Θοδωρής Γεωργακόπουλος
Υπάρχει μια κατηγορία σημαντικών πολιτικών προβλημάτων που έχουν ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: Όταν λύνονται, κανείς δεν το καταλαβαίνει. Όταν δεν λύνονται, ή όταν αντιμετωπίζονται πλημμελώς, το καταλαβαίνουν όλοι. Πρόκειται κυρίως για προβλήματα περίπλοκα, μεγάλα και μακροχρόνια, τα οποία χρειάζονται θαρραλέες πολιτικές λύσεις οι οποίες είτε δεν έχουν άμεσο ορατό αποτέλεσμα, είτε έχουν και σημαντικό πολιτικό κόστος. Επιτρέψτε μου να σας πω μερικά παραδείγματα.
Πριν από λίγες μέρες η διαΝΕΟσις δημοσίευσε την έρευνα οκτώ Ελλήνων επιστημόνων για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ελληνική οικονομία στο διάστημα 2046-2065. Η έρευνα καταλήγει σε μια σειρά από συμπεράσματα και εκτιμήσεις για το πώς θα μοιάζει το κλίμα εκείνη την εποχή σ’ αυτήν εδώ τη γωνιά της Μεσογείου, και τα πράγματα δεν είναι πάρα πολύ αισιόδοξα. Παρ’ όλο που ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα σχετικά μετριοπαθές σενάριο για την εξέλιξη του φαινομένου, οι συνέπειες φαίνεται ότι θα είναι πολύ σημαντικές. Η αγροτική παραγωγή κυρίως στη Θεσσαλία και την Κεντρική Μακεδονία θα πληγεί σοβαρά. Η αύξηση της θερμοκρασίας θα επηρεάσει τα 5,5 εκ. Ελλήνων που ζουν στις πόλεις και θα έχει σοβαρές συνέπειες στη δημόσια υγεία. Θα έχουμε 15-20 περισσότερες ημέρες καύσωνα κάθε χρόνο. Θα υπάρχουν περισσότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, περισσότερες πυρκαγιές το καλοκαίρι. Συγκεκριμένοι αρχαιολογικοί χώροι όπως ο ναός του Επικούρειου Απόλλωνα και η Αρχαία Ολυμπία θα κινδυνεύσουν. Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας θα πλήξει λιμενικές και τουριστικές υποδομές. Παραλίες θα “φαγωθούν” από τη θάλασσα, ο Λαιμός της Βουλιαγμένης θα γίνει νησί, τα δέλτα μεγάλων ποταμών θα γίνουν θαλάσσιοι κόλποι.
Όλα αυτά, βεβαίως, είναι εκτιμήσεις και συνέπειες που προκύπτουν από τη μεταβολή της θερμοκρασίας, της βροχόπτωσης και της στάθμης της θάλασσας. Μπορεί αυτές οι συνέπειες να είναι ηπιότερες ή εντονότερες, ανάλογα με το ποιο σενάριο θα επιβεβαιωθεί τελικά. Αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχουν προληπτικά μέτρα που μπορούν να ληφθούν από σήμερα για να μετριαστούν οι επιπτώσεις σε κάθε περίπτωση. Νέα έργα σε λιμάνια, μαρίνες και παραθαλάσσιες υποδομές πρέπει να λαμβάνουν υπ’ όψιν αυτά τα δεδομένα. Κίνητρα μπορούν να δοθούν για την ανανέωση και αναβάθμιση του κτιριακού δυναμικού των πόλεων, που είναι πολύ ευάλωτο στην αύξηση της θερμοκρασίας. Έμφαση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειες για να καλυφθεί η αυξημένη ζήτηση. Η έρευνα καταλήγει σε πάνω από 40 προτάσεις για την προσαρμογή του αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας στις αλλαγές μέχρι τα μέσα του αιώνα.
Κοιτάξτε τώρα ποιο είναι το πρόβλημα.
Ένας αρμόδιος υπουργός που ας πούμε αποφασίσει να περάσει ένα νομοσχέδιο για να αντιμετωπίσει ένα από αυτά τα προβλήματα, δεν έχει να κερδίσει πολιτικά τίποτε απολύτως. Τα αποτελέσματα της μεταρρύθμισης αυτής θα εμφανιστούν μετά από πολλές δεκαετίες. Και μάλιστα η λέξη “εμφανιστούν” δεν είναι η σωστή. Δεν θα εμφανιστούν αποτελέσματα. Δεν θα εμφανιστεί τίποτε -μόνο θα αποτραπούν συνέπειες. Η θάλασσα δεν θα έχει καταπιεί το λιμάνι που κάποιος διάλεξε να φτιαχτεί έτσι 30 χρόνια πριν, αλλά κανείς δεν θα το καταλάβει. Κανείς δεν θα πει, α, τι ωραία που το λιμάνι δεν το έχει καταπιεί η θάλασσα, μπράβο στον κύριο υπουργό τάδε, το μακαρίτη. Είναι εύκολο να αποδίδει κανείς εύσημα για κάτι καλό που γίνεται. Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι πολύ δυσκολότερο να αποδίδεις εύσημα για κάτι κακό που δεν έγινε.
Υπάρχουν πολλά τέτοια προβλήματα που είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπιστούν αφ’ ενός επειδή οι λύσεις τους είναι μακροπρόθεσμες και αφ’ ετέρου επειδή αυτές οι λύσεις δεν φαίνονται. Κυμαίνονται από παγκόσμιας κλίμακας, όπως η προσφυγική κρίση και η μετανάστευση ή η τρόμοκρατία, μέχρι πιο τοπικού ενδιαφέροντος, όπως η αντισεισμική προστασία. Διαβάσατε κανέναν να λέει μπράβο σε όσους έβαλαν αντισεισμικούς κανόνες και προδιαγραφές για τις οικοδομές πριν από δεκαετίες και έτσι δεν ισοπεδώθηκαν σύγχρονα κτίρια της Λέσβου από τον πρόσφατο σεισμό;
Γιατί σας τα γράφω αυτά τώρα, μέσα στη μαύρη χρεοκοπία μας, την ώρα που συμβαίνει Eurogroup, ενώ τα μπατζάκια μας φλέγονται; Επειδή και στη δικιά μας χώρα αυτό λείπει: Ένα πολιτικό προσωπικό που μπορεί να δει παραπέρα από τον τρέχοντα εκλογικό κύκλο και το στενό πολιτικό κόστος, που να αντιλαμβάνεται τις προκλήσεις του κοντινού και του απώτερου μέλλοντος και που, στο τέλος, έχει τη φιλοδοξία και τον εγωισμό και το ενδιαφέρον να αφήσει ένα πολιτικό στίγμα στην εποχή του, βοηθώντας να γίνει ο κόσμος λίγο καλύτερος -και με προφανείς και με αόρατους τρόπους- κι όχι να αρκείται σε μια πρόσκαιρα προσοδοφόρα μα κοντόφθαλμη, κακόμοιρη, ατελέσφορη διαχείριση της μιζέριας.
Πηγή: Καθημερινή
