Διονύσης Γουσέτης
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κήρυξε προχθές τον πόλεμο κατά του λαϊκισμού. Τι είναι ο λαϊκισμός; Ο επικρατέστερος ορισμός είναι ότι χωρίζει τους πολίτες σε δύο αντιμέτωπες ομάδες: στον «απλό λαό» και στη «διεφθαρμένη οικονομική και πολιτική ελίτ». Ο λαϊκιστής παλεύει για τον απλό λαό ενάντια στην ελίτ, αλλά τα μέτρα που παίρνει καταλήγουν ενάντια στον λαό και συνήθως στη δημιουργία μιας νέας ελίτ.
Ο λαϊκισμός είναι παιδί του κρατισμού. Υπ’ αυτήν την έννοια, εμπνευστές του λαϊκισμού είναι οι κομμουνιστές. Στην τέως ΕΣΣΔ, για να μη ξεζουμίζουν οι διεφθαρμένοι καπιταλιστές τους εργάτες, οι αμοιβές καθορίστηκαν από τον «λαό», δηλαδή από το κράτος. Αυτό όμως δημιούργησε αντικίνητρα στην παραγωγικότητα των εργαζομένων, όπως ακριβώς συμβαίνει με τους καθ’ ημάς δημοσίους υπαλλήλους. Ο Στάλιν το αντελήφθη και καθιέρωσε το «πριμ παραγωγικότητας» σε όσους υπερβαίνουν το «πλάνο» τους. Ομως και αυτό δημιουργούσε αντικίνητρα: υπονόμευε την καινοτομία, διότι η καινοτομία αφαιρεί δυνάμεις από την παραγωγή και άρα από το πριμ. Η παραγωγή διατηρούνταν χαμηλά, ώστε να δημιουργείται εύκολα πλεόνασμα που δικαιολογεί πριμ. Ακόμα, η παραγωγή προσαρμοζόταν στον τρόπο μέτρησης του πριμ. Αν π.χ. το πλάνο όριζε ότι η παραγωγή πολυελαίων μετριόταν σε κιλά, κατασκευάζονταν πολυέλαιοι τόσο βαρείς που με δυσκολία κρέμονταν από τα ταβάνια. Η συντεχνία του κλάδου των πολυελαίων απολάμβανε το πριμ. Ομως η οικονομική ανάπτυξη μοιραία μηδενίστηκε –τη δεκαετία του 1970– και στη συνέχεια το καθεστώς κατέρρευσε. Οι εργαζόμενοι περιήλθαν σε κατάσταση πολύ χειρότερη από τους συναδέλφους τους που «ξεζουμίζονται από τους καπιταλιστές», δηλαδή που η αμοιβή τους καθορίζεται από την αγορά. Ο λαϊκισμός βρίσκεται σε άνοδο στη Δύση, αλλά εμείς είμαστε πρωτοπόροι λόγω του πελατειακού συστήματος. Στην παιδεία π.χ. κυριάρχησε ο «φιλολαϊκός» στόχος του πτυχίου με το «δημοκρατικό 5» αντί για τη γνώση και τη δεξιότητα. Αποτέλεσμα είναι η τεράστια ανεργία πτυχιούχων, ενώ την ίδια στιγμή 6 στους 10 εργοδότες δεν βρίσκουν εργαζόμενους με τις δεξιότητες που ζητούν. Επίσης, ο «φιλολαϊκός» νόμος Κατσέλη που προστάτευε την πρώτη κατοικία μετατράπηκε στο αντίθετό του. Ομοίως, η «φιλολαϊκή» ακύρωση του νόμου Γιαννίτση κατέβασε τις συντάξεις σε επίπεδα αθλιότητας, οι δωρεάν μεταφορές του κ. Σπίρτζη οδήγησαν τα μέσα μαζικής μεταφοράς σε χρεοκοπία κ.λπ.
Την οικονομική καταστροφή που προκαλεί ο λαϊκισμός, οι κυβερνήσεις τη φορτώνουν στο… μνημόνιο. Μαζί όμως με την καταστροφή, ο λαϊκισμός καλλιεργεί την ανευθυνότητα, τη νωθρότητα της σκέψης και της πράξης. Μεταδίδει στον πολίτη τη λογική ότι το κράτος σκέφτεται και πράττει στη θέση του ίδιου. Αυτή η λογική είναι βολική για τον πολίτη και επικερδής για την εξουσία. Γι’ αυτό και τα κόμματα εθίζονται εύκολα. Οι νεοσταλινικές κυβερνήσεις ΣΥΡΙΖΑ κρατούν εκ παραδόσεως τα σκήπτρα του λαϊκισμού. Αλλά δεν έχουν την αποκλειστικότητα. Εχθροί στον πόλεμο που κήρυξε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, υπάρχουν και μέσα στο κόμμα του.
Πηγή: Καθημερινή
