Οι θεσμοί και οι «καναπέδες»

Αλέξης Παπαχελάς

Εμαθαν την τέχνη του τσαμπουκά στο Πολυτεχνείο και στο Πανεπιστήμιο, όπου δεν υπήρχαν κανόνες. Διέκοπταν το μάθημα όποτε τους έκανε κέφι, έκαναν καταλήψεις, δημιουργούσαν στέκια χωρίς κανέναν έλεγχο, περνούσαν μαθήματα με απειλές. Είδαν ότι «τους παίρνει» και το συνέχισαν ως μέλη ενός μικρού κόμματος. Ο τσαμπουκάς έφερε δημοσιότητα και τους έδειξε ότι η χώρα είναι, κυριολεκτικά, ξέφραγο αμπέλι. Απέναντί τους είχαν ένα σαθρό αλλά και ψοφοδεές κατεστημένο. Το μισό ήταν ασπόνδυλο – δεν υπάρχει άλλος τρόπος να το περιγράψει κανείς. Οπως ακριβώς έκαναν και οι διάφοροι συμβιβασμένοι καθηγητές και ψευτοπρυτάνεις που ήθελαν απλά την ησυχία τους, πολιτικοί, επιχειρηματίες και άλλοι άρχιζαν να υποχωρούν με μεγάλη ταχύτητα στις απειλές και στον τσαμπουκά.

Ενα άλλο κομμάτι του κατεστημένου ήταν σάπιο. Είχε τόσους σκελετούς που το παρελθόν του καθενός προσωπικά δεν χωρούσε… στο οστεοφυλάκιο του Α΄ Νεκροταφείου. Συμβιβάσθηκαν γρήγορα, όπως φάνηκε από τα εκδοτικά ζιγκ ζαγκ που απαιτούσαν τη χρήση δραμαμίνης για να τα παρακολουθήσεις. Η αρχική παρέα έφτασε έτσι στην εξουσία. Τους φαντάζομαι μερικές φορές απλωμένους στους καναπέδες του Μαξίμου την  πρώτη μέρα να αναρωτιούνται πώς ακριβώς έφτασαν εκεί.

Μετά τον θρίαμβο και την πλήρη επικράτηση, επιχείρησαν τον τσαμπουκά και στην παγκόσμια σκηνή χρησιμοποιώντας τον Γιάνη Βαρουφάκη. Δεν τα κατάφεραν γιατί εκεί, σε αντίθεση με το εγχώριο σύστημα, υπάρχουν κανόνες και «κόκκινες γραμμές». Τους πήρε λίγο καιρό, αλλά τελικά το αντιλήφθηκαν. Ηταν το ακριβό φροντιστήριο από το οποίο πέρασε όλη η χώρα.

Ο πρωθυπουργός σίγουρα δεν είναι ο Τσίπρας ούτε του 1991 ούτε του 2008, ούτε καν του 2012 και του 2015. Οταν όμως πανικοβάλλεται, είτε από τις δημοσκοπήσεις είτε από κάποιες κακές ειδήσεις, επιστρέφει με μεγάλη ταχύτητα στην αρχική παρέα και στην παλιά τεχνική του τσαμπουκά. Είναι σαν να μπαίνει ένα ορμητικό τσούρμο μέσα στο Μαξίμου την ώρα της μεγάλης ανασφάλειας και να αρχίζει να φωνάζει «τώρα θα δεις, θα τους δείξουμε, θα τους τσακίσουμε» κ.λπ. κ.λπ. Εν ριπή οφθαλμού ανακαλύπτονται ή κατασκευάζονται εχθροί.

Τελευταίο παράδειγμα, η Δικαιοσύνη. Προφανώς κάποιοι υποστηρίζουν ότι με τσαμπουκά θα φοβηθούν οι μη ελεγχόμενοι δικαστές. Δεν μαθαίνουν όμως από τα λάθη τους. Ισως δεν κατάλαβαν, για παράδειγμα, ότι η υπόθεση του ΣτΕ πήγε πολύ πιο στραβά γι’ αυτούς από την ώρα που προχώρησαν σε ένα μακαρθικό χειρισμό εναντίον ενός στέρεου και ακέραιου δικαστή. Ούτε αντιλαμβάνονται ότι συνήθως αυτοί οι τσαμπουκάδες και οι μεθοδεύσεις σκάνε στο κεφάλι όποιου τους μεταχειρίζεται.

Το κυριότερο, όμως, είναι ότι λείπει εντελώς η σοφία και η ταπεινοφροσύνη που προστατεύει από την ύβρι. Γιατί, πού θα πάει, θα καταλάβουν και αυτοί ότι είναι περαστικοί από το Μαξίμου. Και πως μετά από ένα διάστημα αράγματος στους καναπέδες του, είναι σημαντικό να καταλαβαίνεις ότι η Δημοκρατία είναι φτιαγμένη για να τους σέβεσαι, και τους «καναπέδες» και –το κυριότερο– τους θεσμούς.

Πηγή: Καθημερινή