Μπάμπης Παπαδημητρίου
Ο χρόνος περνά και χάνεται. Η οικονομία σέρνεται και η απαισιοδοξία εγκαθίσταται στην αγορά. Η κυβέρνηση αδυνατεί να ολοκληρώσει την περίφημη δεύτερη αξιολόγηση, που έπρεπε να έχει τελειώσει πριν από έναν χρόνο!
Οπως προβλεπόταν και στα δύο προηγούμενα μνημόνια και όπως έγινε με τις περιπτώσεις Ιρλανδίας, Κύπρου, Πορτογαλίας και Ισπανίας, κάθε τρίμηνο υφίσταται ο καθιερωμένος έλεγχος. Δημοσιεύεται ακολούθως η έκθεση της επιτροπής ελέγχου, η γνωστή μας τρόικα. Η ομάδα προετοιμασίας (Euroworking Group) συζητεί για να ανάψει το «πράσινο φως» προς την τελική φάση. Τελικώς, η Ευρωομάδα (Eurogroup) εγκρίνει τα συμπεράσματα και αποφασίζει την εκταμίευση της δόσης του δανείου.
Με δυο λόγια, στη βάση μιας πολιτικής και αυστηρής νομικής δανειακής σύμβασης, κάθε αξιολόγηση κατέληγε στην εκπλήρωση της υπόσχεσης των Ευρωπαίων, που αναλάμβαναν να υποκαταστήσουν τις αγορές, προκειμένου τα κράτη-μέλη να μην υποστούν την εξουθενωτική «τιμωρία» της πτώχευσης.
Ολες οι άλλες χώρες βγήκαν από την αυστηρή αυτή παρακολούθηση. Πέρασαν στη μεταμνημονιακή φάση, που προβλέπει μια πιο χαλαρή εποπτεία, προσφέρει όμως τη διακριτική αλλά ασφαλή υποστήριξη της Ευρώπης και ειδικότερα των κρατών της Ευρωζώνης. Σκοπός είναι πάντοτε η επαναφορά στις ανοικτές διεθνείς αγορές κεφαλαίων. Πρέπει δηλαδή οι κυβερνήσεις να κερδίσουν την απολεσθείσα εμπιστοσύνη των επενδυτών σε κρατικά ομόλογα. Αυτή η «έξοδος στις αγορές» ισοδυναμεί με την «έξοδο από το μνημόνιο» και καμία άλλη «πολιτική απόφαση» δεν πρόκειται να μας απελευθερώσει από τον μνημονιακό ζουρλομανδύα.
Το επιτελείο Τσίπρα πιστεύει ακόμη πως όλα τούτα είναι θέμα πολιτικών διαβουλεύσεων, αν και δεν έχει πετύχει τίποτε αξιόλογο όταν χρειάστηκε να κάνει μια πραγματικά σκληρή πολιτική συζήτηση. Τη θεωρία της «πολιτικής διαπραγμάτευσης» επανέφερε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, υπονοώντας ότι σε τεχνικό επίπεδο δεν υπάρχει καμία ουσιαστική εκκρεμότητα. Το πρόβλημα βρίσκεται, υποστηρίζουν, στις παράλογες απαιτήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, όπως είναι η δομή του συστήματος άμεσης φορολογίας και η αναθεώρηση της ρύθμισης συντάξεων δύο ταχυτήτων με τις ίδιες προϋποθέσεις.
Η κυβέρνηση είναι μπερδεμένη. Πρώτον, δεν είναι βέβαιο ότι έχει επιτύχει τη συμφωνία των τεχνοκρατών σε όσα «τεχνικά» σημεία περιλαμβάνει ο τρέχων έλεγχος και τα εργασιακά θέματα είναι ένα απ’ αυτά.
Δεύτερον, έχει επί πολλά τρίμηνα αρνηθεί να συντάξει το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής ισορροπίας, το οποίο διασφαλίζει ότι υπάρχει ένα κοινώς συμφωνημένο πλαίσιο άσκησης της πολιτικής. Πρακτικώς, η κυβέρνηση αρνείται να συμφωνήσει επί των προβλέψεων για την πορεία των μακροοικονομικών μεγεθών. Επιθυμεί έναν «πολιτικό» υπολογισμό, κάτι που είναι παντελώς αδύνατον να δεχθούν όσοι κάθονται στο ίδιο τραπέζι.
Πηγή: Καθημερινή