Δώρα Αντωνίου
«Από τότε προσπαθούμε να καταλάβουμε τι πήγε λάθος. Όλα πήγαν λάθος, ήταν μόνοι τους και όσοι σώθηκαν, σώθηκαν από θαύμα». «Καμία προετοιμασία, κανένας σχεδιασμός. Όλοι έπρατταν κατά τη δική τους κρίση. Εάν είχαν δεχθεί βοήθεια, θα ζούσαν. Έτσι έγινε η εκατόμβη των θυμάτων και των εγκαυματιών».
Τέσσερα χρόνια μετά την καταστροφική και πολύνεκρη πυρκαγιά στο Μάτι, οι άνθρωποι που βίωσαν την τραγωδία, που εντόπισαν οι ίδιοι απανθρακωμένα μέλη της οικογένειάς τους ή που κλήθηκαν να αναγνωρίσουν παραμορφωμένες σορούς, ξαναζούν τη φρίκη στη δίκη που διεξάγεται αυτές τις ημέρες.
Από τις καταθέσεις τους, από την αγωνία, τον πόνο, την αγανάκτηση, τα ερωτήματα που προσπαθούν να απαντήσουν, εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος ότι από τότε μέχρι σήμερα καθημερινά αναζητούν να βρουν το πώς και γιατί των απωλειών τους.
Η δίκη φέρει το ειδικό βάρος μιας διαδικασίας επούλωσης του συλλογικού τραύματος που αποτελεί η τραγωδία στο Μάτι, η πρωτόγνωρη καταστροφή και η εκατόμβη θυμάτων, τα αναπάντητα γιατί. Μέσα από τις καταθέσεις αναβιώνουν δραματικά όσα ζήσαμε και θα προτιμούσαμε να έχουμε ξεχάσει. Και εκτός από τον πόνο για τις ανθρώπινες απώλειες, αναβιώνει δραματικά η πρωτόγνωρη αίσθηση αδυναμίας, ανυπαρξίας οργανωμένου κράτους, εγκατάλειψης που συνόδευε τις εικόνες καταστροφής, τη σε ζωντανή μετάδοση απειλή για τις ανθρώπινες ζωές από τις φλόγες που κατέστρεφαν τα πάντα στο πέρασμά τους, από την αναζήτηση διαδρόμων προς τη θάλασσα, από την πολύωρη παραμονή μέσα στο νερό, από την εξάντληση, από τον φόβο, από την απελπισία, από την παντελή έλλειψη καθοδήγησης.
Οσα καταθέτουν αυτές τις ημέρες οι μάρτυρες στη δίκη για το Μάτι πρωτίστως αφορούν τους επιφορτισμένους με την προστασία από καταστροφές αρμοδίους. Σε κάθε μαρτυρία εντοπίζεται ένα κενό.
Ελλείψεις σε οργάνωση, σε συντονισμό, σε πληροφόρηση, σε λειτουργία κρίσιμων υποδομών. Πέρα από τη θεωρητική κατάρτιση, εδώ μιλάει η πραγματικότητα· η βιωμένη φρίκη. Και δεν υπάρχει καλύτερη προετοιμασία για την επόμενη φορά –αναπόδραστα, θα υπάρξει επόμενη φορά– από τα μαθήματα της καταστροφής.
Οι άνθρωποι που έχασαν τους δικούς τους στο Μάτι, που είδαν μέσα σε λίγες ώρες να καταστρέφεται η ζωή τους, οι πολυεγκαυματίες που ακόμη αγωνίζονται και θα αγωνίζονται όσο ζουν για μια κάποια κανονικότητα, περιμένουν δικαίωση από την απόδοση ευθυνών. Μιας άλλης μορφής δικαίωση για τα θύματα είναι πραγματικά να μάθουμε από την τραγωδία. Και να φροντίσουμε τις εύκολα αναγνωρίσιμες και εντοπισμένες αδυναμίες να τις αντιμετωπίσουμε. Οσα συνέβησαν εκείνες τις μοιραίες ώρες, το χάος, το αλαλούμ, η ασυνεννοησία που όλοι ακούσαμε σε ηχογραφήσεις από τα κέντρα επιχειρήσεων, θα έπρεπε να διδάσκονται στα στελέχη των υπηρεσιών αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών ως εγχειρίδιο του «τι ΔΕΝ πρέπει να κάνετε».
Για να μην πάνε «άδικα» τόσες απώλειες.
Πηγή: Καθημερινή
