του Γιάννη Μανδαλίδη
Δεν είναι μόνο η ασυμβατότητα με το διεθνές δίκαιο που παρουσιάζει η συμφωνία για το προσφυγικό.
Εκφράζονται επιπλέον και έντονες αμφιβολίες ότι δεν θα επιτευχθεί το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, όπως αυτό διατυπώθηκε πανηγυρικά στη Σύνοδο ΕΕ-Τουρκίας. Και εξηγούμαι:
1- Η εφαρμογή της συμφωνίας επαφίεται στην καλή θέληση και ειλικρινή διάθεση των συμβαλλομένων. Δεν την έχουμε δει μέχρι σήμερα και η συμφωνία αφήνει πολλά περιθώρια τακτικισμού.
2- Η ανακατανομή των προσφύγων στις χώρες της ΕΕ θα γίνει σε εθελοντική βάση. Κανείς, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν πρόκειται να δεχτεί πρόσφυγες και αυτό θα συμβεί κατόπιν μακρόσυρτων εξαντλητικών διαπραγματεύσεων επί μήνες για το εάν ο αριθμός τους θα είναι δέκα πάνω ή δέκα κάτω, σε ένα σύνολο δεκάδων χιλιάδων Σύρων προσφύγων που προβλέπει για μετεγκατάσταση η συμφωνία. Μας έχει συνηθίσει σε κάτι τέτοια η ΕΕ. Θα δημιουργηθεί πιθανώς μία ατέλειωτη λίστα αναμονής στην Τουρκία, η οποία με τη σειρά της θα απειλήσει κάποια στιγμή να παγώσει τη συμφωνία, επειδή η ευρωπαϊκή πλευρά δεν θα τηρεί τα συμφωνηθέντα.
3- Τι θα απογίνουν οι μη Σύροι πρόσφυγες; Είναι αφελές να πιστεύουμε ότι απλά θα αποδεχτούν τη μοίρα τους και θα μείνουν στην Τουρκία. Όχι τουλάχιστον όλοι. Ο διαχωρισμός εξάλλου σε Σύρους πρόσφυγες και μετανάστες είναι πλασματικός και δεν απαντά στην ουσία του προβλήματος.
4- Αυτοί που θα εγκλωβιστούν στην Ελλάδα θα εξακολουθούν να ασκούν πιέσεις για να συνεχίζουν το ταξίδι τους προς την Κεντρική Ευρώπη. Για πόσο χρονικό διάστημα και πόσοι εξ αυτών θα κρατηθούν με αστυνομικά μέτρα εντός της χώρας; Κάποια στιγμή θα αποκτήσουν έστω και προσωρινά χαρτιά από το ελληνικό κράτος, όπως επιβάλλεται άλλωστε από τις διεθνείς συμβάσεις, και τα μέτρα περιορισμού τους θα χαλαρώσουν.
5- Η παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο και των Τούρκων παρατηρητών στα νησιά δημιουργεί νέα σημεία τριβής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εφαρμογή της συμφωνίας.
6- Το μόνο σημείο που μπορεί να λειτουργήσει προς την κατεύθυνση της ανάσχεσης των προσφυγικών ροών προς την Ελλάδα είναι το μήνυμα που στέλνει η συμφωνία αυτή προς τους πρόσφυγες να μην ξεκινήσουν το ταξίδι τους, γιατί θα επαναπροωθηθούν πίσω στην Τουρκία. Μόνο που τα δίκτυα διακινητών θα φροντίσουν το μήνυμα αυτό να μην φτάσει στους ενδιαφερόμενους, καθώς δεν θέλουν να σταματήσει η «κερδοφόρος βιομηχανία» που έχουν στήσει. Δεν είναι άλλωστε δύσκολο: Όπως αποδεικνύεται στην πράξη, ένα υποθετικό τηλεφώνημα από «φίλο φίλου που είναι συγγενής του τάδε γνωστού» ότι δήθεν άνοιξαν τα σύνορα αρκεί για να τους βγάλει στο δρόμο.
7- Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ιδιαίτερα καχύποπτος για να αντιληφθεί την πολιτική που ξεδιπλώνει η επίσημη Τουρκία πάνω στην προσφυγική κρίση. Δεν είναι τόσο τα ανταλλάγματα που παίρνει από τη συμφωνία, αλλά η νομιμοποίηση από τη διεθνή κοινότητα των πρακτικών της στη Συρία, το Κουρδικό, το Αιγαίο, τις ευρωτουρκικές σχέσεις και την καταπάτηση των δημοκρατικών δικαιωμάτων στο εσωτερικό της χώρας.
8- Τελευταίο όχι όμως και έσχατο, καμία δύναμη και καμία συμφωνία δεν μπορεί να σταματήσει ανθρώπους αποφασισμένους, που δεν έχουν τίποτα να χάσουν πέραν από το μέλλον των παιδιών τους.
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ
