Δεν είναι μόνος ο George Bernard Shaw, ο μεγάλος Ιρλανδός δραματογράφος, που το είπε: “Πρόοδος είναι αδύνατη δίχως αλλαγή. Όσοι δεν μπορούν ν’ αλλάξουν τον νου τους δεν μπορούν ν’ αλλάξουν τίποτα.”
Είναι αυτονόητο. Μα οι πολιτικάντηδες είναι τόσο μεθυσμένοι από την αίγλη της εξουσίας και την εκλογή τους από “τον λαό” νομίζοντας πως είναι δημοφιλείς, ενώ οι μάζες δεν ξέρουν πού πάνε τα τέσσερα, που νομίζουν πως μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο, όχι απλώς και μόνο τη χώρα τους. Πολιτεύονται, προχωρούν στη ζωή και πεθαίνουν σε αυτήν την πλάνη.
Πάρτε για παράδειγμα τον Ανδρέα Παπανδρέου, Αείμνηστο. Το σύνθημά του ήταν “αλλαγή”. Ο μάζες που ξεθάρρεψαν στη Μεταπολίτευση επέστρεψαν στην παραδοσιακή τους απέχθεια προς τη Δεξιά και τον ανέβασαν στην εξουσία. Εκείνος κατήργησε πολλές άριστες παραδόσεις, όπως ο “λόγος τιμής” και η στολή στα σχολεία και γυμνάσια και τους ανάγκασε να φορέσουν την εξαπάτηση και μπαλωμένα, βρώμικα ρούχα. Έφερε όχι αλλαγή μα μια νέα χειρότερη αλλαξιά.
Και αυτό λίγο πολύ κάνουν όλοι: σκίζουν εδώ, ράβουν αλλού, κονταίνουν εδώ, μακραίνουν εκεί, προσθέτουν ένα μπάλωμα πιο πέρα, και τα λένε “μεταρρυθμίσεις”. Δεν αναγνωρίζουν πόσο απατεώνες είναι οι ίδιοι και ότι μια αλλαγή πρέπει να αρχίσει με τον εαυτό τους, τη νοοτροπία, τον χαρακτήρα τους; Αν το αναγνωρίζουν, το καλύπτουν με ψευτο-ευπρέπειες, προσποιήσεις και υπεκφυγές. Δεν αναγνωρίζουν πως οι αφελέστατοι και μάλλον υποτελείς πολίτες είναι απατεώνες επίσης και το καλύπτουν και αυτοί με ψευτο-ευπρέπειες, προσποιήσεις και υπεκφυγές;
Μα αυτό αρέσει σε όλη την κοινωνία και θεωρείται κανονικότητα – ψέμα, προσποίηση, εξαπάτηση. Γιαυτό μόνο οι ανυπεράσπιστοι κατώτεροι τιμωρούνται. Αλλιώς ούτε οι πολιτικάντηδες, ιδίως αυτοί που είναι συχνά στην εξουσία, ούτε οι πλούσιοι επιχειρηματίες, ούτε καν οι μαφιόζοι, δεν τιμωρούνται.
Μια παροιμία (εκτός Ελλάδας) λέει: “Ο πρώτος που απολογείται μετά από μια διένεξη είναι ο πιο γενναίος. Ο πρώτος που συγχωρεί είναι ο πιο δυνατός. Ο πρώτος που ξεχνά είναι ο πιο ευτυχισμένος.”
Κατά παράξενο τρόπο, έχουμε κατολισθήσει τόσο πολύ στον επίπλαστο τρόπο ζωής που συνηθίσαμε στην κανονικότητα της απάτης και της υποκρισίας. Αντί να δώσουμε έμφαση στον χαρακτήρα, τονίζουμε κι ενδυναμώνουμε μια ψεύτικη φήμη, ένα επίπλαστο εποικοδόμημα. Μας ενδιαφέρει όχι να είμαστε, μα να νομίζουν οι άλλοι πως είμαστε, φιλαλήθεις, σώφρονες, λογικοί, καλοσυνάτοι, ευγενικοί, γενναίοι (κι ας φοβόμαστε και τον ίσκιο μας).
Και ο Τζαλάλ-Αλ-Ντιν Ρουμί (1207-1273), ο Σούφι μυστικιστής θεολόγος και ποιητής που ξεκίνησε από το Χορασάν της Μεγάλης Περσίας κι εγκαταστάθηκε στο Ικόνιο (Τουρκία) των Σελτζούκων όπου ίδρυσε τη μεγάλη σχολή των Μεβλεβή Δερβίσηδων (που στροβιλίζονταν φθάνοντας σε έκσταση), έγραψε:
“Χθες ήμουν έξυπνος, κι έτσι ήθελα ν’ αλλάξω τον κόσμο.
Σήμερα είμαι σοφότερος, γι’ αυτό αλλάζω τον εαυτό μου.”