1. «Ποιο το νόημα, ποιος ο σκοπός της ζωής μου αν δεν υπάρχει κάτι πέρα από τον θάνατο;» ρωτούν ή αναρωτούνται πολλοί άνθρωποι.
Υλισμός και αθεϊσμός υπήρχαν και στην αρχαιότητα, όχι μόνο στην Ελλάδα μα και σε άλλες κουλτούρες. Ίσως και να ήταν στην ίδια στυγνή και άχαρη μορφή όπου η ανθρώπινη ψυχή (ή πνευματικότητα) είναι μια μικρή παρένθεση και ξεχωριστή από το υπόλοιπο πελώριο άψυχο σύμπαν.
Η ζωή μας, οι δημιουργίες μας, τα συναισθήματα και οράματα, οι διαθέσεις μας, οι εμπνεύσεις και τα εναύσματά μας, όλα είναι μη-μετρήσιμα. Οι αριθμοί που υποτίθεται είναι η γλώσσα του σύμπαντος, η γλώσσα που εξηγεί το σύμπαν, δεν έχουν καμία σχέση με τον ψυχικό μας κόσμο: 1,2,10, 200, μετρούν τα πράγματα και ορισμένες σχέσεις τους στον υλικό κόσμο, μα δεν μας λένε τίποτα για τον εσωτερικό ανθρώπινο ψυχισμό μας. Τελικά αυτός, όμως, είναι που έχει ουσιαστική σημασία για μας.
2. Τον 6ο αιώνα πκε έζησε ο Πυθαγόρας που θεωρείται σπουδαίος φιλόσοφος κι επιστήμονας, μύστης και φυσικός, μαθηματικός, παρότι δεν έγραψε τίποτα ο ίδιος και ό,τι γνωρίζουμε για κείνον προέρχεται από συγγραφείς πολύ μεταγενέστερους και ίσως όχι πολύ αξιόπιστους.
Ο Πυθαγόρας ήταν ο πρώτος άνθρωπος στον δυτικό πολιτισμό, τουλάχιστον, που λέγεται, προσπάθησε να ερμηνεύσει τον κόσμο με αριθμούς. Η τετράδα π.χ. συμβολίζει τη Δικαιοσύνη, ενώ η πεντάδα (από τα 5 δάχτυλα χεριών και ποδιών) συμβολίζει δύναμη και ανοσία ενάντια και στο σωματικό και το ψυχικό κακό. Η τριάδα συμβολίζει σοφία, φρονιμάδα, σύνεση, αρμονία. Το ένα (η μονάδα) καθώς διαλογίζεται τον εαυτό του μπορεί να γίνει πολλά, όπως το κέντρο ενός κύκλου είναι συγχρόνως το κέντρο πολλών άλλων κύκλων στο άπειρο!
Κάθε αριθμός έχει την ποιότητά του. Έτσι ο 2 έχει τη «δυάδα» που είναι «το άλλο, το διαφορετικό» και είναι η πύλη από το 1 στα πολλά. Συμβολίζει το 2 και «θράσος» καθώς προβάλλει χωρισμό και αντιπαράθεση στο ένα μα και «άγχος», καθώς θέλει να επιστρέψει στο ένα που συμβολίζει την ενότητα!
3. Η τετρακτύς (1,2,3,4 = 10 σύνολο) συνοψίζει τη σκέψη του. (4+1 = 5, 4+2 = 6, 4+3 = 7, 4+3+1= 8, 4+3+2 = 9, 4+3+2+1 = 10.)
Αλλά βαθμιαία, και ιδίως μετά την Επιστημονική Επανάσταση που συντελέστηκε κυρίως στους 16ο και 17ο αιώνες, οι αριθμοί έχασαν την ποιοτική, μυστικιστική τους ιδιότητα κι έγιναν μέσα μέτρησης και ποσόστωσης.
Στην πραγματικότητα, παρότι μπορεί να έχουν μια εγγενή ποιότητα, οι αριθμοί, οι ποιότητες (1 = ενότητα, 2 = χωρισμός/αντίθεση κ.λπ.) έχουν σημασία ως ποιότητες καθαυτές και δεν χρειαζόμαστε τους αριθμούς. Είναι μάλιστα αμφίβολο αν το 4 είναι Δικαιοσύνη και το 3 σοφία ή ό,τι άλλο.
Στην πραγματικότητα, με την ανάπτυξη των επιστημών και, ακόμα περισσότερο, της τεχνολογίας, ο κόσμος ολόκληρος, μαζί και ο άνθρωπος, έχασε την πνευματική του υπόσταση ή ποιότητα κι έγινε «υλικός» παρότι τώρα λέγεται καθαρά πως «ύλη» δεν υπάρχει!
4. Στη δική μας εποχή, εδώ και δεκαετίες, έχει χαθεί σχεδόν παντελώς το εσωτερικό ποιόν κι εστιάζουμε στην εξωτερική μορφή, στην επιφάνεια και τον όγκο.
Η έρευνα και μελέτη αυτών των μορφών, των όγκων, των ποσοτήτων μας έχει δώσει τους φυσικούς νόμους του υλικού κόσμου, που είναι ώθηση κι έλξη και αντίσταση των σωμάτων, συγχρόνως οι αιτίες και τα αποτελέσματα – όλα στον υλικό κόσμο.
Ο κόσμος έπαψε να είναι μια έμψυχη οργανική ενότητα κι έγινε μια περίπλοκη, άψυχη μηχανή. Ακόμα και οι άνθρωποι θεωρούνται από πολλούς να είναι υλικά σώματα μόνο, αποτελέσματα τυχαίων συγκρούσεων μοριδίων με το επιφαινόμενο της νοημοσύνης και συνειδησίας (ή συνειδητότητας).
Αναζητώντας νόημα και σκοπό στη ζωή έξω από τις παραδοσιακές θρησκείες, φιλοσοφίες και ηθικές, επενδύσαμε στον επιστημονισμό που τώρα μας προσφέρει μόνο το τυχαίο, το άσκοπο και δίχως νόημα υλικό σύμπαν.
Έχουμε βέβαια τις σούπερ τεχνολογίες, τις θεραπείες και τα φάρμακα και τις θαυματουργές συσκευές μας και μια ζωή «χαρισάμενη» που διαρκεί περισσότερο!
Μα ο επιστημονισμός δεν μας αποκάλυψε ούτε την έσχατη πραγματικότητα ούτε κάποια σημασία την οποία απαιτεί η νοημοσύνη μας για να ικανοποιηθεί.
Μένουμε δίχως νόημα και σκοπό, μια σύντομη λάμψη σε απροσμέτρητο σκότος.
Και όμως, πέρα από τα ηλεκτρόνια και τα κουάρκς, το άρωμα της ανθισμένης λεμονιάς, το ώριμο ροδάκινο, ένας πίνακας του Ντα Βίντσι, μια σονάτα για βιολί και πιάνο του Μότσαρτ – αυτά δηλώνουν πως υπάρχει σκοπός και νόημα στη ζωή μας και στον κόσμο. Και το βρίσκουμε στο βάθος της ησυχίας του νου.
