Κατερίνα Σώκου
Ηταν το θέμα της έκθεσης εκείνη τη χρονιά στις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Η πρώτη μου σκέψη ήταν ότι, αν είναι να έχει κανείς πρότυπα, ας είναι υψηλά: χωρίς να είμαι θρησκευόμενη –κάτι που φρόντισα να επισημάνω–, πρότεινα τον Ιησού Χριστό, που κήρυξε την αγάπη για τον πλησίον. Ούτε σε αριστερούς επαναστάτες αναφέρθηκα ούτε σε εθνικά σύμβολα. Ούτε καν στους σταρ της σοουμπίζ! Δεν κέρδισα φίλους σε κανένα στρατόπεδο: Πήρα ένα 14 και ένα 17 από τους δύο διορθωτές. Το οποίο ήταν τελικά το καλύτερο δώρο, γιατί βρέθηκα στο Ιστορικό Ιωαννίνων – μακάρι να μπορούσα να πω ότι το έκανα επίτηδες, αλλά μάλλον ήμουν εκτός κλίματος.
Ας κάνω μια δεύτερη προσπάθεια: Υποψήφια για 10 βραβεία Οσκαρ η ταινία «The Favorite» του σκηνοθέτη Γιώργου Λάνθιμου. Στoυς ημιτελικούς του αυστραλιανού Open o τενίστας Στέφανος Τσιτσιπάς. Δύο Ελληνες που, ξεκινώντας από την Ελλάδα, με ελληνικά βιώματα και περιορισμούς, και όχι από το Λος Αντζελες ή την Ελβετία, φτάνουν στην κορυφή του αντικειμένου τους. Ο κόσμος θαυμάζει το κατόρθωμά τους, χωρίς να ασχολείται ιδιαίτερα με την καταγωγή τους. Αλλά εμείς ξέρουμε: είναι δύο από εμάς, τους Ελληνες της κρίσης, που αντιμετωπίζουμε αντίστοιχους περιορισμούς και δυσκολίες, και γι’ αυτό μιλούν στην καρδιά. Είναι ώρα να μιλήσουν και στο μυαλό, να γίνουν πρότυπα για το νέο μοντέλο του δημιουργικού και επιτυχημένου επαγγελματία. Που είναι διεθνώς ανταγωνιστικός, ακριβώς επειδή δουλεύει σκληρά, αλλά και επειδή έχει ένα μεγάλο όραμα – και για να το υπηρετήσει, δεν διστάζει να ανοίξει τα φτερά του στο εξωτερικό και, βήμα βήμα, να φτάσει να αξιοποιεί τους καλύτερους ηθοποιούς του Χόλιγουντ ή να προπονείται στις καλύτερες σχολές τένις του κόσμου.
Σε μία εβδομάδα, που οι εικόνες από την Ελλάδα, μέσα και έξω από τη Βουλή, προκαλούν αποστροφή για την πολιτική και ανησυχία στην κοινωνία, το tweet του Τσιτσιπά μετά τη νίκη του επί του Ρότζερ Φέντερερ ήρθε ως μια απάντηση για το πώς μπορεί να γίνει αυτό: «Η παιδεία, καθάπερ ευδαίμων χώρα, πάντα τ’ αγαθά φέρει». Οπως μία ευτυχισμένη χώρα, η παιδεία αποδίδει καρπούς.
Η λέξη παιδεία προέρχεται ετυμολογικά από το παιδεύω, υπονοεί λοιπόν προσπάθεια, βάσανο. Κάτι ξέρει από προσπάθεια ο 20χρονος Τσιτσιπάς, που λέει σε κάθε ευκαιρία πόσο σκληρά δουλεύει. Σύμφωνα με τον φιλόσοφο –και δάσκαλο– Αριστοτέλη, η ρίζα της είναι πικρή, αλλά έχει γλυκό καρπό. Στην αρχαία Ελλάδα η εκπαίδευση σήμαινε την καλλιέργεια της προσωπικότητας του ατόμου, όχι μόνο τη γνώση. Προϊόν της και ο Μέγας Αλέξανδρος. Είναι λογικό ίσως οι Ελληνες να θεωρούν μεγαλύτερο Ελληνα τον πρώτο, που διέδωσε τον Ελληνισμό σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο. Αλλά είναι ο μεγάλος δάσκαλος που έχτισε τον χαρακτήρα του. Και βέβαια, προκειμένου να είναι μια χώρα ευημερούσα, χρειάζεται να επενδύει στην παιδεία. Να διδάξει Αριστοτέλη, και όχι μόνον τα κατορθώματα του Αλεξάνδρου. Να αναδείξει την αριστεία, όπως έκαναν οι αρχαίοι Ελληνες – και να μοιραστεί τα φώτα της με τον κόσμο.
Τι σημαίνει αυτό σήμερα; Ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση. Διεθνείς συνεργασίες. Ιδιωτικά πανεπιστήμια – για πόσο ακόμη θα είμαστε «κομμουνιστική» εξαίρεση; Σύνδεση με την αγορά εργασίας. Αλλά κυρίως υψηλή ποιότητα. Οπως το Ινστιτούτο Τεχνητής Νοημοσύνης που θέλει να φέρει στη χώρα ο καθηγητής του MIT Κωνσταντίνος Δασκαλάκης. Με υψηλά πρότυπα, όλοι μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι. Ισως τότε να σταματήσουμε να ζούμε στο παρελθόν και να αντιμετωπίσουμε το μέλλον με εμπιστοσύνη, ως συνδιαμορφωτές του. Οσο για το «αγαπάτε αλλήλους», είναι πάντα επίκαιρο.
Πηγή: Καθημερινή
