του Κωνσταντίνου Ζούλα
Την Τρίτη παρακολούθησα μια εκδήλωση με θέμα τη λειτουργία των πανεπιστήμιων και θα σας μεταφέρω μια πρόταση που με εξέπληξε μήπως και ξεφύγουμε και λίγο από τη ζοφερή επικαιρότητα. Τη διατύπωσε ο καθηγητής Βαγγέλης Τσιλιγγίρης που είναι επίτιμος λέκτορας στο University of Liverpool.
Σύμφωνα, λοιπόν, με μια εκτενή έρευνα που έχει κάνει, αν η χώρα στοχεύσει στη διεθνοποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσής της, μπορεί άμεσα να έχει οικονομικά οφέλη της τάξεως των 750 εκατ. ευρώ και από τον δεύτερο χρόνο να βρει μια νέα μόνιμη πηγή εσόδων που θα απέφερε στο ελληνικό ΑΕΠ 2 δισ. ευρώ κατ’ έτος. Τι σημαίνει «διεθνοποίηση της εκπαίδευσης» ο κ. Τσιλιγγίρης το εξήγησε με απλά λόγια. Αν, όπως είπε, η Ελλάδα δημιουργήσει την επόμενη τριετία δέκα αγγλόφωνα πανεπιστημιακά τμήματα, μπορεί αξιοποιώντας και μόνον τη γεωγραφική της θέση να μετατρέψει άμεσα το λεγόμενο brain drain σε brain gain. Να αντιστρέψει δηλαδή το πρόβλημα της φυγής φοιτητών και να αρχίσει να γίνεται χώρα προσέλκυσης ξένων φοιτητών όχι μόνον από τα Βαλκάνια, αλλά και από όλη τη μεσογειακή λεκάνη.
Ο καθηγητής απέδειξε με στοιχεία τα πλεονεκτήματα που έχει η Ελλάδα αν τα δημόσια ΑΕΙ της συμπράξουν με ξένα πανεπιστήμια. Εφερε μάλιστα ως παράδειγμα μια πιθανή συνεργασία του Οικονομικού Πανεπιστημίου με το London School Of Economics για την υλοποίηση ενός κοινού αγγλόφωνου μεταπτυχιακού προγράμματος που θα γινόταν εξ ολοκλήρου στην Αθήνα (με καθηγητές και των δύο πανεπιστημίων) και εξήγησε ότι ανάλογες συνέργειες αποτελούν πλέον στόχευση των μεγαλύτερων πανεπιστημίων του κόσμου που επιθυμούν να προσφέρουν τα πτυχία τους μακριά από τις έδρες τους. Τόνισε επίσης ότι η χώρα μας έχει το συγκριτικό πλεονέκτημα να γειτνιάζει με πάρα πολλά κράτη που εξάγουν φοιτητές, κάτι που μπορεί να αξιοποιήσει αν διαμορφώσει μια πολιτική χαμηλότερων τιμών σε σχέση π.χ. με τη Βρετανία ή τη Γερμανία, ενώ ανέδειξε και το τεράστιο όπλο της Ελλάδας να διοργανώνει μαθήματα και το καλοκαίρι (summer courses) π.χ. από μια αγγλόφωνη σχολή τουρισμού που (μαζί με ολίγες διακοπές) θα προσφέρει στους ξένους φοιτητές της και πρακτική άσκηση στα καλύτερα ελληνικά ξενοδοχεία.
Τέλος, ανέδειξε ως αυτονόητη ανάγκη οι αγγλόφωνες σπουδές που θα επιλέξει η Ελλάδα να ανταποκρίνονται στις σύγχρονες απαιτήσεις της διεθνούς αγοράς για να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι ότι, αφού τις ολοκληρώσουν, θα μπορούν να εργαστούν οπουδήποτε, ενώ προκειμένου να καταδείξει ότι η πρότασή του ούτε θεωρητική είναι ούτε ανεφάρμοστη, επικαλέστηκε ένα παράδειγμα που μάλλον θα σας εκπλήξει: η χώρα που κατόρθωσε τα τελευταία χρόνια να δημιουργήσει ένα πρωτόγνωρο ρεύμα ξένων φοιτητών που την επιλέγουν για τις σπουδές τους είναι η Μαλαισία. Ο κ. Τσιλιγγίρης παρουσίασε πίνακες από τους οποίους προκύπτει ότι αφ’ ης στιγμής η κυβέρνηση της Μαλαισίας ανέδειξε σε στρατηγική της προτεραιότητα τη διεθνοποίηση των σπουδών της, πέτυχε (από το 2011 μέχρι σήμερα) να εκτινάξει στο 6% το ποσοστό των ξένων φοιτητών της με αποτέλεσμα να προσβλέπει το 2015 σε ετήσια έσοδα 1,2 δισ. ευρώ (από 850 εκατ. ευρώ το 2013).
Φεύγοντας από την εκδήλωση ήταν αναπόφευκτο να θυμηθώ μια συζήτηση που είχα προσφάτως με έναν πολύπειρο οικονομολόγο. Ο συνομιλητής μου εξέφραζε την απορία του που οι πολιτικοί μας δεν καταλαβαίνουν ότι η ελληνική οικονομία μόνον από τις υπηρεσίες μπορεί να δει φως, καθώς ο πρωτογενής της τομέας χρειάζεται χρόνια για να συνέλθει και είναι αμφίβολο αν θα γίνει και ανταγωνιστικός. Ολως τυχαίως μάλιστα, μου εξηγούσε ότι πλην του τουρισμού, η Ελλάδα έχει δύο ευκαιρίες: την επένδυση σε μικρές ιντερνετικές εταιρείες που μπορούν να μεγαλώσουν γρήγορα, αν κατορθώσουν να δημιουργήσουν πρωτοποριακά προϊόντα και υπηρεσίες, και «την ευκαιρία της εκπαίδευσης», όπως την ονόμασε. Εκατοντάδες Ελληνες καθηγητές που διαπρέπουν στο εξωτερικό και θέλουν να γυρίσουν στη χώρα μας θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα ισχυρότατο κίνητρο προσέλκυσης ξένων φοιτητών, γεγονός που εκτός από συνάλλαγμα θα έφερνε καλύτερες μέρες και στα πανεπιστήμια της Ελλάδας, μου είπε ο πολύπειρος οικονομολόγος. Kαι έχει τόσο δίκιο.
ΥΓ.: Ο κ. Τσιλιγγίρης (χωρίς να προσβλέπει σε οποιοδήποτε προσωπικό κέρδος) έστειλε αναλυτικά την έρευνα και τις προτάσεις του και στους τέσσερις τελευταίους υπουργούς Παιδείας, Αννα Διαμαντοπούλου, Γ. Μπαμπινιώτη, Κ. Αρβανιτόπουλο, Ανδρ. Λοβέρδο. Ουδείς τού απάντησε. Προφανώς είχαν σοβαρότερα να ασχοληθούν…
Πηγή: Καθημερινή
