Αλέξης Παπαχελάς
Προσοχή, προσοχή και περισσότερη προσοχή! Βρισκόμαστε μπροστά σε μια ιστορική στιγμή, όπου όντως κάτι αλλάζει στο γεωπολιτικό σκηνικό της Ανατολικής Μεσογείου. Ελλάδα και Κύπρος έχουν μέχρι τώρα παίξει σωστά τα χαρτιά τους. Δεν πρέπει, όμως, να πάρουν τα μυαλά μας αέρα. Τα μηνύματα που έρχονται από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ είναι θετικά και ισχυρά. Οι πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει σημαίνοντα στελέχη του αμερικανικού Κογκρέσου έχουν βαρύτητα και ιστορική σημασία. Ειδικά σε μια περίοδο που το Κογκρέσο διεκδικεί επιρροή και ισχύ στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής. Μιλάμε βεβαίως –ακόμη– για σχέδια νόμου. Η υπόθεση των F-35 πιέζει πολύ τα πράγματα και θα φέρει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις στο σημείο βρασμού, εκτός εάν βρεθεί κάποια συμβιβαστική φόρμουλα.
Πίσω από όλα αυτά διαμορφώνεται η άποψη σε σημαντικούς κύκλους πως η Ελλάδα (και εν μέρει η Κύπρος) μπορεί να γίνει χώρα πρώτης γραμμής (front line state) και επίσης να υποκαταστήσει την Τουρκία σε ό,τι αφορά τα αμερικανικά συμφέροντα. Διεξάγεται, δηλαδή, πια ανοικτά η συζήτηση για το αν η βάση του Ιντσιρλίκ μπορεί να μεταφερθεί στην Ελλάδα. Εν τω μεταξύ, ήδη γίνονται πολλά, πάνω και κάτω από το ραντάρ, στη στρατιωτική συνεργασία Ελλάδας – ΗΠΑ. Το ερώτημα που θα προκύψει σύντομα είναι αν «αντέχουμε» να παίξουμε αυτόν τον ρόλο και ποια ανταλλάγματα θα πρέπει να διεκδικήσουμε. Οι Αμερικανοί κάνουν κινήσεις. Στέλνουν, π.χ., για πρώτη φορά πολεμικά σκάφη συχνά και τακτικά στα Δωδεκάνησα ή πετούν σε περιοχές που αμφισβητεί η Τουρκία, στο πλαίσιο ασκήσεων με την Ελλάδα. Μπορούμε, όμως, και πρέπει να διεκδικήσουμε και άλλους φιλόδοξους στόχους. Από το να μεταφερθεί ένα μεγάλο μέρος του εργοστασίου των F-16 στην Ελλάδα έως την παροχή σύγχρονου υλικού με πολύ καλούς όρους, αν όχι δωρεάν.
Δεν πρέπει, πάντως, να βιαστούμε και να βγάλουμε συμπεράσματα για το ποια ακριβώς θα είναι η επόμενη μέρα στην περιοχή μας. Ακόμη και στην Ουάσιγκτον, σε αυτούς που ασχολούνται με την Ανατολική Μεσόγειο, δεν είναι σαφές σε κανέναν πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Οσο ο Ερντογάν θα νιώθει πολιτικά και γεωπολιτικά στριμωγμένος, τόσο πιο επικίνδυνη θα γίνεται η κατάσταση.
Δεν τα έχουμε πάει άσχημα έως τώρα, ίσως γιατί πέραν των άλλων η εθνική πολιτική είχε συνέχεια και δεν επηρεάσθηκε από τις εσωτερικές εξελίξεις και αντιπαραθέσεις. Μια νέα γενιά ηγετών της ομογένειας ασκεί ουσιαστικά και αποτελεσματικά το παιχνίδι.
Η σημερινή κυβέρνηση, όμως, δεν μπορεί να πάει παρακάτω, μετά την αποχώρηση Καμμένου και την κυριαρχία του κομματικού σκληρού πυρήνα λόγω προεκλογικής περιόδου. Η επόμενη κυβέρνηση θα κληθεί να λάβει ιστορικές αποφάσεις. Εως τότε, και πάλι, προσοχή και σύνεση…
Πηγή: Καθημερινή
