Tου Κωστα Καλλιτση
Με μία απόφαση, η κ. Α. Διαμαντοπούλου ξήλωσε τη γενική διεύθυνση Ιδιωτικών Επενδύσεων του υπουργείου Ανάπτυξης. Η ακαριαία αντίδρασή της δείχνει ότι, όταν υπάρχει βούληση, μπορούμε να πολεμήσουμε στην πράξη τη διαφθορά – αντί να συζητάμε αν, πώς και πότε θα την περιορίσουμε. Επί μια 20ετία ήταν περίπου κοινό μυστικό ότι σε αυτές τις υπηρεσίες κάτι δεν πάει καλά. Οτι, αντί να προωθούνται οι επενδύσεις, μάλλον εμποδίζονται. Αλλά, κατά κανόνα, οι εκάστοτε υπουργοί (παραδόξως…) δεν αναρωτήθηκαν μήπως υπάρχει κάποιος «λάκκος» όταν μια επένδυση μένει σκαλωμένη επί 5 χρόνια. Ούτε σκέφτηκαν μήπως οι 50 υπάλληλοι αυτών των υπηρεσιών πρέπει να εναλλάσσονται. Ούτε μήπως πρέπει να ελέγχονται τα «πόθεν έσχες» τους. Ισως οι υπουργοί είχαν σοβαρότερες ασχολίες – να φέρουν την ανάπτυξη…
Αν η αποφασιστικότητα της Α. Διαμαντοπούλου είχε επιδειχτεί και από άλλους, ώστε αντί να φλυαρούν περί της διαφθοράς αναλάμβαναν δράση εναντίον της, η κατάσταση της χώρας θα ήταν πολύ διαφορετική. Δεν είναι. Ας το σκεφτούμε, όμως, θετικά: Η κατάσταση είναι τόσο άθλια, ώστε ακόμα και μικρές κινήσεις μπορούν να βελτιώσουν την εικόνα. Παράδειγμα, το φοροεισπρακτικό σύστημα: Από το σύνολο των εφοριακών, αυτοί που λόγω της εργασίας τους απειλούνται από τη διαφθορά είναι κυρίως οι ελεγκτές – λιγότεροι από 1.500 υπάλληλοι. Είναι πανεύκολος, λοιπόν, ο συστηματικός έλεγχος στο «πόθεν έσχες» τους. Στο σύνολο των εφοριών, οι μεγάλες (που εισφέρουν το 80% των εσόδων) δεν ξεπερνούν τις 40. Είναι πανεύκολος, λοιπόν, ο έλεγχός τους, η συστηματική παρακολούθηση και η στελέχωσή τους με έντιμους και ικανούς υπαλλήλους.
Η μάχη σώμα με σώμα με τη διαφθορά είναι αναγκαία. Αλλά δεν αρκεί. Δεν αναφέρομαι σε πολιτικές προϋποθέσεις – αυτή η συζήτηση είναι κρίσιμη, αλλά δεν έχει τέλος. Αναφέρομαι σε πρακτικές περιορισμού της διαφθοράς.
Ξεχωρίζει η κοινωνική πληγή που λέγεται λαθρεμπόριο καυσίμων. Δεν πρόκειται μόνο για τα εκατομμύρια που χάνει το Δημόσιο (στην επαρχία, η μεγαλύτερη «κατανάλωση» πετρελαίου θέρμανσης γίνεται τέλη άνοιξης – λίγο πριν επανέλθει ο φόρος…), πρόκειται, κυρίως, για τα εκατομμύρια που κερδίζουν οι συμμορίες του λαθρεμπορίου, με αποτέλεσμα να διευρύνουν τη δύναμη παρέμβασής τους στις δημόσιες υποθέσεις. Η τρόικα μας δανείζει 240 δισ. ευρώ, ενώ έχουμε άλλα 15 δισ. ευρώ για το ΕΣΠΑ. Αφού, λοιπόν, μόνοι μας δεν μπορούμε να πατάξουμε το λαθρεμπόριο καυσίμων, γιατί να μην αναθέσουμε στην τρόικα να μισθώσει (με λίγα από αυτά τα λεφτά…) μια ξένη ειδικευμένη εταιρεία, και να τελειώσουμε με το λαθρεμπόριο; Ή, αφού μόνοι μας δεν μπορούμε να πατάξουμε τη φοροδιαφυγή, γιατί να μην αναθέσουμε στην τρόικα να μας προμηθεύσει ένα σύγχρονο πλήρες Taxis και να εκπαιδεύσει τους Ελληνες εφοριακούς στη λειτουργία του;
Μπορούν να γίνουν πολλά, αν θέλουμε να τα κάνουμε. Είναι πλούσια η διεθνής εμπειρία και τεχνογνωσία – δεν θα ανακαλύψουμε τον τροχό. Αρκεί να τις γνωρίσουμε. Παράδειγμα: Υπάρχει μελέτη 260 σελίδων της Παγκόσμιας Τράπεζας με θέμα «τον ρόλο του Κοινοβουλίου στην πάταξη της διαφθοράς», μια μελέτη 150 σελίδων του ΟΟΣΑ με θέμα «πώς να δηλώνουν τα περιουσιακά στοιχεία τους οι αξιωματούχοι του Δημοσίου». Αν η Βουλή ή, έστω, η Επιτροπή Διαφάνειας αφιέρωναν λίγο από τον πολύτιμο χρόνο τους για να τις διαβάσουν, πιθανολογώ ότι θα έβρισκαν κάποιες ιδέες, που ίσως δεν πρόλαβαν να τις σκεφτούν οι ίδιες…
