ΠΟ217: Προοδευτισμός;

1. Συχνά έχω αναρωτηθεί αν ο κόσμος γνωρίζει γιατί οι αριστεροί αυτοαποκαλούνται “προοδευτικοί”. Πρόκειται για μια πελώρια παρεξήγηση ή απάτη. Μάλλον, όμως ούτε αυτοί οι ίδιοι γνωρίζουν πώς και γιατί θεωρούνται “προοδευτικοί”.

Πρώτα όμως ας ξεκαθαρίσω πως με τον όρο “αριστεροί” εννοώ όλο το φάσμα των σοσιαλιστών, αναρχικών, τους Ρώσους μαρξιστές (Plekhanov, Lenin, Trotski), και τους σύγχρονους οπαδούς τους, τους κομμουνιστές και τα υβρίδια σαν τον Σύριζα κλπ. Εννοώ γενικά όλους όσους προώθησαν και προωθούν την μετά τον Μαρξ ειρηνική ή βίαιη ανατροπή του σοσιαλδημοκρατικού ή άλλου όμοιου καθεστώτος.

Όλοι αυτοί νομίζουν πως η επανάσταση και η αλλαγή προς μια αταξική κοινωνία, μαζί και κατάργηση του χρήματος και κάθε ιδιωτικής περιουσίας, είναι αναπόδραστο αποτέλεσμα του ιστορικού γίγνεσθαι. Κατά τον ιστορικό υλισμό της μαρξικής θεώρησης, η Ιστορία εξελίχθηκε έτσι που με την πάλη των τάξεων οι δουλοκτήτες κυρίαρχοι της αρχαιότητας εκδιώχθηκαν από τους φεουδάρχες του Μεσαίωνα, αυτοί από τους μεσοαστούς καπιταλιστές της Βιομηχανικής Εποχής και αυτοί πάλι θα εκδιώκονταν από την εξουσία από τους προλετάριους (=μισθωτούς εργάτες) την εποχή του Μαρξ (2ο μισό του 19ου αιώνα).

2. Αυτή είναι, κατά τον Μαρξ, η ιστορική κοινωνική “πρόοδος”. Αυτή συνέπιπτε με την εξελικτική πρόοδο του Δαρβίνου.

Όπως κάθε προηγούμενη αλλαγή γινόταν με βίαιο τρόπο, έτσι και στη νέα οι αμόρφωτοι και αμαθείς εργάτες στις εκβιομηχανισμένες χώρες (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ) θα επαναστατούσαν βίαια και θα έπαιρναν την εξουσία από τους αστούς απογυμνώνοντάς τους όχι μόνο από πολιτική εξουσία μα και από ιδιωτική περιουσία, από τα μέσα παραγωγής και όποια άλλα προνόμια είχαν.

(Παρενθετικά εδώ, ο Μαρξ δεν εξηγεί πώς αυτοί οι αμόρφωτοι και αμαθείς προλετάριοι, που δεν μπορούν καλά καλά να οργανώσουν την οικογένεια και την προσωπική ζωή τους, θα μπορούν ξάφνου να διοικούν ποικιλόμορφες επιχειρήσεις και ομίλους επιχειρήσεων, οίκους διεθνικού εμπορίου, συστήματα παραγωγής και διανομής ηλεκτρισμού κλπ., υπερωκεάνια, στρατούς και κράτη ολόκληρα. Για κάποιο διάστημα στη Ρωσία οι Μπολσεβίκοι είχαν λόχους και τάγματα στρατού να διοικούνται από επιτροπές κομματικών, έχοντας καταργήσει τις διακρίσεις αξιωματικών. Γρήγορα όμως κατάλαβαν το λάθος τους κι επανέφεραν αξιωματικούς με γνώση στρατιωτικών θεμάτων και πυγμή για πειθαρχία.)

3. Στις τελευταίες σελίδες του πρώιμου Το Κομμουνιστικό Μανιφέστο (μεταφρ Γιάννη Κορδάτου, Αθήνα, 1963) λέγεται: “Η αστική γερμανική επανάσταση [δεν] μπορεί [παρά] να είναι μονάχα ο άμεσος πρόλογος μιας προλεταριακής επανάστασης”.

Τίποτα τέτοιο, βέβαια, δεν έγινε στη Γερμανία – ή άλλη εκβιομηχανισμένη χώρα (ΗΠΑ, Βρετανία, Γαλλία, Ολλανδία) τα επόμενα 50 ή 150 έτη. Επανάσταση έγινε στη Ρωσία πρώτα το 1905 με τους φιλελεύθερους ή, όπως θα λέγαμε σήμερα, σοσιαλδημοκράτες, και αργότερα με τους Μπολσεβίκους το 1917. Μετά η επανάσταση έγινε και σε άλλες χώρες, πάντα όμως χώρες με αγροτοκτηνοτροφική οικονομία, Κίνα, Κούβα, Βιετνάμ κλπ.

