Θοδωρής Γεωργακόπουλος
Υπάρχουν κάποιοι που διαβάζουν απόψεις σαν κι αυτές που γράφονται σ’ αυτές τις σελίδες και λένε, μα γιατί τα γράφετε τόσο αρνητικά και απαισιόδοξα; Γιατί δεν δίνετε έμφαση και στα καλά, τα αισιόδοξα σημάδια; Γιατί τόσος αρνητισμός; Παίρνω τουλάχιστον ένα τέτοιο μήνυμα κάθε ημέρα. Με αυτό εδώ το κείμενο θα προσπαθήσω να εξηγήσω γιατί τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα από όσο περιγράφουν όσοι σχολιάζουν την καθημερινότητα σε αυτές εδώ τις σελίδες.
Αλλά ας πάρουμε το θέμα από την αρχή.
Κάθε μέρα, ασυναίσθητα, κάθε ένας από εμάς αξιολογεί την κατάσταση της ζωής και του κόσμου του. Δεν δίνουμε πάρα πολύ μεγάλη σημασία σε αυτή την αξιολόγηση, συμβαίνει συνήθως στο φόντο της καθημερινότητας, τις στιγμές που δεν ασχολούμαστε με άλλες, πιο χειροπιαστές και συγκεκριμένες δραστηριότητες. Τα τελευταία χρόνια που η χώρα στην οποία ζούμε χρεοκόπησε, αυτή την αξιολόγηση και τις σχετικές με αυτήν σκέψεις τις κάνουμε πολύ πιο συχνά από ό,τι παλιά. Και πλέον έχουμε και Facebook και Twitter για να ενημερώνουμε τους πάντες για τις σκέψεις μας αυτές, ενδεχομένως για να επηρεάσουμε ή να τροφοδοτήσουμε τις δικές τους σκέψεις, ή για ψυχοθεραπευτικούς λόγους.
Αυτές οι σκέψεις, λοιπόν, βασίζονται σε στοιχεία, δεδομένα και, πιο συχνά, σε συναισθήματα. Καταγράφουμε διανοητικά όσα διαβάζουμε, ακούμε και αντιλαμβανόμαστε κάθε ημέρα, και βγάζουμε κάποιο συμπέρασμα. Μια εικόνα για την πραγματικότητα. Αυτή η διαδικασία γίνεται σε μεγάλο ποσοστό αυτόματα, επαναλαμβάνω. Ασυναίσθητα. Ο κάθε ένας από εμάς έχει διαφορετικά δεδομένα, άλλες προσλαμβάνουσες, διαφορετική ικανότητα κατανόησης και κατακράτησης πληροφοριών, διαφορετική μνήμη και, φυσικά, διαφορετικό μηχανισμό επεξεργασίας όλων αυτών των δεδομένων -δηλαδή διαφορετικό μυαλό- και διαφορετικό συναισθηματικό κόσμο. Οπότε η πραγματικότητα του καθενός είναι διαφορετική από την πραγματικότητα οποιουδήποτε άλλου.
Λίγη υπομονή και φτάνω στο δια ταύτα.
Σήμερα στη χρεοκοπημένη μας χώρα τα δεδομένα και οι προσλαμβάνουσες που δεχόμαστε είναι πολύ περιορισμένα και “στενά”. Ασχολούμαστε κυρίως με την καθημερινότητα της οικονομικής διαχείρισης ενός χρεοκοπημένου κράτους, μαζί με τη μικροπολιτική (μίζερη, θα έλεγε κανείς) προσέγγιση κατά την οποία η διεξαγωγή της πολιτικής συμπυκνώνεται στο πότε θα γίνουν εκλογές. Αυτό δεν είναι περίεργο ή ασυνήθιστο, είναι ένα φαινόμενο καθολικό, έχει να κάνει με τον αποσπασματικό και περιοριστικό τρόπο με τον οποίο τα ανθρώπινα όντα προσεγγίζουν τον κόσμο γύρω τους. Είναι η αιτία που μια τοπική εφημερίδα είναι πιο πιθανό να έχει για πρωτοσέλιδο το ότι άνοιξε νέο φαρμακείο στο τάδε χωριό, παρά δηλώσεις του Μοσκοβισί για την “έξοδο” της Ελλάδας στις αγορές. Πάντα έτσι ήμασταν.
Το αποτέλεσμα όμως είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς διαμορφώνουμε μια εικόνα για την πραγματικότητα χρησιμοποιώντας ως δεδομένα μόνο, ας πούμε, τις συνεντεύξεις της Ραχήλ Μακρή, τις “ακτιβιστικές ενέργειες” του Ρουβικώνα, τα non-papers του Μαξίμου, τα σπασμένα ακυρωτικά μηχανήματα στον ΗΣΑΠ, την αντιμετώπιση της δημοκρατικής διάκρισης των εξουσιών ως “θεσμικό εμπόδιο”, και την social media περσόνα του Παύλου Πολάκη. Τέτοια δεδομένα είναι στενά και περιορισμένα σε ευρύτητα και κλίμακα, αλλά δεν είναι αμελητέα. Είναι χρήσιμα. Ανάλογα με το ποιος είσαι μπορείς με αυτά να βγάλεις το συμπέρασμα ότι η Επανάστασις βαίνει καλώς, ή ότι η Ελλάδα είναι ένα failed state μερικούς μήνες -ή, έστω, λίγα χρόνια- από την ολοκληρωτική της κατάρρευση. Με βάση τη μελέτη αυτών των δεδομένων κάποιος μπορεί να κάνει και χρήσιμους και ενδιαφέροντες παραλληλισμούς με άλλες στιγμές της ελληνικής ιστορίας, επισημαίνοντας ότι τα ‘χουμε ξαναπεράσει όλα αυτά, ξανά και ξανά, υπονοώντας ότι κι αυτή εδώ η κρίση περαστική θα είναι.
Κάτι που είναι, πράγματι, πιθανό.
Συνεχίζεται…
Πηγή: Καθημερινή
