Δημήτρης Αρ. Κάζης
Ελληνικό πνεύμα: δεν γέννησε μόνο τις Τέχνες, την Ιστορία, τη Φιλοσοφία, τα Μαθηματικά, την Ιατρική, την Τεχνολογία. Πριν απ’ όλα αυτά γέννησε τη Μυθολογία! Μακροσκελή ποιήματα όπως η Ιλιάδα και η Οδύσσεια αποστηθίζονταν και μεταφέρονταν προφορικά ανά τους αιώνες μέχρις ότου αποτυπωθούν με τη βοήθεια της γραφής. Πηγή εμπνεύσεως για μεταφυσικές σκέψεις, για θέματα τέχνης και ηθικής και για ανεπανάληπτα θεατρικά έργα υπήρξε η Μυθολογία.
Αυτός λοιπόν ο τόπος είχε ανέκαθεν την τάση να επινοεί μύθους. Η πλουσιότατη Ελληνική Μυθολογία θεωρείται ίσως η πιο φωτεινή, η πιο γλαφυρή και η πιο μεστή μηνυμάτων από όλες τις άλλες μυθολογίες. Πού άραγε να οφείλεται αυτό;
Είναι οπωσδήποτε το κλίμα, ο καθαρός ηλιόλουστος ουρανός, η ομορφιά και ποικιλία του τοπίου, η θάλασσα …… που απογειώνουν το πνεύμα και του επιτρέπουν να πλανάται σε κόσμους άπιαστους και φανταστικούς, που όμως οι ήρωες, Θεοί και μη, φέρουν όλα τα γνωρίσματα του ανθρώπινου χαρακτήρα. Η διδακτικότητα των μύθων στηρίζονταν στο παράδειγμα (άλλοτε προς μίμηση και άλλοτε προς αποφυγή) και όχι σε κωδικοποιημένες εντολές και απαγορεύσεις όπως σε άλλους πολιτισμούς.
Όλα αυτά καλλιέργησαν το ελεύθερο πνεύμα που γέννησε εκείνο τον πολιτισμό.
Αλλά ο ελεύθερος νους έχει και την τάση να ονειρεύεται. Όταν μάλιστα επί 2000 χρόνια έγινε συνήθεια να αποφασίζουν οι άλλοι γι’ αυτόν και επειδή η πραγματικότητα ήταν για τους πολλούς πολύ δυσάρεστη και αδιέξοδη,η θρησκεία και το όνειρο έγιναν αναγκαιότητεςεπιβίωσης, εκτόνωσης και ελπίδας. Ό,τι δεν μπορεί κανείς να επιτύχει στη ζωή του μπορεί να το ζήσει σε ένα όνειρο. «Κείνο που με τρώει, κείνο που με σώζει είναι π’ονειρεύομαι σαν τον Καραγκιόζη» τραγούδησε σχετικά ο βάρδος Σαββόπουλος.
Έχει διαμορφώσει λοιπόν ο Νεοέλληνας την τάση να αποστρέφεται την αλήθεια της σκληρής πραγματικότητας και να καταφεύγει σε εύκολες ονειροπολήσεις που του τονώνουν το ηθικό και τη διάθεση και τον απαλλάσσουν από την προσωπική του ευθύνη. Για το λόγο αυτό είναι ιδιαίτερα εύπιστος στους παραμυθάδες πολιτικούς και συνδικαλιστές που διαδέχθηκαν τους πρώην δυνάστες του και τώρα του τάζουν περίπου ό,τι ονειρεύεται!
Δεν μπορεί άραγε να διακρίνει το ψέμα; Ασφαλώς και μπορεί αλλά δεν το θέλει. Δεν έχει αποκτήσει αρκετή αυτοπεποίθηση και συλλογική αγωνιστικότητα ώστε να διαμορφώνει ο ίδιος τη μοίρα του. Καταφεύγει λοιπόν στο όνειρο και περιμένει παθητικά τους σωτήρες (π.χ. το «ξανθό γένος»!). Κι αφού δεν έχει μάθει να αναλαμβάνει ο ίδιος τις ευθύνες του, για ο,τιδήποτε δεν του πάει καλά φταίνε πάντοτε οι άλλοι.
Επομένως, όποια ηγεσία επιδιώκει τη λαϊκή υποστήριξη σπεύδει να εκμεταλλευτεί δεόντως την τάση αυτή του Νεοέλληνα και τον παραμυθιάζει. Ακολουθεί μια περίοδος με δράσεις άσχετες προς τα υπεσχημένα και επανέρχεται, παραμονές εκλογών, το απαραίτητο παραμύθι. Το βλέπουμε συνεχώς να συμβαίνει με επιτυχία εδώ και πολλές δεκαετίες…
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ
