Διαβάζω τη συλλογή Στα Ξένα (Κέδρος 2001), από τις τελευταίες του Γιάννη Βαρβέρη ο οποίος γράφει από το 1975, κι εκτός από μεταφράσεις πολλές, παρουσίασε και πολλές κριτικές – παίρνοντας μάλιστα διάφορα βραβεία 1996, 2001.
Όπως συχνά με «ποιητές» αναρωτιέμαι γιατί πραγματικά γράφει ο ΓΒ, για ποιο λόγο και για ποιους; Ο ίδιος γράφει (σ. 42 : «Περβάζι») –
Τι πληκτικό που είναι σήμερα ένα ποίημα.
Πλήττει όταν το διαβάζουν γιατί ξέρει
πως όλοι πλήττουν πια διαβάζοντας ποιήματα //
Έτσι από την ανία πέφτει σε άνοια…
Συμφωνώ. Οπότε το ερώτημα γίνεται ακόμα πιο επιτακτικό:ΓΙΑΤΙ;;;
Γιατί γράφει όπως αυτό για γνωστό πρόσωπο ή για τον ίδιο; –
1906-1978 / σχεδόν πλήρης ζωή
κι όμως δικαιούμαι να φαντάζομαι
πως ο νεκρός μου θα μπορούσε και να ζήσει και
ακόμα δέκα ή δεκαπέντε χρόνια.
Αυτό στη σ.13 (Νο 3 της συλλογής: «Νόμος απιθανοτήτων»). Στη σ. 14: –
Μέσα γιόρταζαν τα Χριστούγεννα. / Κι εγώ εκεί ;/
έξω / με απούλητα τα σπίρτα μου / να ξεπαγιάζω/
ώσπου περνάει ο λύκος / του ανάβω το τσιγάρο του/
Κι αυτός μεταμορφώνεται / σε πριγκιπόπουλο….
Ο τίτλος «Μια φορά κι έναν κακό καιρό». Θέματα και ιδέες από παραμύθια δοσμένα με κυνικό τρόπο, κάπως σουρεαλιστικά μα και αδιάφορα. Διαβάζεται ως σκέτη πρόζα, δίχως ίχνος έμπνευσης ή αισθήματος.
Στη σ. 21 διαβάζω «Πρόβα» –
Ζούμε καλά / σ’ αυτό το απόμερο νεκροταφείο.
Στους ενάερους τάφους / κάνουμε πρόβες ξαπλωμένοι
ενώ φυσάει από παντού ζωή / και μας γεμίζει νιάτα.
Όταν τελειώνει η πρόβα σηκωνόμαστε / …….
……………………………………………………………………
Ποτέ σας δεν θα μάθετε / πως μεγαλώνει ένας άνθρωπος/
σε βρέφος / που δεν κλαίει.
Είναι ίσως συμβολικό της σύγχρονης ζωής στα σπίτια μας, κάπου στη χώρα μας, στη γη; Το οξύμωρο στις τελευταίες γραμμές εξυπνακίζει χωρίς να λέει τίποτα.
Στη σ 30 « Το σώμα Τζέκιλ»:
Λοιπόν γιατρέ κάθε πρωί / δοχείο το σώμα /
εντός του οποίου / υγρό μυαλό / και τα λοιπά / και τα λοιπά…
Απορείς πως ένας λογικός, σοβαρός άντρας δίνει αυτές τις ανοησίες ως «ποίηση»!
Να και μια απόπειρα για κάτι «ποιητικό» (σ. 32 «Ως τήκεται ο κηρός):
Όμως ποιος δεν έσκυψε / στην ευωδιά μασχάλης ξάγρυπνης/
στο φούντωμά της το νυκτερινό. / Μάταια όλα.
Η ερώτηση-εξαγγελία είναι παντελώς πλαστή, ένα συνηθισμένο κόλπο για προσποίηση συγκίνησης ή βαθιάς στόχασης. Μόνο ο ίδιος ο ΓΒ ξέρει πως φουντώνει νυκτερινά η ευωδιά «ξάγρυπνης μασχάλης»!
Στη σ 45 «Η ώρα είναι» –
Θα σας βραβεύσουν κούκοι, πετεινοί / θα επαινεθείτε από τις προθεσμίες.
θα σας φεισθούν παραγραφές. / Είναι η ώρα/
περιφρόνηση / και δεν οπλοφορεί.
Κι εδώ σκέτη πρόζα με ασυνάρτητες φράσεις που έχουν νόημα – αν έχουν – μόνο αν γνωρίζεις τι διακυβεύεται στο κεφάλι του ΓΒ. Όπως γράφει ο ίδιος
από την ανία πέφτει στην άνοια.
Ίσως θα ήταν εξίσου σωστό πως από την άνοια πέφτει στην ανία.
Ακολουθούν 15 ακόμα σελίδες τέτοιας γραφής.
Εκτος ίσως από τη δική του αυτοπροβολή κι εκτόνωση και τον περιορισμένο ποιητικό κύκλο σε ειδικές στιγμές όπως κάποια μάζωξη, ποιος ενδιαφέρεται για τέτοια γραπτά;
