Φιλ667: Νους και κόσμος

Φιλ667: Νους και κόσμος

- in Φιλοσοφία
0

1. Υπάρχουν πάρα πολλά θέματα, πολλά στοιχεία της πραγματικότητας, που ακόμα και καλά σπουδαγμένοι άνθρωποι, ακαδημαϊκοί, επιστήμονες, θεολόγοι, λόγιοι, στοχαστές κ.λπ., αδυνατούν να κατανοήσουν. Και με το “κατανοήσουν” εννοώ να καταλάβουν σε τέτοιο εύρος και βάθος, που να αλλάξουν τρόπο σκέψης και τρόπο ζωής.

Ένα από αυτά τα στοιχεία είναι πως ο υλικός ή φαινομενικός κόσμος που θεωρούμε πραγματικότητα, συνδέεται με τον νου μας και τον τρόπο λειτουργίας του.

Οι μεγάλοι στοχαστές της παράδοσης και τα μεγάλα παραδοσιακά φιλοσοφικά συστήματα (όχι αυτά που ξεφύτρωσαν σαν αγριόχορτα τη σύγχρονη εποχή, από τον 19ο αιώνα και δώθε) λένε, πως ο κόσμος είναι μια προβολή ή ένα νοητικό κατασκεύασμα στη συνειδησία μας. Όχι πως δεν υπάρχει ένας κόσμος, κάτι, μια ουσία, έξω από τον νου και γύρω από το σώμα μας. Μα αυτό που εμείς θεωρούμε πραγματικός κόσμος (άλλοι άνθρωποι, γη, νερά, ουρανός, σύννεφα, ήλιος, δέντρα, ζώα κ.λπ.), είναι ένα τρισδιάστατο κατασκεύασμα του νου μας.

2. Τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων (όπως στην πρώτη παράγραφο επίσης) αμέσως απορρίπτουν την ιδέα λέγοντας το συνηθισμένο σχόλιο: Ο κόσμος δεν έπαψε όταν τόσα τρισεκατομμύρια άνθρωποι πέθαναν και δεν θα πάψει όταν εγώ και οι άλλοι πεθάνουμε. Όλοι συμφωνούμε στην τρισδιάστατη μορφή του και τα φαινόμενα που βλέπουμε κι εμπειρόμαστε.

Πολύ ορθά. Μα τι γίνεται στον κόσμο των ονείρων μας; Εκεί ο κόσμος και τα φαινόμενά του είναι πολύ-πολύ διαφορετικά. Και στον κόσμο του βαθύ ύπνου, όπου δεν υπάρχουν όνειρα ή οποιαδήποτε στοιχεία από τον κόσμο του ξύπνιου μας, ο κόσμος έχει εξαφανιστεί ολοκληρωτικά!

Στον βαθύτατο ύπνο υπάρχει συνειδησία (συνείδηση, συνειδητότητα) διότι αναπνέουμε και το αίμα κυκλοφορεί και αν κάποιος μας σκουντήσει θα ξυπνήσουμε στον κόσμο της αφύπνισης. Μα δεν υπάρχει ούτε σώμα, ούτε σκέψεις και συναισθήματα, ούτε “εγώ”, ούτε “πραγματικός” κόσμος.

3. Τώρα είναι γελοίο να μιλάμε για πράγματα τα οποία δεν γνωρίζουμε, σάμπως και τα γνωρίζουμε, επειδή χρησιμοποιούμε πολλές και διάφορες λέξεις. Μα δεν γνωρίζουμε σε τι ακριβώς αναφέρονται αυτές οι λέξεις: πραγματικότητα, νους, όνειρα, συνειδησία, κόσμος κ.λπ.

Π.χ. πώς σχηματίζονται τα όνειρα; Πώς με το όνειρο εξαφανίζεται ο συνηθισμένος κόσμος και το σώμα μας; Πώς ξάφνου ζούμε σε έναν πολύ διαφορετικό κόσμο που πετάμε ή μας κυνηγούν θηρία ή μπλέκουμε σε πρωτόγνωρες αισθηματικές περιπέτειες και όταν ξυπνούμε έχουμε τα ίδια συναισθήματα που εγείρονται σε όμοιες περιστάσεις στον κόσμο της αφύπνισης;

Τι είναι ο νους και πώς λειτουργεί;

Ναι, έχουμε ερευνήσει τον εγκέφαλο και τις διάφορες ζώνες του με τα σημεία όπου εδράζουν οι μνήμες, η ομιλία, η αίσθηση του χρόνου, αφομοίωση εννοιών κ.λπ. κ.λπ.

Αλλά τι είναι ο νους και τι η συνειδησία;

Μπορούμε να πούμε πως αυτά – ο νους, η συνειδησία – είναι επιφαινόμενα ηλεκτροχημικών ενεργειών στον εγκέφαλο.

Μα αυτό δεν μπορεί να είναι αλήθεια.

4. Υπάρχουν πολλά φαινόμενα που ξεφεύγουν από τις λειτουργίες του εγκεφάλου ή, τουλάχιστον, δεν ανήκουν σε καμιά γνωστή λειτουργία του.

Είναι η τηλεπάθεια την οποία οι “εγκεφαλιστές” αποφεύγουν να μνημονεύσουν και να εξηγήσουν. Το απλό και κοινότατο παράδειγμα της μητέρας, που ξυπνά μεσάνυχτα νιώθοντας πως κάτι κακό συνέβη στον γιο της στην άλλη άκρη του κόσμου… και μετά από μισή ή μια ώρα έχει ένα τηλεφώνημα που το επιβεβαιώνει.

Είναι οι περιπτώσεις dejá-vu, όπου οι άνθρωποι αναγνωρίζουν ένα τοπίο ή ένα πρόσωπο που δεν έχουν συναντήσει στο παρελθόν, ή νιώθουν πως αυτό που συμβαίνει τώρα έχει ξανασυμβεί και γνωρίζουν την έκβαση.

Μετά, είναι οι περιπτώσεις που αλλάζει το επίπεδο συνειδησίας και ο άνθρωπος αισθάνεται τον εαυτό του και τον κόσμο γύρω του πολύ διαφορετικά, κάποτε σάμπως και όλα γίνονται μέσα του ενώ συγχρόνως ο ίδιος είναι παντού μέσα σε όλα.

Άλλοτε ο ίδιος νιώθει να βρίσκεται έξω από το σώμα του και το βλέπει σαν από ψηλά και από πίσω του. Είναι το γνώριμο σώμα του μα εντελώς ξεχωριστό ακριβώς όπως κάθε άλλο σώμα ή αντικείμενο.

Εδώ βέβαια πολλοί εγκεφαλιστές θα πουν πως πρόκειται για ψυχολογικές διαταραχές ή φαντασιακές εμπειρίες. Έτσι όμως δείχνουν πόσο περιορισμένοι είναι στις θεωρίες τους.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *