Γιούλη Επτακοίλη
Aγόρασε ένα παλιό, πέτρινο σπίτι σε χωριό της Πελοποννήσου. Ξεκίνησε τις εργασίες για να το φτιάξει: άλλαξε στέγη και κουφώματα, έφτιαξε καινούργια κουζίνα και μπάνιο, επιδιόρθωσε τα πατώματα, έκανε μια γερή ανακατασκευή εν ολίγοις και χρειάστηκε να δαπανήσει ένα σημαντικό ποσό. Από τις γύρω περιοχές δούλεψαν αρκετοί μάστορες. Το 90% πληρώθηκε με «μαύρα». «Ετσι δουλεύει το σύστημα, είναι όλα “ρυθμισμένα” να λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο», μου εξηγούσε. «Και όλοι βολεύονται».
Φυσικά δεν λέω κάτι πρωτότυπο. Η φοροδιαφυγή, η παραοικονομία, τα «μαύρα» για να συνεννοούμαστε καλύτερα δεν είναι απλώς μια εξαίρεση στη χώρα μας, αλλά βασικό συστατικό της ελληνικής οικονομίας. Τη στιγμή που ο μέσος όρος στα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. είναι 17,8% του ΑΕΠ, εμείς έχουμε παραοικονομία ίση με το 21%. Σύμφωνα με υπολογισμούς της Τράπεζας της Ελλάδος, χονδρικά δεν δηλώνονται 40 δισ. ευρώ.
Χωρίς να έχω ιδιαίτερες οικονομικές γνώσεις μπορώ να φανταστώ ότι η ελληνική οικονομία θα πάθαινε ισχυρό σοκ αν με κάποιον –μαγικό– τρόπο χτυπιόταν το πρόβλημα στη ρίζα του. Ας πούμε, αν κάποια κυβέρνηση αποφάσιζε να καταργήσει τα μετρητά για συναλλαγές άνω των 50 ευρώ. Δεν μπορεί να μην το έχει σκεφθεί καμία κυβέρνηση μέχρι σήμερα. Καμία δεν το έχει τολμήσει. Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο μπορεί να μη βάζει το μαχαίρι στο κόκαλο, ωστόσο προβλέπει αύξηση των εσόδων από φόρους με έναν τρόπο αρκετά δίκαιο. Και η δίκαιη φορολόγηση είναι προϋπόθεση για την κοινωνική ευημερία και την παροχή βασικών κοινωνικών υπηρεσιών.
Ολοι ξέρουμε τα προβλήματα στη δημόσια υγεία ή στην παιδεία. Τα υποστελεχωμένα νοσοκομεία, το ΕΚΑΒ χωρίς διασώστες, τις δομές φροντίδας για ευάλωτες ομάδες που δεν διαθέτουν πόρους, τις μεγάλες ελλείψεις στην εκπαίδευση. Γνωρίζουμε τα κενά στο κράτος πρόνοιας και στην πολιτική προστασία, τις αρρυθμίες στη δημόσια διοίκηση, τις χαμηλής ποιότητας υπηρεσίες. Δεν μπορούμε να μιλάμε για κοινωνική πολιτική, κοινωνική συνοχή και ευημερία σε ένα κράτος όπου δεν δηλώνονται 40 δισ. ευρώ. Η ικανότητα αυτής της κυβέρνησης να περιορίσει τη φοροδιαφυγή θα κρίνει και τι θα καταφέρει σε παροχές κρίσιμων κοινωνικών υπηρεσιών, όπως η υγεία και η παιδεία. Τα αδήλωτα εισοδήματα γεννούν ανισότητες και αδικίες. Την ίδια στιγμή που κάποιος φοροδιαφεύγει, ένας άλλος βλέπει το εκκαθαριστικό της εφορίας ακόμη πιο φουσκωμένο σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Οσο στην Ελλάδα το «μαύρο» χρήμα συνεχίζει να ζει λαμπρές ημέρες, δεν μπορούμε να μιλάμε για κοινωνική δικαιοσύνη.
Πηγή: Καθημερινή