(από το Wen Tzu ‘Κατανοώντας τα Μυστήρια’ 12)
Η Οδός του Τάο δεν έχει προσωπικές προτιμήσεις ή απορρίψεις. Όσοι είναι ικανοί έχουν αρκετά, όσα χρειάζονται. Όσοι είναι ανίκανοι έχουν λιγότερα. Όσοι την ακολουθούν έχουν όφελος. Όσοι εναντιώνονται είναι άτυχοι.
Το όνομα και τα ονομασμένα προέρχονται από το ανώνυμο. Έτσι εκείνο που δεν έχει όνομα είναι η μητέρα ονομάτων και ονομασμένων.
Στην Οδό του Τάο ύπαρξη και ανυπαρξία παράγουν η μια την άλλη, ενώ η άνεση τη δυσκολία και η δυσκολία την άνεση. Γιαυτό οι σοφοί ακολουθούν τη γαλήνη και λεπτότητα της Οδού καθώς ωριμάζει μέσα τους η αρετή. Ακολουθώντας την Οδό, έχουν αρετή· έχοντας αρετή φανερώνουν αξία· έχοντας αξία αποκτούν φήμη· η φήμη τώρα καταδείχνει την Οδό!
Η Βούληση του Ουρανού κρατά ψηλά ήλιο και σελήνη, κρατά σε τάξη αστέρια και πλανήτες, κρατά τη διαδοχή των τεσσάρων εποχών και κρατά σε αρμονία φως και σκοτάδι. Θερμαίνει με τον ήλιο, αναπαύει με τη νύχτα, ποτίζει με βροχή και δρόσο και ξεραίνει με τον άνεμο. Εκείνη προάγει τη γέννηση των όντων: δεν τη βλέπουμε να ανατρέφει, μα όλα μεγαλώνουν. Εκείνη θανατώνει τα όντα: δεν τη βλέπουμε να καταλύει, μα όλα πεθαίνουν. Είναι διαδικασία θαυμαστή και ιερή.
Οι σοφοί μιμούνται την Οδό του Ουρανού. Προωθούν ευλογίες: κανείς δεν βλέπει πώς το κάνουν, μα οι ευλογίες παρουσιάζονται. Όταν διώχνουν συμφορές, πάλι κανείς δεν βλέπει πώς το κάνουν, μα οι συμφορές εξαφανίζονται. Δεν μπορείς να το ερευνήσεις με το μυαλό και τις αισθήσεις, όμως είναι η πραγματικότητα.
Όταν η έμφυτη αγνότητα εκδηλώνεται ώριμη μέσα στον άνθρωπο στην Οδό του Τάο, ενώνεται με τη Βούληση του Ουρανού. Τότε κυλούν οι εύνοιες όπως φιλικοί αστερισμοί και ήμεροι δράκοι: οι πηγές ξεχύνουν τα γάργαρα νερά τους και τα ποτάμια ξεχειλίζουν μόνο για να ποτίσουν, να θρέψουν τα σπαρτά, και οι ωκεανοί δεν φουρτουνιάζουν.
Μα όταν αγνοούμε την Οδό και τη Βούληση του Ουρανού, όταν χρησιμοποιούμε βία προς τους άλλους, τότε ήλιος, σελήνη και άστρα δείχνουν δυσμένεια, οι εποχές χάνουν τη διαδοχή τους, οι μέρες γίνονται σκοτεινές και οι νύχτες άυπνες, πηγές στερεύουν και ποτάμια ξεραίνονται και λοιμοί εξαπλώνονται.
Πώς δεν το ξέρουμε πως Ουρανός και άνθρωπος έχουν τη διασύνδεσή τους και συγκοινωνούν στην Οδό του Τάο; Το θαυματουργό και το ιερό δεν μπορούν να φτιαχτούν τεχνητά με το μυαλό και την άσκηση βίας. Όσο κι αν ερευνήσεις με το μυαλό και τις αισθήσεις την Οδό και την αρετή της, δεν θα τις κατανοήσεις. Κι όμως η σημασία τους είναι φανερή και πλήρης.
Γιαυτό οι σοφοί φέρονται σαν καθρέφτες: δεν απαιτούν μα παίρνουν ό,τι δίνεται· ανταποκρίνονται χωρίς να κρύβουν τίποτε άλλο από το απλό μυστήριο της οντότητάς τους και δεν βλάπτουν άλλους.
Δεν απομακρύνονται από την πηγή τους, μένοντας στην εσώτερη ευτυχία τους στην αρμονία ουρανού και γης.
Εκείνο που υπάρχει πριν εκδηλωθούν Ουρανός και Γη και τα μύρια όντα, η αδιαφοροποίητη ενότητα, που δεν έχει όνομα – εκείνο ονομάζουμε Τάο.
Είναι ακαθόριστο και απεριόριστο. Είναι απροσμέτρητο, αόρατο, άπιαστο.
Εκείνο παραμένει απερινόητο στο μυστήριό του, ενώ Ουρανός και Γη, αστέρια και πλανήτες έρχονται και παρέρχονται σαν τις σκέψεις και συγκινήσεις μας.
Γίνεται γνωστό μόνο καθώς η σιγή βαθαίνει πέρα από κάθε όριο.
Δεν ακούμε τη φωνή του μα εκείνο μας καθοδηγεί πάντοτε.
Εξασφαλίζει την επιβίωση μέσω καταστροφής και την ανάπτυξη μέσω υποχώρησης. Έτσι ό,τι γεννιέται πεθαίνει. Μόνο εκείνο δεν επηρεάζεται ενώ ζωή και θάνατος εναρμονίζονται στην αμετάβλητη παρουσία του.
Πώς και δεν γνωρίζουμε την Οδό του;
