Σήφης Πολυμίλης
Ελλάδα δεν είναι μόνο μια χώρα παραδόξως νεωτερική, κατά την εύστοχη ανάλυση του Γ. Βούλγαρη, είναι συγχρόνως και μια χώρα μονίμως παγιδευμένη στις αντιφάσεις και στους εθνικούς μύθους της. Οχι μόνο σε επίπεδο πολιτικής ελίτ, κοινωνίας, αλλά θεσμικής συγκρότησης. Υποτίθεται ότι κορυφαίο επίτευγμα της φιλελεύθερης δημοκρατίας, στην οποία εσχάτως πολλοί ομνύουν, είναι ότι επιτρέπει στον καθένα να ζει σύμφωνα με τις πεποιθήσεις και τις αξίες του. Με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη στάση απέναντι στη θρησκεία. Χριστιανοί, μουσουλμάνοι, αγνωστικιστές θεωρούνται αυτονοήτως πολίτες με ίσα δικαιώματα.
Στην Ελλάδα των προκαταλήψεων όμως, όπως θυμόμαστε από την περιβόητη κρίση των ταυτοτήτων, έρχεται τη μια μέρα η υπουργός Παιδείας και βάζει τέλος στα πιστοποιητικά θρησκευτικών φρονημάτων στους τίτλους σπουδών. Μόνο που, πριν αλέκτορα φωνήσαι, έρχεται το Συμβούλιο της Επικρατείας, το πιο προοδευτικό κατά κανόνα ανώτατο δικαστήριο και αποφασίζει ότι με τη διδασκαλία των Θρησκευτικών «πρέπει να επιδιώκεται η ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης και ότι το μάθημα αυτό απευθύνεται αποκλειστικά στους ορθόδοξους χριστιανούς μαθητές». Τουλάχιστον σώζει τα προσχήματα επιτρέποντας σε όσους δεν είναι ορθόδοξοι να απέχουν από το μάθημα.
Το έργο το έχουμε ξαναδεί και στο παρελθόν με τις αποφάσεις για το άνοιγμα καταστημάτων τις Κυριακές ή για τους όρους που δίνεται το καθεστώς ιθαγένειας. Για πολλούς ακόμα η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης εξαρτάται από την αποδοχή της επικρατούσας θρησκείας κατά τη συνταγματική αναφορά, υποβαθμίζοντας ή αγνοώντας τη σαφέστατη διατύπωση επόμενου άρθρου ότι όσοι βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια απολαμβάνουν απόλυτη προστασία της τιμής και της ελευθερίας τους, χωρίς διάκριση φυλής, γλώσσας, θρησκευτικών ή πολιτικών πεποιθήσεων.
Αν και από τους πρώτους που αποδεχθήκαμε νεωτερικούς θεσμούς, όπως επισημαίνει ο Βούλγαρης, οι οπισθοδρομικές και αναχρονιστικές αντιλήψεις εξακολουθούν όχι απλώς να επιβιώνουν, αλλά να υιοθετούνται με τη σφραγίδα ενός ανώτατου δικαστηρίου. Γιατί κάποιοι δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία πλειοψηφία δεν σημαίνει μονοκρατορία, δεν επιτρέπεται να επιβάλλει το δικό της πρότυπο ζωής στους πάντες, όπως δεν επιτρέπεται και στη μειοψηφία να απαιτεί την εφαρμογή των δικών της κανόνων και αξιών.
Είναι γεγονός ότι τα συνεχώς διογκούμενα μεταναστευτικά κύματα προς τις χώρες της Δύσης, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης, δημιουργούν προβλήματα συνύπαρξης διαφορετικών εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων. Σε συνδυασμό με τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, η ανεκτικότητα και η αποδοχή της διαφορετικότητας που είχαν οικοδομηθεί τις προηγούμενες δεκαετίες σήμερα βάλλονται από πολλές πλευρές.
Αλίμονο όμως αν ξαναγυρίσουμε το ρολόι της Ιστορίας σε εποχές μισαλλοδοξίας, εθνικιστικών ή θρησκευτικών προκαταλήψεων. Είναι ευθύνη όλων μας, αλλά πρωτίστως αυτών που έχουν θεσμική εξουσία, να προστατεύσουμε τις κατακτήσεις του πολιτισμού μας. Οπως έλεγε και ο κορυφαίος διανοητής Τζον Ρόουλς, σε συνθήκες αξιακού πλουραλισμού κανείς δεν μπορεί να αξιώνει να ασπαστούν οι υπόλοιποι τις ιδέες του, τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του, τις ατομικές ή συλλογικές ιδιαιτερότητές του.
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ
