Δώρα Αντωνίου
Έχουμε πρόβληµα. Και για όσο επιλέγουµε να κάνουµε ότι δεν το βλέπουμε, θα εξακολουθούμε να έχουμε πρόβλημα. Διαρκώς διογκούμενο. Τα επεισόδια που ξέσπασαν με αφετηρία τη Θεσσαλονίκη και μετά σε διάφορες περιοχές της χώρας –τα πιο σοβαρά στη Δυτική Αττική– από Ρομά που βγήκαν στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για τον πυροβολισμό και τον βαρύτατο τραυματισμό του 16χρονου έπειτα από καταδίωξη στη συμπρωτεύουσα, ήρθαν να μας υπενθυμίσουν το πρόβλημα. Να σηκώσουν το χαλάκι κάτω από το οποίο βολικά το κρύβουμε.
Το πρόβλημα της αποτυχίας ενσωμάτωσης μιας μεγάλης κοινωνικής ομάδας, διαπιστωμένο δεκαετίες τώρα, για το οποίο ελάχιστα γίνονται έως και τίποτα. Αντίθετα, η κατάσταση δείχνει διαρκώς να επιδεινώνεται.
Τους καταυλισμούς της εξαθλίωσης, της παντελούς απουσίας υποδομών υγιεινής και κοινής ωφελείας προηγούμενων δεκαετιών διαδέχθηκαν τις τελευταίες δύο δεκαετίες μεγάλες περιοχές που θεωρούνται άβατο. Άβατο για την αστυνομία, που οργανώνει ειδικές επιχειρήσεις με τη συμμετοχή των ειδικών σωμάτων κάθε φορά που χρειάζεται να παρέμβει για κάποια έρευνα ή για σύλληψη κάποιου υπόπτου.
Αβατο για τις συγκοινωνίες, που έχει οδηγήσει σε ανασχεδιασμό δρομολογίων λεωφορείων ή και διακοπή τους από κάποια ώρα και μετά, καθώς δέχονται επιθέσεις.
Άβατο για κάθε όχημα που μπορεί να συμβολίζει οποιαδήποτε μορφή κρατικής λειτουργίας, όπως τα πυροσβεστικά οχήματα. Οι πληροφορίες για πυροβολισμούς εναντίον αστυνομικών στα επεισόδια των τελευταίων ημερών δεν εξέπληξαν κανέναν. Η οπλοφορία και άσκοπη οπλοχρησία είναι διαδεδομένες παραβάσεις του νόμου στους οικισμούς Ρομά, όπως συχνά μαρτυρούν κάτοικοι όμορων περιοχών.
Ολόκληρες συνοικίες έχουν εγκλωβιστεί και εργαλειοποιούνται από δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος, που καλλιεργούν με κάθε τρόπο τον μύθο του άβατου για να ασκούν ανενόχλητα την εγκληματική δραστηριότητά τους. Πρώτα θύματα οι πληθυσμοί των Ρομά, που συλλήβδην ομαδοποιούνται ως παραβατικοί, ως ύποπτοι, ως εν δυνάμει εγκληματίες. Και η οργανωμένη Πολιτεία παρακολουθεί ως αδύναμη ή αδιάφορη να αντιδράσει, να παρέμβει, να βάλει τέλος σε κάθε άβατο, ως οφείλει.
Η αντιμετώπιση των κοινοτήτων Ρομά διακρίνεται διαχρονικά από ασυνέχεια στις όποιες προσπάθειες να «τρέξουν» προγράμματα ενσωμάτωσης. Από αδυναμία να εφαρμοστούν τα στοιχειώδη, όπως η παραμονή των παιδιών στο σχολείο. Τόσο εξαιτίας του πλημμελούς ελέγχου από τις αρμόδιες αρχές όσο και λόγω του ρατσισμού και των προκαταλήψεων σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού, που ενθαρρύνει τους αποκλεισμούς.
Από την άλλη πλευρά, η διαρκής αντιμετώπιση των Ρομά ως ιδιαίτερης ομάδας, όχι με βάση τον σεβασμό στις πολιτισμικές καταβολές τους αλλά με τη μορφή ανοχής σε εκτός πλαισίου συμπεριφορές, έχει κάνει ένα τμήμα τους να θεωρεί περίπου φυσιολογικό ότι μπορεί να επιδίδεται σε μικροπαραβάσεις.
Όσο περνάει ο καιρός και το διαπιστωμένο πρόβλημα δεν αντιμετωπίζεται, θα μεγαλώνει. Θα γιγαντώνεται όσο οι κοινότητες Ρομά παραμένουν αθέατες και αποκτούν ορατότητα μόνο όταν πλησιάζουν εκλογές –η ψήφος τους μετράει εξίσου– ή κάθε φορά που ξεσπούν επεισόδια.
Πηγή: Καθημερινή
