της Μάρνυς Παπαματθαίου
Με το «καλή σχολική χρονιά» δεν μπορώ παρά να κάνω μερικές σκέψεις. Ειδικά διαβάζοντας το μήνυμα του εφετινού υπουργού Παιδείας για «ένα σχολείο όπου θα πνέει άνεμος δημοκρατίας και δημιουργίας».
Τι είναι αλήθεια ένα δημοκρατικό και δημιουργικό σχολείο; Πώς καλλιεργείς τη δημοκρατία και το αίσθημα δημιουργίας ταυτόχρονα; Θυμάμαι πως όταν ήταν μικρός ο γιος μου, μου έλεγε κάποιος που ξέρει: «Δεν θα καταλάβει ποτέ ένα παιδί εάν του πεις με λόγια τι είναι το σωστό και τι το λάθος. Εάν του εξηγήσεις πως πρέπει να είναι. Πρέπει να το δει μόνος του από τη δική σου συμπεριφορά. Να δει το δικό σου πρότυπο και μόνος του να καταλάβει».
Τι εικόνα δίνουν σήμερα τα σχολεία μας στους μαθητές τους;
Κακοπληρωμένοι εκπαιδευτικοί που τους αναγκάζεις πλέον να διδάσκουν μαθήματα εκτός της ειδικότητάς τους για να κρύψεις τα κενά στα σχολεία (πώς, για παράδειγμα, ένας γεωλόγος θα μπορεί να απαντήσει σε σύνθετα μαθηματικά ερωτήματα μέσα στην τάξη;).
Έλλειψη παιδαγωγικής κατεύθυνσης (πού το πάει η εκπαιδευτική διαδικασία άραγε; Τι πολίτες θέλουμε να βγάλουμε;).
Ταλαιπωρημένοι και καταϊδρωμένοι γονείς (τα δημοτικά εφέτος θα τελειώνουν νωρίτερα και ο νέος τύπος «ολοήμερου σχολείου» σε πολλές περιοχές δεν θα είναι καν ολοήμερο).
Μεταφορά της απραξίας του Δημοσίου και στα ιδιωτικά σχολεία, όπου οι απογευματινές δραστηριότητες θα ελέγχονται και οι «παλιοί» εκπαιδευτικοί θα απολαμβάνουν προνόμια Δημοσίου, καθώς για να απολυθούν θα πρέπει να εγκριθεί η απόλυσή τους από συμβούλιο συνδικαλιστών. Και γιατί ένας επιχειρηματίας δεν μπορεί να διώξει έναν εκπαιδευτικό εάν δεν του κάνει, δεν το έχω ακόμη αντιληφθεί. Εδώ η αγορά δεν «αυτορυθμίζεται»;
Με λίγα λόγια, αυτή είναι η εικόνα που δίνει ο εκπαιδευτικός χάρτης της χώρας μας σήμερα. Είναι εικόνα δημοκρατίας και δημιουργίας; Προσωπικά κρίνω ως ήρωες τους εκπαιδευτικούς που μέσα σε αυτό το χάος κάνουν καλά τη δουλειά τους και παραδίδουν στην κοινωνία πολίτες άξιους.
Ο «άνεμος της δημοκρατίας» στα σχολεία προϋποθέτει:
– Κανόνες που πρώτα απ’ όλους σέβεται η Πολιτεία.
– Δάσκαλο που χαίρει εμπιστοσύνης και αποδοχής τόσο από την Πολιτεία όσο και από την τοπική κοινωνία. Το ύψος του μισθού του είναι σημαντικό θέμα αλλά δεν είναι το πρώτο.
– Σύστημα αξιολόγησης δασκάλων και μαθητών.
– Σεβασμό στην αριστεία.
– Επιβράβευση της καινοτομίας.
– Κοινωνικές αξίες που υπηρετούν την αρχή «τα καλά κόποις κτώνται».
– Συναίνεση όλων ότι η Παιδεία είναι θέμα εθνικό και ότι χωρίς Παιδεία δεν υπάρχει μέλλον.
Και κυρίως: Αυτό που χρειάζονται τα σχολεία μας είναι κοινωνική συνοχή. Όχι διχασμός. Η εκπαίδευση δεν χρειάζεται «τσιτάτα». Και σίγουρα δεν χρειάζεται κομματική κατεύθυνση. Ο αυταρχισμός και ο άκρατος ανταγωνισμός στα σχολεία έχουν ιδεολογικό πρόσημο και είναι λάθος. Όπως όμως και ο «άνεμος δημοκρατίας» και το «έλα μωρέ, χαλαρά είμαστε, θα περάσουμε».
Η εκπαίδευση χρειάζεται σταθερή πολιτική, συγκεκριμένο σχεδιασμό, κίνητρα.
Τίποτε από αυτά δεν υπάρχει.
Η εκπαίδευση, όπως και τα παιδιά μας, χρειάζεται στόχους. Τα παιδιά μας πρέπει να βλέπουν ένα στόχο που κυνηγούν να κατακτήσουν. Να στοχεύουν σε μια καλύτερη κοινωνία. Όχι μια κοινωνία βολεμένων εκπαιδευτικών που δεν φοβούνται μην τους απολύσουν (κατά την ταπεινή μου γνώμη, δημόσιοι και ιδιωτικοί θα έπρεπε να απολύονται κανονικά εάν δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους, αλλά με κριτήρια παιδαγωγικά, όχι κομματικά). Όχι μια κοινωνία βαριεστημένων δημοσίων υπαλλήλων. Μια κοινωνία νέων ενεργών πολιτών που και μέσα στην οικονομική κρίση βρίσκουν ευκαιρίες.
Οπότε τα περί «δημοκρατικού σχολείου» είναι απλά κενά λόγια που έξυπνα ηχούν επικοινωνιακά.
Σε περίοδο οικονομικής κρίσης μιλάς ειλικρινά και κατεβάζεις για λίγο τον πήχη. Ζητάς βοήθεια, δίνεις κίνητρα, κάνεις σχεδιασμό μακροπρόθεσμο.
Τα ψέματα και οι επικοινωνιακές ατάκες δεν ταιριάζουν σε λαούς ταλαιπωρημένους. Και όσοι τα χρησιμοποιούν, συνήθως τιμωρούνται.
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ
