Ηλίας Μαγκλίνης
Η παιδεία, η τέχνη, λένε, εξευγενίζει τον άνθρωπο καταστέλλοντας ποταπά ένστικτα. Δεν είναι τόσο απλό όμως. Το ένστικτο έχει μια δυναμική, με την οποία παραμερίζει την όποια παιδεία, μόρφωση ή καλλιτεχνική ευαισθησία. Και όσο πιο σκοτεινό είναι, άλλο τόσο γιγαντώνεται, δεδομένου ότι τα σκοτεινά ένστικτα είναι καταπιεσμένα και γυρεύουν ανά πάσα στιγμή να απελευθερωθούν. Με κάθε τίμημα.
Οι παραπάνω σκέψεις προκύπτουν μετά το εύλογο ερώτημα πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος με θεατρική, ανθρωπιστική παιδεία να έχει διαπράξει τόσο ειδεχθή εγκλήματα, και μάλιστα κατ’ εξακολούθησιν, όπως αυτά που τόσο θόρυβο έχουν προκαλέσει αυτές τις ημέρες (και εφόσον αποδειχθεί πως έτσι ακριβώς έχουν τα πράγματα).
Δεν θέλω να θυμίσω για χιλιοστή φορά ότι τις νύχτες οι ναζί άκουγαν Σούμπερτ και το πρωί έκαιγαν γυναικόπαιδα. Ειδικά όμως το σεξουαλικό ένστικτο, η ερωτική επιθυμία που παρεκκλίνει επικίνδυνα, έχει μιαν άλλη, ακόμα πιο ισχυρή δυναμική συγκριτικά με ιδεολογίες και δόγματα.
Τα πράγματα σκοτεινιάζουν ακόμα περισσότερο όταν το σεξ δεν φαίνεται να εξασφαλίζει κάποια ουσιαστική ικανοποίηση, αλλά την ανατροφοδότηση μιας μανίας που απαιτεί ταχεία και επαναλαμβανόμενη κατανάλωση εις βάρος ενός άλλου ατόμου.
Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν στο ασυνείδητο κάποιων ατόμων το σεξ είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τη βία και τη βίαιη άσκηση εξουσίας, όπως έγινε αντιληπτό από τις μαρτυρίες και τις καταγγελίες που έχουν έως τώρα ακουστεί.
Το αν ισχύουν ή όχι στη συγκεκριμένη περίπτωση θα το κρίνει η Δικαιοσύνη. Πέρα όμως από την περιπτωσιολογία, είναι ένα μοτίβο που το βλέπουμε να επαναλαμβάνεται αιώνες τώρα, είτε σε μεμονωμένα άτομα είτε σε συλλογικό επίπεδο: είναι γνωστό πως στις φυλακές δικτατορικών κρατών (συχνά ωστόσο και σε αυτές των δημοκρατικών), σε στρατόπεδα αιχμαλώτων, σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως αμάχων, σε πολεμικά μέτωπα, το σεξ μετατρέπεται σε όπλο, σε μέσο άσκησης βίας και ταπείνωσης. Θυμίζω ενδεικτικά τις σοκαριστικές μαρτυρίες από τον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας ή την κόλαση που δημιούργησαν οι Αμερικανοί στο Αμπού Γκράιμπ του Ιράκ.
Δεν έχω σκοπό να ακυρώσω καθ’ οιονδήποτε τρόπο τα τεράστια πλεονεκτήματα της παιδείας, της τριβής με καλλιτεχνικά έργα· εντούτοις, δεν εξασφαλίζουν, δεν εγγυώνται τίποτα, αν μια ανθρώπινη ψυχή έχει προηγουμένως υποστεί θεμελιακές διαβρώσεις και αλλοιώσεις.
Δεν υπάρχει τίποτα το ευχάριστο, «γαργαλιστικό» σε ιστορίες σαν και αυτή που ζούμε αυτές τις ημέρες, όπου, μαζί με τη (φημολογούμενη) σεξουαλική βία παρακολουθούμε και μια μαζική μανία για αρένα, για λιντσάρισμα, για αίμα σε κοινή θέα.
Τι μπορούμε όμως να κρατήσουμε; Μια βαθιά ανακούφιση για τους ανθρώπους που υπέφεραν και βρίσκουν μια κάποια δικαίωση και μια ελπίδα ότι στο μέλλον τέτοια φαινόμενα μπορεί να περιοριστούν. Δεν είναι λίγα αυτά και δεν είναι αυτονόητα.
Πηγή: Καθημερινή
– – –
Όλα τα σχόλια των αναγνωστών είναι ευπρόσδεκτα, εφόσον δεν χρησιμοποιούν προσβλητικούς ή υβριστικούς χαρακτηρισμούς. Επίσης σχόλια στα οποία έχει επιλεγεί η “Υποβολή ως Ανώνυμος/η – Unknown” δεν θα δημοσιεύονται. Μπορείτε να επιλέξετε να υποβάλετε ένα σχόλιο είτε με το προφίλ σας στο Google (1η επιλογή), είτε το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο (2η επιλογή: “Όνομα/URL“), συμπληρώνοντας μόνο το πεδίο “Όνομα” (όνομα ή ψευδώνυμο της αρεσκείας σας). Όλα τα σχόλια πριν τη δημοσίευσή τους πρέπει να εγκριθούν από τον Διαχειριστή (comment moderation), γι’ αυτό πιθανόν να υπάρξει μια μικρή καθυστέρηση.
