του Μπάμπη Παπαδημητρίου
Σε ποια πολιτική παραπέμπει το σύνθημα «Οχι άλλη λιτότητα»; Σύμφωνα με τους ανταποκριτές στην Αθήνα της βρετανικής εφημερίδας The Guardian, η υπόσχεση Τσίπρα είναι «η αντικατάσταση των προγραμμάτων λιτότητας που επιβλήθηκαν στην Ελλάδα από τους διεθνείς πιστωτές της με πολιτικές που αποσκοπούν να βοηθήσουν το ένα τρίτο του πληθυσμού που σήμερα διαβιοί μες τη φτώχεια».
Είναι όμως η λιτότητα η πραγματική πηγή φτώχειας; Πολλοί πιστεύουν ότι η φτώχεια οφείλεται στην περικοπή κρατικών δαπανών. Πράγματι, μέτρα για τη μείωση συντάξεων και κοινωνικών επιδομάτων, περιορισμού νοσηλευτικής και φαρμακευτικής δαπάνης, αύξησης φόρων κατοικίας, υποβάθμιση του βασικού μισθού των συλλογικών συμβάσεων θεωρούνται, συλλήβδην πλην όμως δικαίως, ως συνιστώσες της εξάπλωσης της φτώχειας.
Ομως, ο κύριος λόγος που έσπρωξε το ένα τρίτο του πληθυσμού στο κατώφλι του κινδύνου φτώχειας και ένα πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων στη βαθιά φτώχεια είναι η ανεργία. Των ιδίων, των κοντινών τους ανθρώπων και των παιδιών τους.
Η ανεργία είναι βεβαίως αποτέλεσμα του βυθίσματος της οικονομίας στην απερίγραπτη ύφεση. Είναι προφανές ότι οι περικοπές στις κρατικές δαπάνες ενέτειναν την ύφεση. Οσοι κοιτούν απ’ αυτή την πλευρά, επιμένουν ότι ο κύριος μηχανισμός που μας φέρνει αντιμέτωπους με τη φτώχεια είναι η δημοσιονομική λιτότητα. Η σχολή αυτή πιστεύει ότι χρειάζεται να αυξηθούν οι κρατικές δαπάνες, ώστε να ενισχυθεί η ζήτηση και τελικώς να διατηρηθεί μια ανοδική οικονομία. Αυτό τουλάχιστον διαβεβαιώνει η συνταγή των νεοκεϊνσιανών.
Ομως, στον συλλογισμό αυτόν υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα λογικής ασυνέπειας. Αν τα κρατικά ελλείμματα τροφοδοτούσαν απευθείας τις επιδόσεις της οικονομίας, τότε η ύφεση του 2008 και των επομένων ετών, δεν θα έπρεπε να έχει συμβεί. Αντιθέτως, η ύφεση ξεκίνησε το 2008, παρόλα τα ελλείμματα εκείνης της περιόδου. Μάλιστα, η ύφεση επιταχύνθηκε παράλληλα με τη διεύρυνση των δημοσίων ελλειμμάτων. Είναι όμως εξίσου αλήθεια ότι τα μέτρα λιτότητας, η εφαρμογή των οποίων ξεκίνησε έναν χρόνο πριν από το πρώτο μνημόνιο, επιτάχυναν την καθοδική πορεία της οικονομίας.
Περισσότερο όμως και από τα μέτρα λιτότητας, η μεγάλη καταστροφή ήταν η σταδιακή κατάργηση των νέων δανείων. Επί οκτώ περίπου χρόνια, η οικονομία απορροφούσε νέα δάνεια ύψους 2 δισ. κάθε μήνα. Οταν ο πακτωλός αυτός σταμάτησε, αποκαλύφθηκε πόσο γυμνή ήταν η παραγωγική δομή της οικονομίας.
Η φτώχεια της χώρας είναι η φτώχεια παραγωγικών επιχειρηματικών επενδύσεων, ικανών να προσφέρουν δουλειές με υψηλή προστιθέμενη αξία, ικανές να δημιουργήσουν αξιοπρεπή εισοδήματα. Οσο δεν ασχολούμαστε με αυτό, αλλά με τους φόρους και το χρέος, τόσο η πατρίδα θα βυθίζεται και οι άνθρωποί της θα μετράνε τα ρέστα τους.
Πηγή: Καθημερινή
