Θοδωρής Γεωργακόπουλος
Σύμφωνα με τη νέα έρευνα δυο νέων επιστημόνων από πανεπιστήμια των ΗΠΑ, των Ν. Αρταβάνη και Ι. Σπυριδόπουλου, το 28% των δανείων πρώτης κατοικίας που δεν εξυπηρετούνται ανήκουν σε πολίτες που έχουν λεφτά να πληρώσουν τις δόσεις τους, αλλά δεν το κάνουν επίτηδες. Είναι οι “στρατηγικοί κακοπληρωτές”, αυτοί που εκμεταλλεύονται το δημόσιο αίσθημα και την γενικότερη πολιτική ασάφεια για το πώς αντιμετωπίζονται τα κόκκινα δάνεια -ειδικά στο θέμα της πρώτης κατοικίας- και δεν πληρώνουν (δεν πληρώνουν). Οι επιστήμονες, που είχαν πρόσβαση στα στοιχεία μιας από τις τέσσερις εναπομείνασες “μεγάλες” ελληνικές τράπεζες, εντόπισαν τις επαγγελματικές ομάδες που το κάνουν περισσότερο (δικηγόροι και οικονομολόγοι -εκπλήσσεστε;) και υπολόγισαν το ύψος των δανείων που έχουν λάβει αυτοί οι “στρατηγικοί” κακοπληρωτές ανάμεσα στα 5 και τα 5,8 δισ. ευρώ. Και αυτά είναι μόνο τα στεγαστικά πρώτης κατοικίας. Τέτοιοι κακοπληρωτές υπάρχουν και σε όλες τις άλλες κατηγορίες δανείων. Οι συνέπειες από αυτό το φαινόμενο είναι προφανείς και αρκετά γνωστές. Τα κόκκινα δάνεια είναι η αιτία για κάθε ανακεφαλαίωση τραπεζών μετά το PSI. Αυτά τα δάνεια ρουφάνε όλο το κεφάλαιο των τραπεζών, εξαιτίας τους δεν μπορούν οι τράπεζες να χορηγούν νέα, κανονικά δάνεια στην πραγματική οικονομία. Καμία ανάπτυξη δεν μπορεί να έρθει όσο συνεχίζεται αυτή η κατάσταση. Φυσικά, πολλά από τα κόκκινα δάνεια ανήκουν σε επιχειρήσεις και ιδιώτες που έχουν αντιμετωπίσει μεγάλα οικονομικά προβλήματα κατά τη διάρκεια της κρίσης και δεν μπορούν να πληρώσουν. Αλλά όπως δείχνει η έρευνα των Αρταβάνη και Σπυριδόπουλου, σχεδόν 1 στα 3 “κόκκινα” στεγαστικά δάνεια πρώτης κατοικίας ανήκουν σε μπαταχτσήδες. Σε πολίτες της χώρας που κάνουν ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα χειρότερο. 28% χειρότερο.
Καθώς η Βουλή περνά άλλο ένα μνημόνιο με μέτρα λιτότητας που ζητά ακόμα περισσότερες θυσίες από (όχι όλους, αλλά μερικούς από) τους Έλληνες, είναι μια καλή ευκαιρία να αναλογιστούμε τις ευθύνες των μεμονωμένων πολιτών απέναντι στο κοινωνικό σύνολο. Είναι εύκολο να καταδικάσει κανείς τη συμπεριφορά των στρατηγικών κακοπληρωτών, που εκμεταλλεύονται την ευαισθησία για το πρόβλημα άλλων για να κερδίσουν οικονομικά. Σκέφτονται την πάρτη τους, την τσέπη τους, εκμεταλλεύονται τη δύσκολη κατάσταση άλλων για να επωφεληθούν οι ίδιοι. Μπορεί κανείς να τους αποκαλέσει με διάφορα κοσμητικά επίθετα. Το ίδιο μπορεί να κάνει κανείς και με τους τσαμπατζήδες μικρότερης κλίμακας, τους “δεν πληρώνω” των διοδίων ή των ΜΜΜ, ή με τους μπαταχτσήδες βουλευτές μας: Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα, κάτι που ονομάζεται “Ταμείο Αλληλοβοήθειας της Βουλής” έχει χορηγήσει εξαιρετικά χαμηλότοκα δάνεια με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους σε περίπου 70 βουλευτές. Τόσο ευνοϊκούς, που 40 από αυτούς έχουν επιλέξει να μην τα αποπληρώνουν, χωρίς καμία συνέπεια.
Αλλά κάπου υπάρχει μια διαχωριστική γραμμή.
Γιατί πώς χαρακτηρίζεις αυτούς που κλείνουν την εταιρεία τους στην Ελλάδα και φτιάχνουν εταιρείες στη Βουλγαρία; Τι γίνεται με αυτούς που βγάζουν τα λεφτά τους από τις τράπεζες (επιβαρύνοντας τη ρευστότητά τους και την ικανότητά τους να δίνουν δάνεια, όπως οι “στρατηγικοί κακοπληρωτές”) για να τα φυλάνε στο στρώμα, ή αυτοί που τα μεταφέρουν σε τραπεζικούς λογαριασμούς του εξωτερικού, όσο τους επιτρέπουν τα capital controls; Τι γίνεται με αυτούς που αποκτούν δωρεάν (γι’ αυτούς) παιδεία στα ελληνικά πανεπιστήμια και μετά παίρνουν τις γνώσεις και τα ταλέντα τους και μεταναστεύουν για να δημιουργήσουν και να παράξουν και να πληρώσουν φόρους στην Αυστραλία ή τις ΗΠΑ; Εκεί το πράγμα γίνεται πιο θολό. Προφανώς όλους αυτούς δεν μπορείς να τους κατηγορήσεις εξίσου εύκολα. Το αποτέλεσμα των πράξεών τους επιβαρύνει το κοινωνικό σύνολο, αλλά οι πράξεις τους δεν είναι παράνομες, ούτε εξίσου αντικοινωνικά φορτισμένες. Πού είναι η γραμμή; Πού τελειώνει η ελευθερία του πολίτη που θέλει να προστατεύσει τους κόπους και την προσπάθεια μιας ζωής και να διεκδικήσει το καλύτερο για τον εαυτό του, και πού αρχίζουν οι ευθύνες του πολίτη που οφείλει να μην κάνει ζημιά στην κοινωνία του;
Θεωρητικά τη γραμμή θα έπρεπε να τη χαράσσει ο νόμος. Στην Ελλάδα, όπου ο νόμος επιβάλετται επιλεκτικά και κατά περίπτωση, η γραμμή παραμένει αόρατη για πολλούς και έτσι πολλοί την ξεπερνούν, αγνοώντας ότι με αυτό τον τρόπο κάνουν κάτι κακό.
Πηγή: Καθημερινή
