Πολιτικό σύστημα και κοινωνία δεν μπορούν να κάνουν την υπέρβαση.
του Γιάννη Παλαιολόγου
Το ημιεπίσημο ξεκίνημα της προεκλογικής περιόδου δεν μπορεί παρά να προκαλεί την απόγνωση όσων ελπίζουν ότι η χώρα μπορεί να τη βγάλει καθαρή. Τα δύο «μεγάλα» κόμματα, ιδιαίτερα, δίνουν τον υπέρ πάντων αγώνα για να πείσουν τους ψηφοφόρους ότι δεν έχουν αντιληφθεί τίποτα από τα τεκταινόμενα της τελευταίας διετίας. Το χυδαίο θέαμα των στελεχών του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ που κονταροχτυπιούνται στις τηλεοράσεις προξενεί αηδία. Συμπεριφέρονται σαν η χώρα να μην κρέμεται από μια κλωστή και σαν να μην έχουν δεσμευτεί να εφαρμόσουν το ίδιο, επώδυνο πρόγραμμα.
Υποσχέσεις υπάρχουν
Οι προεκλογικές υποσχέσεις ήδη δίνουν και παίρνουν. Το κόμμα του κ. Σαμαρά θα καταργήσει, λέει, το χαράτσι της ΔΕΗ, αφήνοντας στη φαντασία των ψηφοφόρων το «μείγμα» με το οποίο θα αντικαταστήσει τα δύο δισ. ευρώ σε έσοδα που θα χάσει το κράτος. Επιπλέον, δεν θα προχωρήσει σε απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων ή περαιτέρω περικοπές των εισοδημάτων τους, γιατί, όπως είπε ο εκπρόσωπος Γιάννης Μιχελάκης σε πρωινή ενημερωτική εκπομπή, η εξοικονόμηση των λειτουργικών δαπανών και της «σπατάλης του κράτους» επαρκεί για να επιτευχθεί η επιπλέον δημοσιονομική προσαρμογή ύψους 11,5 δισ. ευρώ που απαιτείται για τα έτη 2013-2014. Αυτά, παρ’ ότι οι λειτουργικές δαπάνες του Δημοσίου το 2011 ήταν 7,3 δισ. ευρώ, μειωμένες ήδη κατά 22% σε σχέση με το 2009, και παρ’ ότι η ΝΔ, όπως και το ΠΑΣΟΚ, που τηρεί σιγήν ιχθύος επί του θέματος, έχουν δεσμευτεί για απολύσεις 15.000 δημοσίων υπαλλήλων εντός του 2012. Εν τω μεταξύ, ασκούνται πιέσεις από δεκάδες βουλευτές του ΠΑΣΟΚ για διαγραφή χρεών των νοικοκυριών στις τράπεζες, παρ’ ότι έχει ήδη συμφωνηθεί τεράστιος αριθμός ρυθμίσεων και παρ’ ότι ένα τέτοιο κούρεμα, μετά το PSI, θα κατέστρεφε ό,τι έχει απομείνει από το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Σίγουρα κάποιοι αθεράπευτα κομματόπληκτοι θα πειστούν από τις τηλεοπτικές κραυγές των «δικών τους» στελεχών – θα πιστέψουν ότι έκαναν ό,τι μπορούσαν και ότι η χώρα θα είχε σωθεί αν η άλλη πλευρά, γαλάζια ή πράσινη, δεν δεν τίναζε το σύστημα στον αέρα. Κάποιοι επίσης θα αφήσουν τον εαυτό τους να παρασυρθεί από τις ευχάριστες ανοησίες περί επίτευξης στόχων μέσω μείωσης του σπάταλου κράτους και κατάργησης αντιδημοφιλών φόρων. Η συντριπτική πλειονότητα όμως ξέρει καλύτερα. Και όταν ακούν τις κοκορομαχίες και τις ψεύτικες υποσχέσεις, όλο και περισσότεροι θα γυρνούν την πλάτη στους στα δύο κόμματα.
Οι Άλλοι
Κάποιος θα μπορούσε να χαρακτηρίσει τη στάση αυτή δείγμα πολιτικής ωριμότητας εκ μέρους του εκλογικού σώματος. Αναμφίβολα, είναι πρέπον το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, οι δύο ηθικοί αυτουργοί της εθνικής καταστροφής, να δουν τα ποσοστά τους να βυθίζονται. Το πρόβλημα είναι ότι οι ψηφοφόροι, αν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις, έχουν στραφεί μαζικά σε κόμματα που εκπροσωπούν διάφορες εκδοχές της φοβικής, μουχλιασμένης Ελλάδας του χθες. Τα κόμματα αυτά, από το ΚΚΕ ως τους φασίστες της Χρυσής Αυγής, κερδίζουν έδαφος γιατί γλιτώνουν τον Έλληνα από την ανάγκη –όσο οδυνηρό κι ας αποδειχτεί στην πράξη– να κοιτάξει τον εαυτό του στον καθρέφτη. Φταίει ο καπιταλισμός, οι ξένοι τοκογλύφοι, οι Γερμανοί, οι μετανάστες. Δεν φταίει ποτέ ο Έλληνας, σε
κανένα ρόλο του – ούτε ως ψηφοφόρος, ούτε ως δημόσιος υπάλληλος, ούτε ως επαγγελματίας προστατευόμενος από τον ανταγωνισμό, ούτε ως φοροφυγάς, ούτε ως αγρότης, ούτε ως ιδιοκτήτης αυθαιρέτων. Δεδομένα δε, πολλοί πρώην ψηφοφόροι του δικομματισμού, που παρέμεναν πιστοί πελάτες όσο υπήρχαν λεφτά και το σύστημα λειτουργούσε, στρέφονται πλέον αλλού όχι επειδή εξοργίστηκαν ξαφνικά από τις ασυγχώρητες πολιτικές των ετών έως το 2009, αλλά εξαιτίας της πολιτικής που ακολούθησε την καταστροφή. Η οργή τους, με άλλα λόγια, επικεντρώνεται στη θεραπεία (που, όντως, είναι πολλαπλά προβληματική), όχι στη νόσο. Πάρα πολλοί, ακόμα και τώρα, δεν αναγνωρίζουν καν ότι υπήρχε νόσος, ή παρεξηγούν βαθιά τη φύση της.
Εν τω μεταξύ, κόμματα που εκφράζουν τη φιλελεύθερη, εξωστρεφή Ελλάδα αδυνατούν να ενισχύσουν τη λαϊκή τους απήχηση. Η Δημοκρατική Συμμαχία της Ντόρας Μπακογιάννη θα δυσκολευτεί πολύ να μπει στη Βουλή. Η κ. Μπακογιάννη ήταν στυλοβάτης του δικομματισμού και κορυφαίο στέλεχος των εγκληματικά αδρανών κυβερνήσεων Καραμανλή. Κάποιοι θα πουν ότι γι’ αυτό δεν την εμπιστεύονται οι πολίτες, και ίσως να έχουν δίκιο. Η Δράση του Στέφανου Μάνου όμως; Ο κ. Μάνος προειδοποιούσε για το παγόβουνο στον ορίζοντα επί δεκαετίες. Σε πολλά από τα θέματα στα οποία η τρόικα έχει επιβάλει την τελευταία διετία βίαιη προσαρμογή μιλούσε εδώ και καιρό για την ανάγκη λήψης μέτρων. Διαγράφηκε μάλιστα από τη ΝΔ το 1997 επειδή είπε ότι ήταν καλή ιδέα η κατάργηση της μονιμότητας στις ΔΕΚΟ, κάτι που εφαρμόζεται πλέον με το νέο μνημόνιο. Γιατί λοιπόν η Δράση έλαβε μόλις 0,76% των ψήφων στις ευρωεκλογές του 2009; Γιατί δεν καταγράφεται καν στις δημοσκοπήσεις για τις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές;
Μεταξύ παράλυσης και νέων ανοσιουργημάτων
Την αποκαρδιωτική αυτή η εικόνα συμπληρώνει η κυβέρνηση Παπαδήμου, που, όσο πλησιάζουν οι εκλογές, οδηγείται σε απόλυτη παράλυση. Η καθυστέρηση στην ανακοίνωση της ημερομηνίας των εκλογών οφείλεται, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, στην ανησυχία του πρωθυπουργού ότι με την επισημοποίησή της, οι ολίγοι βουλευτές που ακόμα εμφανίζονται στο Κοινοβούλιο θα εξαφανιστούν. Νομοσχέδια τα οποία θα μπορούσαν να επιδείξουν την αποφασιστικότητα της Ελλάδας να γυρίσει σελίδα, σαν αυτό του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης για τις συγχωνεύσεις – καταργήσεις περίπου 30 δημόσιων οργανισμών, παραπέμπονται για μετά τις εκλογές. Σαν να μην έφτανε αυτό, ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Δημήτρης Ρέππας ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων αναβάλλεται για το 2013. Προφανώς δεν υπάρχει κανένας λόγος για βιασύνη.
Κατά τα άλλα, το άνοιγμα της αγοράς των ταξί έχει πλέον προσλάβει σισύφεια χαρακτηριστικά, ενώ η προεκλογική σπουδή για την κατασκευή κέντρων κράτησης μεταναστών αντιμετωπίζει σφοδρές τοπικές αντιδράσεις, με κύριο επιχείρημα το «δεν τους θέλουμε στην αυλή μας». Πιο κραυγαλέα από όλα, ο υπουργός Παιδείας Γιώργος Μπαμπινιώτης αποφάσισε να ανταμείψει τους πρυτάνεις για την ανυπακοή τους στο νόμο Διαμαντοπούλου –και παράλληλα να δώσειτο μήνυμα ότι οι χουλιγκανισμοί στα πανεπιστήμια φέρνουν αποτέλεσμα– αποδεσμεύοντας τη χρηματοδότηση των ΑΕΙ από την εφαρμογή του νόμου.
Ένα από τα λίγα πράγματα που η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να προχωρήσει είναι η εκτρωματική τροπολογία για την τουριστική δόμηση σε μικρά νησιά, βραχονησίδες και δασικές εκτάσεις, που αναμένεται να ψηφιστεί την ερχόμενη Τετάρτη. Πρόκειται για το νεότερο και ίσως το πιο αποκρουστικό κρούσμα της υπονόμευσης του περιβαλλοντικού ελέγχου στο όνομα της «ανάπτυξης», εννοούμενης με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Αν εγκριθεί και υλοποιηθεί, η φυσική ομορφιά του ελληνικού τοπίου θα πληγεί ανεπανόρθωτα.
Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία. Αλλά όλα συντείνουν στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει σωτηρία.
