του Θοδωρή Γεωργακόπουλου
Ενα καλό (μέσα σε παχιά εισαγωγικά) που προκάλεσε η ελληνική πτώχευση είναι ότι έφερε ξαφνικά στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου τα θέματα της λειτουργίας του κράτους. Η χαζοχαρούμενη θεματολογία που απασχολούσε μέχρι το 2010 τον πληθυσμό άρχισε να τον απασχολεί λίγο λιγότερο, και ο κόσμος άρχισε να σκέφτεται λίγο περισσότερο πράγματα όπως το ποιος τον κυβερνά, πόσο και πώς. Βεβαίως, επειδή τα εργαλεία διαλόγου που έχουμε είναι φτιαγμένα για την προηγούμενη, τη χαζοχαρούμενη εποχή, ο διάλογος γίνεται συνήθως με όρους καφενείου, με όχι πολλή γνώση, χωρίς τεκμηριωμένα επιχειρήματα, αλλά με φανατική υποστήριξη αυτών, με απλοϊκούς ή λαϊκιστικούς όρους, και με τις δυνατότερες ολιγοσύλλαβες φωνές να υπερισχύουν μόνο και μόνο επειδή είναι δυνατότερες και πιο ασπρόμαυρες. Ωστόσο, υπάρχουν εξαιρέσεις.
Προχθές συντόνισα μία δημόσια συζήτηση με τ’ όνομα #Dialogue4Change για το θέμα της ελληνικής επιχειρηματικότητας, η οποία είχε στόχο να καταλήξει σε συγκεκριμένα πράγματα που θα πρέπει να υλοποιηθούν από αύριο (δηλαδή χθες) για να μπορέσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και να συνεισφέρουν περισσότερο στην οικονομία της χώρας. Στη συζήτηση συμμετείχαν ο Χάρης Καρώνης, που είναι διευθυντής και συνιδρυτής της Realize, της Viva και της Viva Payments, εταιρειών που προσφέρουν ηλεκτρονικές και τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες και απασχολούν 110 εργαζόμενους, και ο οικονομολόγος Αρίστος Δοξιάδης, που έχει περάσει από τη διοίκηση εταιρειών συμβούλων και venture capital, και σήμερα είναι εταίρος του GEREMIE Openfund ΙΙ που χρηματοδοτεί τεχνολογικά startups. (Ο Δοξιάδης κυκλοφόρησε πρόσφατα το πρώτο του βιβλίο, «Το αόρατο ρήγμα», μια απλή και κατανοητή οικονομική ανάλυση της ελληνικής κρίσης, και μια πολυσέλιδη απάντηση στο ερώτημα του τίτλου αυτού του άρθρου.)
Μερικά από τα πράγματα «που πρέπει να γίνουν αύριο», που βγήκαν από τη συζήτηση, είναι τα εξής:
1. Πρέπει να φτιαχτούν περισσότερες επιχειρήσεις στο «εμπορεύσιμο» κομμάτι της οικονομίας, δηλαδή σε κλάδους εξωστρεφείς, που παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες που αφορούν το παγκόσμιο κοινό. Θα είναι καλό να δημιουργηθούν περισσότερες εταιρείες στον χώρο της τεχνολογίας, καθώς πρόκειται για ένα χώρο με μεγάλο πολλαπλασιαστή (κάθε θέση εργασίας στον συγκεκριμένο κλάδο έχει υπολογιστεί ότι δημιουργεί 4,5 άλλες νέες θέσεις εργασίας). Αν και η εγχώρια αγορά είναι πολύ μικρή και υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε εξειδικευμένο προσωπικό, ωστόσο υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά (καλό επίπεδο υποδομών, εξαιρετικά ευέλικτοι επιχειρηματίες που «μιμούνται» οποιαδήποτε νέα ιδέα εμφανιστεί), που ρεαλιστικά θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε πολύ περισσότερες θέσεις εργασίας εκεί. Το παράδειγμα της ανάπτυξης των μεγάλων ελληνικών εταιρειών στον κλάδο του mobile marketing τα τελευταία χρόνια –ο ετήσιος τζίρος τους πλέον ξεπερνά τα 800 εκατ.– είναι ενδεικτικό.
2. Πρέπει άμεσα να μειωθεί η φορολογία πάνω στην εργασία, δηλαδή οι υπέρογκες ασφαλιστικές εισφορές. Με αυτό τον τρόπο θα μειώνονταν άμεσα τα μπλοκάκια και η «αδήλωτη» εργασία με τα «μαύρα», που δεν συμφέρει κανέναν.
3. Πρέπει άμεσα να υλοποιηθούν τεχνικές λύσεις που θα επιτρέπουν τη ροή πληροφορίας στο Δημόσιο. Οι παλαιότερες δυσκολίες έχουν ξεπεραστεί με τη σύγχρονη τεχνολογία, υπάρχουν δε και τρόποι να παρακαμφθούν οι αμυντικοί μηχανισμοί της γραφειοκρατικής δημόσιας διοίκησης – όπως συνέβη με το παράδειγμα των ΚΕΠ.
4. Για όσες επιχειρήσεις θέλουν οι συναλλαγές τους να γίνονται αποκλειστικά μέσω τραπεζικών λογαριασμών, να παράγονται αυτόματα οι φορολογικές τους δηλώσεις, και να μη χρειάζεται να κρατάνε άλλα παραστατικά και βιβλία. Είναι μία λύση τεχνικά σχετικά απλή. Θα πρόκειται για μεγάλη ελάφρυνση των λογιστικών βαρών που πάρα πολλές επιχειρήσεις θα επέλεγαν, παρόλο που έτσι θα έχαναν κάθε δυνατότητα να φοροδιαφύγουν.
5. Οι επιχειρήσεις να αναπτύξουν μόνες τους συνέργειες και μοντέλα συνεργασίας, ακόμη και αν ανταγωνίζονται στην ίδια αγορά. Να πιέζουν για τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η αγορά τους για να μεγαλώσει, χρησιμοποιώντας τα κλαδικά τους όργανα ή ακόμη και με ένδικα μέσα, όταν πρόκειται για θεσμούς και στρεβλώσεις που δεν συνάδουν με την ευρωπαϊκή νομοθεσία ας πούμε.
6. Να υλοποιηθούν άμεσα αλλαγές στον χώρο της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, με αποδυνάμωση της κουλτούρας κομματικοποίησης και διασύνδεση των πανεπιστημίων με την αγορά την οποία οι φοιτητές θα κληθούν να στελεχώσουν. Η χώρα έχει πάρα πολλούς αποφοίτους πανεπιστημίων σήμερα οι οποίοι δεν είναι καθόλου έτοιμοι να δουλέψουν στους κλάδους όπου αναζητούν εργασία.
Αυτά πρόλαβαν να πουν οι ομιλητές στη μιάμιση ώρα που κουβεντιάσαμε.
Βεβαίως, υπάρχουν κι άλλα. Και τίποτε από τα παραπάνω δεν μπορεί όντως να υλοποιηθεί αύριο. Ωστόσο, αν και δεν είναι ιδιαίτερα περίπλοκες ή πρωτοφανείς ιδέες, δεν αναφέρονται πάρα πολύ σε προεκλογικές δεσμεύσεις ή στον «επίσημο» πολιτικό διάλογο, όπου κυριαρχούν οι ηρωικές έξοδοι από τα μνημόνια, οι προσλήψεις, οι συντάξεις και η προστασία μικροσυμφερόντων, οι απλοϊκές φωνές που ακούγονται δυνατότερα απ’ όλες στο καφενείο.
Πρώτα απ’ όλα, αύριο, αυτό πρέπει να αλλάξει.
Πηγή: Καθημερινή
