(Κατανοώντας τα Μυστήρια Wen Tzu 131)
Πώς κατακτάς τον εαυτό σου, όπως λέγεται στην κοινή καθημερινότητα;
Όταν, υπάκουη στη νοημοσύνη, κυριαρχεί στον νου η λογική κι ελέγχει το μυαλό, ελέγχει τις ορμές, ελέγχει την ενέργεια στα μέτρα της Φύσης, αυτό λέγεται σθένος, δύναμη αληθινή. Έτσι διευρύνεται η ζωή και δεν υποφέρεις.
Αν δεν κατακτήσεις τον εαυτό σου έτσι, πληγώνεσαι διπλά στο μυαλό και στην καρδιά και δεν θα ζήσεις πολύ, ούτε κι ευτυχισμένα.
Λέγεται, λοιπόν, πως η αληθινή γνώση της αρμονίας είναι και γνώση του Σταθερού. Η γνώση του Σταθερού είναι φώτιση. Έτσι διευρύνεται η ζωή.
Τίποτα στον κόσμο δεν είναι ευκολότερο από το ν’ ακολουθείς και να κάνεις το καλό. Τίποτα δεν είναι δυσκολότερο από το ν’ ακολουθείς και να κάνεις το κακό. Και ας ακούγεται πολύ παράξενο.
Τι σημαίνει να κάνεις το καλό; Μα απλά, να έχεις γαλήνη και απλότητα όπως είναι η αγνή φύση σου. Δεν υιοθετείς την επιτήδευση ούτε όλα τ’ άλλα που θέλουν να επιβληθούν στον ψυχισμό σου. Μένεις στην απλή φύση σου, ζεις την πραγματικότητα και δεν αλλάζεις ακολουθώντας το ένα ή το άλλο ευχάριστο. Γι’ αυτό είναι εύκολο, λέγεται, ν’ ακολουθείς και να κάνεις το καλό.
Το ν’ ακολουθείς και να κάνεις το κακό είναι να επιτρέπεις τη στρέβλωση στη φύση σου, ν’ αφεθείς στο ευχάριστο που σημαίνει εξαπάτηση και πλάνη, άρνηση της ανθρώπινης φύσης σου, ταραχή, πόθος και προσκολλήσεις, σφετερισμοί, διενέξεις, δολοφονίες. Πόση προσπάθεια συνεπάγεται αυτή η πορεία, πόσο ξόδεμα ενέργειας, πόση κόπωση! Γι’ αυτό είναι δύσκολο, λέγεται, το ν’ ακολουθείς και να κάνεις το κακό.
Αυτό που προκαλεί μεγάλη φασαρία είναι το γλίστρημα στο ευχάριστο που προκαλεί λοξοδρόμηση από το μέτρο και την απώλεια φυσικής ικανοποίησης. Είναι, λοιπόν, επιτακτικό να εξετάζεις τι προκαλεί όφελος σωματικό και ψυχικό και τι σου προκαλεί βλάβη αντίστοιχα – τη λεπτή γραμμή μεταξύ ευχαρίστησης και ικανοποίησης.
Οι σοφοί δεν επιθυμούν και δεν επιδιώκουν κάτι. Μα ούτε αποφεύγουν ό,τι τους παρουσιάζεται. Όταν επιδιώκεις κάτι, η επιδίωξή σου μπορεί να προκαλέσει την απώλεια του – και συνήθως αυτό γίνεται. Όταν προσπαθείς ν’ αποφύγεις κάτι, η προσπάθειά σου μπορεί να το φέρει μπροστά σου. Η παράλογη επιθυμία που διαπερνά την καρδιά τυφλώνει και το μάτι.
Οι σοφοί εξετάζουν με νοημοσύνη προσεκτικά, τον ρυθμό δράσης και ανάπαυσης, οργανώνουν λογικά, σύμφωνα με το φυσικό μέτρο, τη δράση να δίνουν και να παίρνουν, τη διάκριση μεταξύ ευχάριστου και δυσάρεστου και την αρμονία των συναισθημάτων.
Όταν υπάρχει αρμονία με τη ρύθμιση από την απλή φύση, τότε η ανησυχία δεν σε ταράζει, το άγχος δεν σ’ ενοχλεί, ο πόνος δεν σε βασανίζει.