Όπως για να φτιάξει ένα τραπέζι ο ξυλουργός χρησιμοποιεί τη διάνοιά του (και το τραπέζι δεν είναι «προϊόν άνοης φύσης»), έτσι και η δημιουργική ποιητική φαντασία «μετέχει της διάνοιας περισσότερο από τις ακατέργαστες ορμές του θυμικού». (Κώστας Κουτσουρέλης.)
1. Ποίηση είναι μια τέχνη και, όπως κάθε τέχνη, έχει τη φύση της που είναι οι νόμοι που τη διέπουν.
Η αγγειοπλαστική είναι μια τέχνη. Οι νόμοι που τη διέπουν είναι απλοί. Το αγγείο μπορεί να έχει όποια μορφή θέλει ο αγγειοπλάστης (ή ο παραγγελιοδότης), μα πρέπει να στέκεται όρθιο (ή έστω κάπως λοξά) έτσι που να μη χύνεται το περιεχόμενό του (νερό ή ό,τι άλλο)˙ πρέπει επίσης να μην έχει ραγισματιά ή τρύπα για τον ίδιο λόγο, να μη διαρρέει το περιεχόμενό του. Ο ατζαμής αγγειοπλάστης δεν θα φροντίσει επαρκώς ώστε το αγγείο του, το προϊόν της τέχνης του, να συμμορφώνεται με τους δυο πολύ απλούς κανόνες.
2. Ο Κώστας Κουτσουρέλης γράφει πως «η ποίηση είναι μια τέχνη: η τέχνη του στίχου» (σ 16: Τι είναι και τι δεν είναι η Ποίηση, 2020 Άρκτος, Αθήνα).
Στις σελίδες 23-24, η ποίηση, λέει, έχει το μέτρο όχι τόσο «της ανθρωπιάς αλλά της μαστοριάς, όχι της ευαισθησίας αλλά της καλαισθησίας». Μόνο που δεν εξηγεί τι είναι η μαστοριά στην ποίηση και τι η καλαισθησία, όπως ένα καλό τραπέζι στην ξυλουργική. Το ζητούμενο είναι αυτό το «καλό». Προσθέτει όμως την «ψυχαγωγία»: η ποίηση ως «μέσο τέρψης και κάθαρσης, καλλιέργειας και διδαχής, γνώσης και αυτογνωσίας».
3. Αυτά γράφει κι έχει μεγάλο μέρος της συμπάθειάς μου και στην προσπάθειά του να καθορίσει την ποιητική τέχνη και σε μερικά από τα ποιήματά του.
Μα πουθενά στις 150 σελίδες του βιβλίου του, παρά την αφθονία των ποιητικών αποσπασμάτων ή μεμονωμένων στίχων που παραθέτει, πουθενά δεν αναλύει έναν στίχο να μας δείξει ποια είναι (κατά τη γνώμη του, φυσικά) η τέχνη του στίχου!
Παραθέτει όντως πολλά κομμάτια, μα τα σχόλιά του είναι θεματολογικά, όπως σχεδόν σε όλους τους κριτικούς, όχι αναλυτικά να δείχνουν την ποιητική τέχνη. Στην πραγματικότητα, νομίζω πως δεν είναι βέβαιος για το τι συνιστά το καλό στην ποιητική ή στιχουργική τέχνη.
Στις σελίδες 100-101 παραθέτει διάφορα αποσπάσματα από τον Σικελιανό (με σχόλια πως αυτά είναι γραμμένα σε «τραυματισμένο τόνο») όπως «νεκρώσιμα εγκώμια», «επιτάφιες σπονδές», «ανάθημα ποιητικής αλληλεγγύης», «αδελφικού πένθους» και «παρακλητικής ταπεινοσύνης». Μα τίποτα, κανένα κομμάτι, μικρό ή μεγάλο, δεν αναλύεται.
Θα συνεχίσω στο επόμενο.
