του Γιάννη Παπαδόγιαννη
Το παράδοξο φαινόμενο πλούσιων επιχειρηματιών οι οποίοι ηγούνται υπερχρεωμένων επιχειρήσεων δημιουργεί ισχυρές υπόνοιες σύνδεσης μεταξύ των μη εξυπηρετούμενων δανείων και των εκροών καταθέσεων στο εξωτερικό. Ή, με άλλα λόγια, δάνεια που ελήφθησαν για επιχειρηματικούς σκοπούς μεταφέρθηκαν εν κρυπτώ σε προσωπικούς καταθετικούς λογαριασμούς σε τράπεζες του εξωτερικού. Οι τράπεζες προσπαθούν να εντοπίσουν τέτοιες περιπτώσεις, συγκεντρώνουν και σε πολλές περιπτώσεις ανταλλάσσουν στοιχεία, προκειμένου να ανακτήσουν μέρος των οφειλών. Οπως αναφέρουν, αυτό είναι αρκετά σύνθετο καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις οι επιχειρηματίες έχουν κινηθεί με τρόπο ώστε να μην αφήνουν ευδιάκριτα ίχνη.
Στελέχη τραπεζών επισημαίνουν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα σύμπτωση: ότι τα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται είναι αντίστοιχα της μείωσης των καταθέσεων. Τον Δεκέμβριο του 2013 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είχαν διαμορφωθεί στα περίπου 70 δισ. ευρώ ενώ οι καταθέσεις από τα επίπεδα των 230 δισ. ευρώ το 2009 συρρικνώθηκαν στο επίπεδο των 160 δισ. ευρώ στο τέλος του 2013, δηλαδή είναι μειωμένες κατά 70 δισ. ευρώ! Οπως τονίζουν, αυτό δεν σημαίνει ότι τα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται έχουν μετατραπεί σε καταθέσεις, ωστόσο υπογραμμίζουν ότι εμφανίζονται ισχυρές ενδείξεις ότι υπάρχει συσχέτιση, ειδικά στα επιχειρηματικά δάνεια, μεταξύ των δανείων που δεν εξυπηρετούνται και καταθέσεων που έχουν μεταφερθεί στο εξωτερικό.
Οπως εκτιμούν στελέχη τραπεζών, περίπου 20 δισ. ευρώ από τη μείωση των καταθέσεων αφορά χρήματα που μεταφέρθηκαν στο εξωτερικό. Την ίδια ώρα, στο τέλος του 2013 τα επιχειρηματικά δάνεια που δεν εξυπηρετούνταν έφταναν τα 30 δισ. ευρώ. Οι ίδιες πηγές θεωρούν πιθανό ποσό κοντά στα 10 δισ. ευρώ να αφορά «αρπακτική στρατηγική», δηλαδή επιχειρηματίες που υπερχρέωσαν τις επιχειρήσεις τους και μετέφεραν μεγάλο μέρος των δανείων που έλαβαν σε προσωπικούς λογαριασμούς. Πρόκειται για ανθρώπους που το 2011 – 2012, διαβλέποντας ότι υπάρχει μια σημαντική πιθανότητα η Ελλάδα να βρεθεί εκτός Ευρωζώνης, επέλεξαν στρατηγικά να σταματήσουν την αποπληρωμή των υποχρεώσεών τους και να μεταφέρουν όλη τη ρευστότητά τους σε ξένες τράπεζες σε προσωπικούς λογαριασμούς. Πέρα από αυτό όμως, η σύνδεση καθυστερήσεων – εκροών καταθέσεων αποτυπώνει μια γενικότερη στρεβλή επιχειρηματική κουλτούρα που αναπτύχθηκε στα χρόνια της ευφορίας, όπου πολλοί κύριοι μέτοχοι αντιμετώπισαν τις εταιρείες τους ως ΑΤΜ αντλώντας μεγάλα ποσά, μέσω δανείων, για επιχειρηματικούς σκοπούς, τα οποία όμως τα χρησιμοποίησαν για να πολλαπλασιάσουν την προσωπική τους περιουσία. Υπερβολικά υψηλές αμοιβές, υψηλά μπόνους, εξαγορές επιχειρήσεων ή άλλων προσωπικών περιουσιακών στοιχείων και άλλες αθέμιτες τακτικές οδήγησαν σε υπερχρεωμένες επιχειρήσεις με πολύ πλούσιους ιδιοκτήτες.
Οπως σημειώνουν αναλυτές, πλούσιοι ιδιοκτήτες εταιρειών περιμένουν από το κράτος να λύσει το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων που οι ίδιοι δημιούργησαν ελπίζοντας σε κάποιου είδους «κούρεμα» υποχρεώσεων. Παράλληλα, αρνούνται να κάνουν αυξήσεις κεφαλαίου στις εταιρείες τους και επιθυμούν να διατηρήσουν τον πλήρη έλεγχο.
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, η αναντιστοιχία μεταξύ πλούσιων κυρίων μετόχων και χρεοκοπημένων εταιρειών αποτελεί την καρδιά του προβλήματος, ενώ είναι αξιοσημείωτο ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τράπεζες εξακολουθούν να κάνουν ρυθμίσεις και να διευκολύνουν επιχειρηματίες που έχουν επιλέξει ως στρατηγική να μην εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους.
Πηγή: Καθημερινή
