του Θοδωρή Γεωργακόπουλου
Ο κόσμος είναι γεμάτος με αποχρώσεις του γκρίζου. Σχεδόν όλα τα θέματα που αντιμετωπίζουμε στις προσωπικές μας ζωές και στην κοινή μας ζωή είναι πολύπλοκα και πολυσύνθετα, χωράνε ανάλυση και συζήτηση, αντικρουόμενες απόψεις και αντιπαράθεση επιχειρημάτων. Αλλά υπάρχουν και μερικά άλλα, που κατά τη γνώμη μου είναι πιο απλά.
Όπως, για παράδειγμα η παραχώρηση δικαιώματος ψήφου σε κανονικές βουλευτικές εκλογές σε παιδιά.
Αυτή είναι μια πολύ απλή ιδέα, αποσβολωτικά βλακώδης.
Στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές ανεπτυγμένες χώρες, τα 16χρονα και τα 17χρονα παιδιά δεν είναι πολίτες, είναι προστατευόμενα μέλη. Δεν μπορούν να κάνουν σχεδόν τίποτε από όσα δικαιούνται να κάνουν οι πολίτες του κράτους (να παντρευτούν, να δουλέψουν, να παίξουν στοίχημα, να μην πάνε σχολείο) χωρίς τη συγκατάθεση του κηδεμόνα τους. Μπορούν να κάνουν κατάληψη, καθώς υπό το νέο καθεστώς δεν θεωρείται κάτι κακό ή παράνομο, αλλά κατά τα άλλα δεν τους παρέχονται τα δικαιώματα που απολαμβάνουν οι πολίτες επειδή είναι ανήλικοι και το κράτος δεν τους αντιμετωπίζει ως ώριμες, αυτόνομες προσωπικότητες, αλλά ως παιδιά που χρήζουν προστασίας.
Βεβαίως, μπορεί κάποιος που υπολογίζει ότι οι 16χρονοι και οι 17χρονοι θα ψηφίζουν όπως οι 18χρονοι (δηλαδή, κυρίως αυτόν), να έχει τη φαεινή ιδέα να φέρει μια επιπλέον φουρνιά 100.000 ψηφοφόρων στο εκλογικό σώμα, την ώρα μάλιστα που εκατοντάδες χιλιάδες μορφωμένοι επαγγελματίες που δεν θα τον ψήφιζαν ποτέ που να καεί ο ήλιος αποχωρούν απ’ το εκλογικό σώμα μεταναστεύοντας. Δεν είναι το πιο χυδαίο κόλπο που έχει γίνει ποτέ, κάποτε ψήφιζαν τα δέντρα και οι πεθαμένοι.
Και, βεβαίως, δεν πρόκειται για εντελώς πρωτότυπη ή πρωτοφανή ιδέα. Στη Νικαράγουα ψηφίζουν από τα 16. Στην πολυαγαπημένη Βενεζουέλα-πρότυπο ψηφίζουν από τα 17 με τη θρυλική (προϊόν δημοψηφίσματος!) συνταγματική αναθεώρηση του 2007. Μέχρι το 2007 στο Ιράν ψήφιζαν και τα 15χρονα.
Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι καλή ιδέα που πρέπει να υιοθετήσουμε κι εμείς.
Πέρα από την ανήθικη και υποκριτική ανακολουθία (σα να τους λες, “σας επιτρέπουμε να επιλέγετε ποιος θα σας εκπροσωπεί, δηλαδή εγώ, αλλά δεν έχετε κανένα άλλο πολιτικό δικαίωμα”), υπάρχει και το θέμα της βιολογίας. Οι 16χρονοι και οι 17χρονοι δεν είναι μόνο λιγότερο έμπειροι ή ώριμοι από τους ενήλικους -είναι βιολογικά ανολοκλήρωτοι. Έρευνες υπολογίζουν ότι η ανάπτυξη του εγκεφάλου δεν ολοκληρώνεται πριν από τα 24-25. Βεβαίως, δεν χρειάζονται έρευνες για το διαπιστώσει αυτό κάποιος, αρκεί να δει Βουλή των Εφήβων, ή να έχει εφήβους στην οικογένεια ή το περιβάλλον του, ή να θυμάται πώς ήταν ο ίδιος ως έφηβος. Για τους υπόλοιπους, οι καλύτερες έρευνες που αποτυπώνουν την ανωριμότητα των εφήβων ως προς την αντιμετώπιση της κοινωνικής ζωής είναι αυτές που έχουν γίνει σε χώρες που δίνουν δίπλωμα οδήγησης σε παιδιά 16 ή 17 χρονών, και αποδεικνύουν ότι οι άπειροι ανήλικοι οδηγοί προκαλούν πολύ περισσότερα ατυχήματα από εξίσου άπειρους ενήλικους. Κάποιες εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων στις ΗΠΑ το ‘χουν πιάσει το νόημα, και δεν επιτρέπουν την ενοικίαση αυτοκινήτου ούτε από τους 16χρονους (που δικαιούνται να πάρουν δίπλωμα), ούτε στους 18χρονους (που δικαιούνται να ψηφίζουν) ούτε στους 21χρονους (που μπορούν να πίνουν αλκοόλ νόμιμα) αλλά σε οδηγούς ηλικίας 25 και πάνω.
Όλοι οι νέοι είναι ανώριμοι, βεβαίως, και όλοι ήμασταν ανολοκλήρωτα όντα πριν τα 24-25, και η ικανοποιητική εγκεφαλική λειτουργία ποτέ δεν ήταν προαπαιτούμενο για την ψήφο (αλήθεια της συνέπειες της οποίας υφιστάμεθα κάθε μέρα). Η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών, όταν πρόκειται να αποφασίσουν ποιος ψηφίζει και ποιος όχι, βάζουν κάπου το όριο και το όριο σχεδόν πάντα συμπίπτει με το όριο στο οποίο ο άνθρωπος παύει να θεωρείται παιδί και αρχίζει θεωρείται πολίτης. Κι αυτό το όριο λίγο-πολύ αυθαίρετο είναι. Έχοντας ζήσει ανάμεσα στους Έλληνες, αν μου έπεφτε λόγος εγώ θα το έθετα στα 28. Αλλά ο νομοθέτης το έχει θέσει στα 18, και εφόσον τότε ο πολίτης αναλαμβάνει τις υποχρεώσεις και απολαμβάνει τα δικαιώματα, τότε θα πρέπει να αρχίσει και να εκλέγει τους εκπροσώπους του.
Και, παρεμπιπτόντως, όχι ότι έχει και πολλή σημασία, αλλά αξίζει να πούμε ότι οι Έλληνες πολίτες δεν συμφωνούν με την ψήφο στα 17. Κάναμε έρευνα, και το ποσοστό αυτών που διαφωνούν είναι 71,5% στο γενικό πληθυσμό. Ακόμα και οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, που εισηγείται τη μεταρρύθμιση, διαφωνούν με την ψήφο στα 17.
Ακόμα και οι 18χρονοι διαφωνούν με την ψήφο στα 17.
Κι οι ίδιοι οι 17χρονοι; Τους 17χρονους δεν τους ρωτήσαμε στην έρευνα. Δεν επιτρεπόταν, χωρίς τη συγκατάθεση των κηδεμόνων τους.
*Η έρευνα: http://www.dianeosis.org /2016/07/syntagma_beliefs/
Πηγή: Καθημερινή
