Κώστας Καλλίτσης
Αλλαγή εποχής. Η μακρά περίοδος των χαμηλών ή/και αρνητικών επιτοκίων τελειώνει, οι θεωρίες που είχαν τεθεί σε ευρεία κυκλοφορία τέτοια εποχή πέρυσι –πως τα επιτόκια θα παραμείνουν χαμηλά επί πολλές 10ετίες– αποσύρονται, μαζί τους ανασκευάζονται και όσες πολιτικές εμπνέονταν από τέτοιες προσδοκίες. Μετά τη Βρετανία και τη Νορβηγία, η Fed θα αυξήσει τα επιτόκιά της τον Μάρτιο και ίσως τα αυξήσει άλλες τρεις φορές το 2022 για να ανακόψει τον πληθωρισμό (7%). Και η ΕΚΤ δεν είναι πλέον τόσο αδιάλλακτη, συζητάει για μια αύξηση επιτοκίων το δεύτερο 6μηνο φέτος, γιατί φοβάται ότι ο πληθωρισμός (5%) δεν θα εκτονωθεί πριν από τα τέλη του έτους – πιο αργά απ’ όσο πρόβλεπε.
Οι κεντρικές τράπεζες καλούνται να διαχειριστούν το πρόβλημα που οι ίδιες δημιούργησαν, ως παραπροϊόν της άπλετης έκδοσης χρήματος με τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης. Το αποτέλεσμα δεν προεξοφλείται με ασφάλεια. Αρκετοί αναρωτιούνται αν η αύξηση των επιτοκίων είναι το κατάλληλο εργαλείο για τη συγκράτηση του πληθωρισμού στις σημερινές συνθήκες. Άλλοι ανησυχούν μήπως η αύξηση των επιτοκίων και ο περιορισμός της έκδοσης χρήματος πλήξουν την παγκόσμια μετά COVID ανάκαμψη. Ακόμα περισσότεροι ανησυχούν για τις συνέπειες αυτής της αύξησης σε έναν υπερχρεωμένο κόσμο – σε ιδιώτες, επιχειρήσεις και, κυρίως, υπερχρεωμένα κράτη. Όπως η Ιταλία, λόγω του τεράστιου απόλυτου μεγέθους του χρέους. Και η Ελλάδα – λόγω του δραματικού μεγέθους του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ.
Το γεγονός ότι μεγάλο μέρος του χρέους μας είναι σε δημόσιου χαρακτήρα ευρωπαϊκούς φορείς με σταθερά επιτόκια για κάποια χρόνια δεν είναι λόγος εφησυχασμού. Είναι μόνο ένα μικρό παράθυρο ευκαιρίας. Οι ευρωπαϊκοί φορείς θέλουν να περιορίσουν την έκθεσή τους στο ελληνικό χρέος, σταδιακά θα αλλάζουν τα ομόλογα που κατέχουν με νέα, το κόστος εξυπηρέτησης του δανεισμού μας θα αυξάνεται με κάθε έκδοση νέων ομολόγων, είτε με την επανέκδοση παλαιότερων. Το κόστος του δανεισμού αυξάνεται παντού, προχθές η απόδοση του γερμανικού 10ετούς έγινε θετική (από αρνητική που ήταν επί 30 μήνες…), ανεβαίνουν οι αποδόσεις των ομολόγων όλων των κρατών της Ευρωζώνης, και της Ελλάδας: Από 0,88% τον Ιούνιο του 2021, σε 1,8% την περασμένη εβδομάδα το 10ετές.
Η διαφορά μας από τις άλλες χώρες είναι πως η Ελλάδα είναι υπερχρεωμένη – με εξωτερικό χρέος. Αντί, λοιπόν, χαζοχαρούμενα να πανηγυρίζουμε κάθε φορά που δανειζόμαστε από τις αγορές (όπως κάνει μεγάλο μέρος των μέσων ενημέρωσης, αναπαράγοντας αμάσητα τα κυβερνητικά δελτία Τύπου…), συνετό θα ήταν να τρέχουμε να προλάβουμε να κάνουμε ό,τι πρέπει για να μην πέσουμε σε τοίχο, αδυνατώντας να εξυπηρετήσουμε το χρέος – πάλι. Και αυτό δεν είναι άγνωστο, αλλά είναι δύσκολο: Να αλλάξει τροχιά η χώρα, να πετυχαίνει υψηλούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης επί πολλά συνεχή χρόνια (όχι μόνο τα επόμενα δύο – τρία…), ώστε να μπορούμε να αποπληρώνουμε τα δάνεια.
Προϋποθέσεις είναι η βούληση και κάποιου είδους εθνική συνεννόηση για να προχωρήσουν οι αναγκαίες, υπερώριμες, μεγάλες μεταρρυθμίσεις. Που λέγονται, αλλά δεν γίνονται. Κάτι σαν αυτό που συμβαίνει στο ΕΣΥ: Σε τακτά χρονικά διαστήματα εξαγγέλλεται η πρόθεση για μια μεγάλη μεταρρύθμισή του. Αλλά στις διοικήσεις των νοσοκομείων προτεραιότητα κατά κανόνα έχουν οι κολλητοί, όχι οι (καθ’ ημάς, είτε ξενιτεμένοι) άριστοι στο μάνατζμεντ νοσοκομείων. Και, σήμερα ακόμα, ούτε το διπλογραφικό σύστημα έχει καθολική εφαρμογή, ούτε η (στοιχειώδης…) υποχρέωση διαφάνειας, η έγκαιρη κατάρτιση ισολογισμών γίνεται σεβαστή σε όλα τα νοσοκομεία.
Πηγή: Καθημερινή
– – –
Όλα τα σχόλια των αναγνωστών είναι ευπρόσδεκτα, εφόσον δεν χρησιμοποιούν προσβλητικούς ή υβριστικούς χαρακτηρισμούς. Επίσης σχόλια στα οποία έχει επιλεγεί η “Υποβολή ως Ανώνυμος/η – Unknown” δεν θα δημοσιεύονται. Μπορείτε να επιλέξετε να υποβάλετε ένα σχόλιο είτε με το προφίλ σας στο Google (1η επιλογή), είτε το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο (2η επιλογή: “Όνομα/URL“), συμπληρώνοντας μόνο το πεδίο “Όνομα” (όνομα ή ψευδώνυμο της αρεσκείας σας). Όλα τα σχόλια πριν τη δημοσίευσή τους πρέπει να εγκριθούν από τον Διαχειριστή (comment moderation), γι’ αυτό πιθανόν να υπάρξει μια μικρή καθυστέρηση.
