεμένη από την πνοή Του; Σ’ αυτό οι θεολόγοι κρατούν παράξενη σιγή.

Αν όμως δεν φεύγει, τότε το θεϊκό εκείνο πνεύμα καταδικάζεται σε ατελεύτητο βασανισμό… Κι εδώ είναι το παλαβό και παράλογο. Διότι λέμε πως ο πανάγαθος Θεός καταδικάζει μέρος του Εαυτού Του σε αιώνιο βασανισμό, κι έτσι τον μετατρέπουν οι θεολόγοι σε μαζικό μαζοχιστή πολύ μεγάλου βαθμού. Είναι δυνατόν;

2. Στον Ματθαίο 10.28 διαβάζουμε: “φοβηθήτε δε μάλλον τον δυνάμενον και ψυχών και σώμα απολέσαι εν γεέννη”, να φοβάστε πιο πολύ εκείνον που μπορεί να καταστρέψει (ή αφανίσει) και ψυχή και σώμα στη γέεννα. Θα δούμε τι είναι αυτή πιο κάτω.

Ο θεοσεβούμενος θεολόγος Π. Τρεμπέλας μεταφράζει “Φοβηθείτε όμως ασυγκρίτως περισσότερον τον Θεόν ο οποίος έχει την δύναμην να ρίψει εις την κόλασιν και εις την αιώνιαν δυστυχίαν του Άδου και την ψυχή και το σώμα”. Εισάγει περισσότερα λόγια και ιδέες.

Το Κατά Λουκάν μας δίνει την ίδια περίπου συμβουλή να φοβόμαστε εκείνον που έχει “εξουσίαν εμβαλείν εις την γέενναν” (10.5), το οποίο ο θεολόγος μεταφράζει “στο αιώνιο πυρ της κόλασης”.

Αλλά στο 25ο κεφάλαιο του Κατά Ματθαίου αναφέρεται “το πυρ το αιώνιον το ητοιμασμένον τω διαβόλω και τοις αγγέλοις αυτού” (που ετοιμάστηκε για τον διάβολο και τους αγγέλους/δαίμονές του (41). Και λίγο πιο κάτω οι αμαρτωλοί πάνε “εις κόλασιν αιώνιον”!

Εδώ (Μθ 25.44) είναι η μόνη εμφάνιση της λέξης “κόλασις”. Επίσης, στην πρώτη Επιστολή του Ιωάννη, 4.18, “ο φόβος κόλασιν έχει” όπου όμως εδώ σημαίνει “βασανισμό”. Στις άλλες περιπτώσεις όλες συναντάμε “γέεννα”.

Το Κατά Ιωάννη και οι Επιστολές του Παύλου δεν αναφέρουν πουθενά τη γέεννα. Αλλά σε καμιά περίπτωση η γέεννα δεν είναι αιώνια! (Υπάρχει μια υπόνοια στο Κατά Μάρκο, 9.46-8, μα αυτό το χωρίο θα το κοιτάξουμε πιο κάτω).

3. Η γέεννα προέρχεται κυριολεκτικά από την Εβραϊκή gehenna και ήταν τότε μια κοιλάδα έξω από την Ιερουσαλήμ όπου έκαιγαν τα σκουπίδια σε μια φωτιά που δεν έσβηνε ποτέ.

Αφού ο Ιησούς δίδασκε ή τουλάχιστον δεχόταν τη μετενσωμάτωση και τελική επιστροφή στον Ύψιστο, η όποια ιδέα βασανισμού σε μια αιώνια κόλαση είναι μάλλον ασυμβίβαστη. Αφού ο Θεός είναι πανάγαθος, φιλεύσπλαχνος και στοργικός Πατήρ των πάντων, δεν είναι νοητό να παραδώσει σε αιώνιο βασανισμό την ψυχή που είναι δική Του πνοή. Επιπλέον, αφού ο Θεός είναι πανταχού παρών και τα πάντα πληρών, πρέπει να είναι και στην κόλαση, διότι αν δεν είναι τότε είναι ο ίδιος περιορισμένος και η κόλαση ανεξάρτητη. Κι εδώ έχουμε το ασυμβίβαστο και αδιανόητο.

Πρέπει επομένως να συμπεράνουμε πως αυτά όλα περί αιωνίου κόλασης και γέεννης δεν ανήκουν στη διδασκαλία του Ιησού, αλλά είναι εμβόλιμα από μεταγενέστερους “ευαγγελιστές” που δεν γνώρισαν τον Ιησού καθόλου.

4. Ας πάμε τώρα στον Μάρκο.

Το Κατά Μάρκο 9.46-48 γράφει κι αυτό για τη “γέενναν του πυρός όπου ο σκώληξ (=σκουλήκι) αυτών ου τελευτά και το πυρ ου σβέννυται (= δεν σβήνει)”. Αυτό είναι ένα καθαρά μεταφορικό και ανακόλουθο χωρίο: διότι πώς μπορεί ένας σκώληξ να μην τελευτήσει σε μια φωτιά που δεν σβήνει;

Το επόμενο χωρίο δείχνει μια διαφορετική άποψη. Λέει – “πας γαρ πυρί αλισθήσεται και πάσα θυσία αλί αλισθίσεται” (9.49). Διότι κάθε άνθρωπος θα αλατισθεί με φωτιά [όπως] και κάθε θυσία αλατίζεται [ώστε να εγερθεί πυκνός καπνός που ανεβαίνει προς τον ουρανό]. Όπως η αλατισμένη θυσία πάει στον Θεό τελικά, έτσι πας –κάθε- άνθρωπος εμπειράται την τριβή και το κάψιμο του πόνου καθώς εγκαταλείπει κάτι αρνητικό (φθόνο, μίσος, θυμό, απληστία κλπ) ή κάποια εγωιστική επιδίωξη. Έτσι περνά από ένα είδος εξαγνιστικού πυρός για να προοδεύσει πνευματικά.

Αυτή η ρήση μπορεί κάλλιστα να προήλθε από τον Ιησού. Όλες οι άλλες περί αιώνιου βασανισμού στην κόλαση (ή ευδαιμονίας στον Παράδεισο) δεν νομίζω πως ήταν λόγια του Ιησού.

5. Ένα από τα πιο επίμονα ερωτήματα των ανθρώπων είναι “τι συμβαίνει μετά θάνατον;” Δεν είναι δυνατόν ο Ιησούς να μην είχε δώσει μια συστηματική εξήγηση για τη μεταθανάτια κατάσταση της ψυχής. Αυτή τη βρίσκουμε μόνο στα Γνωστικά κείμενα. Στην ΚΔ βρίσκουμε αυτές τις αόριστες αναφορές στη γέεννα και στην επικείμενη κρίση του Αποκαλυπτισμού, που δεν ήρθε!