Κώστας Παπαχρήστου
Στην ταινία «Μάντεψε ποιος θα ‘ρθει απόψε» (“Guess Who’s Coming to Dinner”, 1967) – η τελευταία για τον μεγάλο Spencer Tracy – ο κεντρικός ήρωας, ένας φιλελεύθερος άνθρωπος και φανατικά αντι-ρατσιστής, έρχεται αντιμέτωπος με τις ίδιες τις αρχές του όταν η κόρη του φέρνει στο σπίτι έναν Αφροαμερικανό (Sidney Poitier) αναγγέλλοντας πως προτίθεται να τον παντρευτεί… Δεν αποκαλύπτω τη συνέχεια της ιστορίας, γιατί κάποιοι αναγνώστες που δεν έχουν δει την ταινία ίσως θελήσουν να την αναζητήσουν.
Κάποιες φορές η ζωή παίζει περίεργα παιχνίδια, θέλοντας θαρρείς να μας ειρωνευτεί για όσα πιστέψαμε, για όσα πολεμήσαμε, ακόμα και για όσα μισήσαμε! Πριν χρόνια, γνωστός ηθοποιός του «προοδευτικού» χώρου, που κατακεραύνωνε την ξενοφοβία βαφτίζοντάς την ως «ρατσισμό» (στη λογική «όλοι ανεξαιρέτως οι μετανάστες είναι άκακοι και κατατρεγμένοι άνθρωποι») δέχθηκε επίθεση με μαχαίρι σε κεντρική πλατεία της Αθήνας, από παράνομο μετανάστη που θέλησε να του αρπάξει το κινητό. Γλίτωσε παρά τρίχα τη ζωή του και, φυσικά, αναγκάστηκε να αναθεωρήσει (μερικώς, έστω) τις απόψεις του…
Η περίπτωση της δικηγόρου Αναστασίας Τσουκαλά φέρει όλα τα χαρακτηριστικά της τραγικής ειρωνείας. Τραυματίστηκε βαριά και, επιπρόσθετα, υπέστη σοβαρές οργανικές βλάβες από ναυτική φωτοβολίδα που περιείχε φώσφορο, το βράδυ του ετήσιου «ολοκαυτώματος» στα Εξάρχεια με αφορμή την επέτειο του Πολυτεχνείου (17/11). Η δικηγόρος ασφαλώς δεν ήταν μία απλή περαστική που έπεσε πάνω στην κακιά την ώρα. Εν τούτοις, δεν θα υπεισέλθουμε στα κίνητρα της παρουσίας της στον χώρο των επεισοδίων, τα οποία κίνητρα δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε (επισήμως ακούσαμε ότι τη στιγμή εκείνη ασκούσε το λειτούργημά της ως νομική εκπρόσωπος συγκεκριμένου επαγγελματικού κλάδου).
Αυτό που είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε, όμως, είναι η εν γένει ιδεολογία της μάχιμης (και με σημαντικές ακαδημαϊκές περγαμηνές) νομικού. Δεν έκρυψε ποτέ τη συμπάθεια και την υποστήριξή της για τον «αντιεξουσιαστικό» (sic) χώρο, καθώς και την πεποίθησή της για την υποτιθέμενη ύπαρξη «φασίζουσας» (έως και «φασιστικής») νοοτροπίας στην ελληνική αστυνομία.
Δεν παίρνω, φυσικά, όρκο, όμως μπαίνω στον πειρασμό αν μη τι άλλο να προβάλω (αυθαίρετα, αν θέλετε) τη δημόσια στάση της απέναντι στο τραγικό συμβάν αν στη θέση της είχε βρεθεί κάποιος άτυχος περαστικός, ή – ακόμα περισσότερο – αν είχε χτυπηθεί σοβαρά ή και σκοτωθεί ένας αστυνομικός. Θα μιλούσε, ίσως, για «ατυχές περιστατικό» που «δεν θα έπρεπε να συμβεί», ενώ, ως πιθανή συνήγορος υπεράσπισης των φυσικών αυτουργών σε κάποιο δικαστήριο, θα αναφερόταν στην κοινωνική ανισότητα, τους μηχανισμούς καταπίεσης και καταστολής και τον αυταρχισμό του «αστυνομικού» κράτους, κλπ., που ωθούν νέους ανθρώπους σε μορφές αντίδρασης που δεν αποκλείουν, σε ακραίες περιπτώσεις, ακόμα και τη βία…
Το αναπόφευκτο ερώτημα στο μυαλό όλων είναι, ασφαλώς, ποια θα είναι η στάση της απέναντι στα ακραία κοινωνικά φαινόμενα που με τόσο πάθος υπερασπίστηκε, τώρα που κι εκείνη γεύτηκε με τρόπο τραγικό τις συνέπειές τους. Αυτές που είχαν γευτεί πριν από αυτήν τόσοι και τόσοι ανώνυμοι άνθρωποι της καθημερινής ζωής που είδαν να απειλείται ή και να χάνεται η σωματική τους ακεραιότητα (δεν θα εξαιρέσω εδώ νέα παιδιά που υπηρετούν στις αστυνομικές δυνάμεις και καθημερινά δεν ξέρουν πώς θα ξημερωθούν…), να καταστρέφεται η περιουσία τους, ακόμα και να χάνεται η ζωή αγαπημένων τους προσώπων (αλήθεια, ποιος ιδεολογικός εκπρόσωπος του ακραίου «προοδευτικού» χώρου ζήτησε ποτέ συγνώμη για το έγκλημα της Μαρφίν, ή τις διάφορες «παράπλευρες απώλειες» του ακροαριστερού ακτιβισμού;).
Ευχόμαστε, λοιπόν, ειλικρινά και ολόψυχα στην δυναμική νομικό και έγκριτη ακαδημαϊκό να ξεπεράσει το πρόβλημα που αντιμετωπίζει και να επιστρέψει υγιής και με ανανεωμένες τις πνευματικές της δυνάμεις στον στίβο του λειτουργήματός της. Και, εδώ είμαστε για να καταγράψουμε την συνέπεια και το μη διαπραγματεύσιμο της ιδεολογίας της. Ακόμα και τώρα – ή μάλλον, ειδικά τώρα – που η εμπράγματη εκδοχή της ιδεολογίας αυτής έφτασε να απειλήσει την ίδια της την υπόσταση…
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ
