Παντελής Μπουκάλας
Από το 1948 και έως το 1989, οπότε γκρεμίστηκε το Τείχος του Βερολίνου, η Μαριούπολη, το κορυφαίο μέχρι στιγμής θύμα της ρωσοτσετσενικής βαρβαρότητας, ονομαζόταν Ζντάνοφ. Η αιτία, απλή: να ξεχαστεί η ιστορία της πόλης και η ελληνικότητά της. Στενότατος συνεργάτης του Στάλιν ο Αντρέι Αλεξάντροβιτς Ζντάνοφ, ανέλαβε το 1946 να χαράξει την πολιτιστική πολιτική της ΕΣΣΔ. Το γούστο του φάνηκε γρήγορα: Ο κομισάριος της κουλτούρας κατέκρινε σαν «σκουπίδια» τα ποιήματα της Αννα Αχμάτοβα, τις δε μουσικές συνθέσεις του Σοστακόβιτς, του Προκόφιεφ και του Χατσατουριάν σαν ελιτίστικες και παρακμιακές. Η παγκόσμια Αριστερά, επί δεκαετίες υποταγμένη στο μοσχοβίτικο κέντρο, πλήρωσε πανάκριβα το δόγμα Ζντάνοφ περί σοσιαλιστικού ρεαλισμού και περί της τέχνης ως «πατριωτικής υπόθεσης». Ας μνημονεύσουμε τον Αρη Αλεξάνδρου μόνο.
Η ιστορία δεν σβήνει με μια κομματική απόφαση. Τα ίχνη της είναι βαθύτερα. Οπως και τα ίχνη που άφησαν στις άγριες στέπες πολλοί από τους 18.394 Ελληνες που υποχρεώθηκαν από τη Μεγάλη Αικατερίνη να μετεγκατασταθούν στις βόρειες ακτές της Αζοφικής θάλασσας. «Εκεί, στις εκβολές του ποταμού Κάλμιους», αντιγράφω από το βιβλίο του Αλεξάντερ Ασλά «Τα Μαριουπολίτικα: Τραγούδια, παραμύθια και χοροί των Ελλήνων της Αζοφικής» (εκδ. Δωδώνη, 1999), «ίδρυσαν προς τιμή της Παναγίας την πόλη Μαριούπολη και στη γύρω περιοχή είκοσι χωριά», άλλα ελληνόφωνα κι άλλα ταταρόφωνα. Οι «Γραίκοι» των ελληνόφωνων χωριών αυτοαποκαλούνται Ρουμέις και Γραικοέλληνετς, των δε ταταρόφωνων Ουρούμ και Γραικοτάταροι. «Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση», συνεχίζει ο Ασλά, «η σοβιετική εξουσία παραχώρησε ξανά την αυτονομία στους Ελληνες της Αζοφικής, και η δεκαετία 1926-36 αποτέλεσε μια καρποφόρα περίοδο σε όλους τους τομείς της ζωής τους. Αλλά τον Δεκέμβριο του 1937, ακριβώς την παραμονή των Χριστουγέννων, συνελήφθη ο δημοφιλής ποιητής Γεώργιος Κοστοπράβ και ακολούθησαν ίσως τα πιο τραγικά γεγονότα στην ιστορία των Μαριουπολιτών. Στη διάρκεια ενός μόνο έτους, εκδιώχθηκαν 3.628 Ελληνες και από αυτούς εκτελέστηκαν 3.479».
Πόσοι οι τωρινοί νεκροί της Μαριούπολης, έπειτα από βασανιστική πολιορκία ενός μηνός, θ’ αργήσουμε να το μάθουμε. Ξέρουμε πάντως ποιος ο «απελευθερωτής» της: το δεξί χέρι του Πούτιν, ο Ραμζάν Καντίροφ. Αυτός που κυβερνάει απολυταρχικά την Τσετσενία, έχοντας ειδικευτεί στην εξαφάνιση των επικριτών του.
Πηγή: Καθημερινή
