1. Σήμερα οι περισσότεροι (Νέο-)Στωικοί αναφέρονται κυρίως στους Ρωμαίους (Μάρκος Αυρήλιος, Επίκτητος, Σενέκας, Κικέρων) και παραθέτουν ρήσεις και αποσπάσματα από αυτών τα έργα. Πολύ σπανιότερα αναφέρονται στους πρώτους διδάξαντες Έλληνες, Ποσειδώνιος της Απαμείας, Χρύσιππος ο Σολεύς, Κλεάνθης της Άσσου και, βέβαια, Ζήνων ο Κιτιεύς.
Είναι γεγονός πως πολύ λίγα διασώθηκαν από τους Έλληνες Στωικούς και μόνο αποσπάσματα που, ευτυχώς, διέσωσαν άλλοι συγγραφείς, όπως ο Διογένης Λαέρτιος (3ος αιώνας κε), ο ιστοριογράφος της φιλοσοφίας μας στο έργο του Βίοι φιλοσόφων, σε 10 βιβλία. Αλλά υπάρχουν αρκετές πληροφορίες και έχουν μεγάλο ενδιαφέρον.
Ο σύγχρονος στωικισμός ελάχιστη ομοιότητα έχει με τον αρχαίο.
2. Είναι φυσικό να ελκύει πολύ ο Μάρκος Αυρήλιος με τις σύντομες περισυλλογές του (Εις Εαυτόν) διότι είναι ακριβώς σύντομες, καλογραμμένες και πολύ διαφωτιστικές για ορθή ψυχολογία και ρότα ζωής: ο Ρωμαίος αυτοκράτορας εκδηλώνει ένα οικουμενικό πνεύμα. Ο Επίκτητος είναι όμοιος μα πιο φλύαρος: θα μπορούσε να ήταν πιο σύντομος. Ο Σενέκας είναι πολύ Ρωμαίος μα και αυτός εκδηλώνει μια οικουμενική στόχαση. Ο Κικέρων, πολύ Ρωμαίος και αυτός, είναι ίσως λιγότερο στωικός και περισσότερο πλατωνιστής ή εκλεκτικός.
Πολλοί σύγχρονοι ιστορικοί προσπαθούν να πλασάρουν (ιδίως στην Αμερική) τη στωική φιλοσοφία ως τρόπο για να επιτύχει κανείς στη ζωή και να γίνει πλούσιος και διάσημος. Ίσως γι’ αυτό στο Youtube οι εκπομπές του Ryan Holiday Daily Stoic (Ο καθημερινός Στωικός) συχνά έχουν ένα μπούστο του Μάρκου Αυρήλιου, που ως ικανότατος αυτοκράτορας και πλούσιος ήταν και διάσημος.
3. Σε άλλο άρθρο θα γράψω περισσότερα για τους Έλληνες. Εδώ θα επικεντρωθώ στη γενική κοσμολογία τους.
Ήταν βασική αρχή των Στωικών πως οι θεότητες επενέβαιναν στα ανθρώπινα τεκταινόμενα και τα επηρέαζαν σε μια ή άλλη κατεύθυνση. Υπάρχει Θεία Πρόνοια δίδασκαν, και το σύμπαν είναι ένα ζωντανό Ον!
Το σύμπαν για τους Στωικούς είχε περιοδικότητα ή ανακύκλωση. Και μόνο με αυτή την έννοια ήταν αέναο και ατελεύτητο. Καταλυόταν και αναδυόταν πάλι εξ αρχής.
Η ιδέα υπήρχε και στη Βεδική Παράδοση της Ινδίας από τα πρώτα κείμενα, τους ύμνους του πανάρχαιου Rig Veda (1.92.3, 7.80.2, 10.190.3). Υπήρχε και στους Πυθαγόρειους και είναι πιθανό οι Στωικοί να την υιοθέτησαν από εκείνους.
Το τέλος του σύμπαντος συντελείται με μια τεράστια πυρκαγιά όπου τα πάντα εξαερίζονται: Ο όρος που χρησιμοποιήθηκε είναι εκπύρωσις.
Μετά, το σύμπαν θα ξαναγεννηθεί όπως ήταν σε μια θεαματική εμφάνιση γνωστή ως αποκατάστασις.
Οι Στωικοί (όπως και πολλοί Πυθαγόρειοι) πίστευαν πως η ζωή, η ιστορία, επαναλαμβάνεται όπως είχε ξετυλιχτεί τις προηγούμενες φορές. Οι κόσμοι θα ήταν οι ίδιοι, τα πλάσματα ίδια, και η ζωή επίσης!
Οι άνθρωποι θα γεννιούνταν, θα ζούσαν και θα πέθαιναν με ίδιο τρόπο, όπως σε κάθε προηγούμενο σύμπαν.
Είναι μια αέναη επανάληψη, την οποία υιοθέτησε και ο Νίτσε και πολλοί νομίζουν πως η ιδέα ήταν δική του! Αλλά, όπως είπα, η ιδέα απαντάται στον Εσωτερισμό και πάει πίσω στην απαρχή της Βεδικής Παράδοσης με τη διαφορά πως υπάρχουν, σε κάθε επανάληψη, αλλαγές προς το καλύτερο για ορισμένους και προς το χειρότερο για άλλους!
