Αναδημοσιεύω ένα παλαιό άρθρο που δείχνει πόσο ανέμελα καθηγητάδες και δημοσιογράφοι παραπλανούν τον κόσμο σε πολύ σημαντικά θέματα – όπως η ευτυχία. Οι φράσεις που τόνισα με μπολντ δείχνουν πολύ ρηχή σκέψη εκ μέρους του καθηγητή – όσες μελέτες και αν έχει συμβουλευθεί.
Καθημερινή 30/5/15 (PSYCHO 28.05.2015 : 09:44).
Επιτυχημένοι και έξυπνοι: Γιατί δεν είναι ευτυχισμένοι;
Μια καλή δουλειά, ένας ικανοποιητικός μισθός, πτυχία και μια καλή καθημερινότητα, αυτό δεν θέλουν οι περισσότεροι άνθρωποι; Γιατί, τότε, όσοι έχουν καταφέρει να φτάσουν τους στόχους τους και να ζουν άνετα, δεν είναι πάντα ευτυχισμένοι; Ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Τέξας, Raj Raghunathan, σε ένα άρθρο του στο Psychology Today, εξετάζει τους λόγους για τους οποίους οι σύγχρονοι νέοι παρά την επιτυχία δεν καταφέρνουν να γίνουν ευτυχισμένοι, ένα φαινόμενο που εξηγείται και από τις στατιστικές μελέτες: Οι συνθήκες κάποιου ανθρώπου (τα πτυχία του, ο γάμος, τα χρήματα) συνεισφέρουν μόλις 10% στην ευτυχία του, τα γονίδιά του συνεισφέρουν 50% ενώ οι αξίες του, η συμπεριφορά του και οι συνήθειες του επηρεάζουν την συνολική ευτυχία που νιώθει κατά 40%.
Τι χρειάζεται ένας άνθρωπος για να γίνει ευτυχισμένος; Σύμφωνα με τον καθηγητή, χρειάζονται κάποιες προϋποθέσεις, όπως το να έχει εξασφαλίσει κανείς τα βασικά, δηλαδή το φαγητό, τα ρούχα, το σπίτι. Για τους επιτυχημένους ανθρώπους οι βασικές ανάγκες είναι δεδομένες, οπότε δεν αποτελούν εμπόδιο στην ευτυχία τους. Επίσης, οι περισσότεροι χρειαζόμαστε μια αίσθηση σύνδεσης ή όπως λένε και οι ψυχολόγοι, έχουμε ανάγκη να ανήκουμε κάπου για να είμαστε χαρούμενοι. Έχουμε ανάγκη να αισθανόμαστε οικεία με τουλάχιστον άλλον ένα άνθρωπο, για αυτό και σύμφωνα με τις έρευνες το 10% των πιο ευτυχισμένων ανθρώπων είναι όσοι έχουν μια σοβαρή σχέση. Αντίθετα, η μοναξιά μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας όπως η κατάθλιψη, η παχυσαρκία ή η υψηλή αρτηριακή πίεση. Τέλος, οι άνθρωποι έχουμε την ανάγκη να αισθανόμαστε ότι είμαστε άριστοι σε κάτι (σε ένα σπορ, στο γράψιμο, στη δουλειά μας, στην καλοσύνη κ.α.) για να είμαστε ευτυχισμένοι, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να αισθανόμαστε και αυτόνομοι, ότι δεν μας ελέγχει, δηλαδή, κάποιος άλλος, αλλά έχουμε την ελευθερία να συμπεριφερθούμε και να εκφραστούμε όπως θέλουμε.
Εντούτοις, η οικειότητα, η αριστεία και η αυτονομία δεν εξασφαλίζουν από μόνες τους την ευτυχία. Αντίθετα, ο τρόπος με τον οποίο προσπαθούμε να τα αποκτήσουμε, επηρεάζει το κατά πόσο θα γίνουμε ευτυχισμένοι ή όχι. Σύμφωνα με τους ειδικούς, αν αναζητάμε την αγάπη των άλλων, αν θέλουμε να είμαστε καλύτεροι σε όλα και θέλουμε να έχουμε τον έλεγχο, το πιο πιθανό είναι να είμαστε ευτυχισμένοι για λίγο. Αντίθετα, αν αναζητάμε να αγαπήσουμε, να ακολουθήσουμε το πάθος μας και να έχουμε οι ίδιοι τον έλεγχο της ζωή μας, τότε θα μπορέσουμε να γίνουμε ευτυχισμένοι αλλά και να κάνουμε και τους άλλους γύρω μας πιο χαρούμενους. Για αυτό, οι έξυπνοι και οι επιτυχημένοι άνθρωποι, ακριβώς όπως και όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι, δεν καταφέρνουν να φτάσουν την ευτυχία , γιατί ψάχνουν, με λίγα λόγια, την ευτυχία με λάθος τρόπος και στο λάθος μέρος.
1. Γνωρίζει ο καθηγητής και ο εκδότης στην εφημερίδα, ή εσύ που διαβάζεις το κείμενο, κανένα πρόσωπο που είναι πάντα ευτυχισμένο; Όχι, βέβαια. ΑΛΛΑ τι εννοούμε με την «ευτυχία»;
2. Μάλλον συγχέει ο καθηγητής, όπως σχεδόν όλοι μας, την ευτυχία με την ικανοποίηση ή ευχαρίστηση. Η αίσθηση ευτυχίας ή ευδαιμονίας δεν μπορεί να είναι αποτέλεσμα απόλαυσης ή απόκτησης αγαθών. Ένα καλό γεύμα, βιβλίο, θέατρο, ταξίδι, ζευγάρωμα, ή ό,τι παρόμοιο, είναι περιορισμένο στον χρόνο και στα συστατικά του φαινομένου. Οπότε και η ευχαρίστηση, διέγερση, χαρά και ικανοποίηση που δίνει θα είναι περιορισμένη. Πώς θεωρείς πως η ευτυχία έρχεται με το να ελέγχουμε τη ζωή μας, μα μετά βασιζόμαστε σε εξωτερικά αγαθά για να είμαστε ευτυχισμένοι; Πού είναι ο έλεγχος;
3. Το αίσθημα ευτυχίας είναι μια εγγενής ψυχική διάθεση την οποία έχεις σε όλες τις συνθήκες, καλές και κακές, ή δεν την έχεις ούτε σε καλές κι ευνοϊκές. Ο πραγματικά ευτυχισμένος άνθρωπος είναι ευτυχισμένος παντού πάντοτε. Το βρέφος δείχνει να έχει αυτήν την ευτυχία ευθύς εξ αρχής – όσο και αν κατά καιρούς κλαίει γιατί πονάει κάπου ή γιατί νιώθει δίψα ή πείνα. Μα αργότερα αυτή σκεπάζεται από όλα τα άλλα συναισθήματα που θεωρούνται φυσιολογικά – φόβος, φθόνος, μίσος, λαιμαργία, θυμός, έπαρση, αηδία και παρόμοια.
4. Δεν έχουμε ευτυχία διότι την συγχέουμε με την εκ φύσεως παροδική και περιορισμένη ευχαρίστηση και την ψάχνουμε αδιάκοπα σε εξωτερικά πράγματα, πρόσωπα και διάφορα φαινόμενα, και δεν συνειδητοποιούμε πως η ευχαρίστηση είναι κάτι παροδικό. Θα έχουμε την ευτυχία μόνο αν συνειδητοποιήσουμε πως την έχουμε εκ γενετής και πάψουμε να την ψάχνουμε σε εξωτερικά φαινόμενα!