Οι αριστεροί, λοιπόν, αγνοώντας αυτό το θεμελιακό σφάλμα στη μαρξική θεωρία νόμιζαν πως ήταν “προοδευτικοί” καθώς προέλαυναν στην αναπόδραστη κι επιστημονικά τεκμηριωμένη ιστορική πορεία προς το ραντεβού με την Επανάσταση που θα ανέτρεπε το αστικό κατεστημένο!

Παρότι η Επανάσταση τους έστησε και δεν εμφανίστηκε, παρότι τα κομμουνιστικά καθεστώτα κατέρρευσαν οικτρά για να αποκαλυφθεί η προσεκτικά κρυμμένη φτώχεια και δυστυχία των πολιτών, παρότι μόνο με καπιταλιστικές μεθόδους μια κομμουνιστική χώρα όπως η Κίνα κατόρθωσε να αναπτυχθεί σε παγκόσμια (υπερ-)δύναμη, οι αριστεροί εξακολουθούν να εθελοτυφλούν για 6 ολόκληρες γενιές μετά την ανυπόστατη επιστημονική θεώρηση του Μαρξ. (Ο Μαρξ αργότερα στο Συμβολή στην Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας, 1859, επέκτεινε τη θεωρία της Επανάστασης από τη γερμανική περίπτωση σε μια γενικευμένη κοινωνική εξέλιξη. Επαναλαμβάνει τη γενίκευση και στον 1ο τόμο του Das Kapital Το Κεφάλαιο (1867), μα πάντα σε χώρες όπου επικρατούν συνθήκες εκβιομηχάνισης.

4. Ψεύδονται φυσικά οι Αριστεροί και αυταπατώνται. Δεν έχουν τίποτα το προοδευτικό. Απεναντίας, ειδικά στην Ελλάδα, είναι αδιάλλακτοι σε απίστευτο βαθμό οπισθοδρόμησης.

Μερικοί δικαιολογούν το λάθος του Μαρξ λέγοντας πως στη Ρωσία έλαβαν μέρος στην επανάσταση των Μπολσεβίκων και εργάτες. Αυτό είναι ορθό, βέβαια, μα δευτερεύον. Αγνοούν πως ο Λένιν απευθυνόταν σε αγρότες (οι πιο πολλοί στον στρατό τότε) και αυτούς σαγήνευσε με το σύνθημα για «γη, ψωμί κι ελευθερία»!

Αγνοούν επίσης την κωλοτούμπα που έκανε ο Μαρξ σχετικά με την ιστορικά επιβεβλημένη Επανάσταση. Έγραψε στον Μιχαηλόφσκι το 1877 πως η Επανάσταση δεν ήταν απαραίτητη σε κάθε περίπτωση.. Και στον πρόλογο στη 2η έκδοση του Κομμουνιστικού Μανιφέστου στη ρωσική μετάφραση της Ζασούλιτς τον Ιανουάριο 1882 έγραψε: «Στη Ρωσία, δίπλα στο κεφαλαιοκρατικό καθεστώς που άρχισε να αναπτύσσεται… και την αστική ιδιοκτησία… βρίσκουμε το μεγαλύτερο μέρος της γης κοινή ιδιοκτησία των χωρικών…. [Η] σημερινή ρώσικη κοινοκτημοσύνη της γης μπορεί να χρησιμεύσει για αφετηρία μιας κομμουνιστικής εξέλιξης.»

Αυτά ήταν γνωστά στους Μπολσεβίκους αφού ήξεραν το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, μιας και η Ζασούλιτς ήταν μαρξίστρια-κομμουνίστρια (μα μαζί με τον Πλεχάνοφ ανήκε στους Μενσεβίκους όχι στους συντρόφους του Λένιν). Ωστόσο οι δήθεν μαρξιστές Μπολσεβίκοι δεν προχώρησαν να εδραιώσουν και να επεκτείνουν την κοινοκτημοσύνη των χωρικών. Κρατικοποίησαν όλα τα εδάφη και θεωρούσαν τους χωρικούς παράσιτα, σκουλήκια! Οι εργάτες προλετάριοι ήταν για αυτούς οι εκλεκτοί της Ιστορίας. Με τις μαζικές κολχόζες του ο Στάλιν κατέστρεψε πλήρως εκείνο το σύστημα και καταδίωξε μέχρι αφανισμού τους μισητούς, ανυπάκουους χωρικούς στέλνοντάς τους στα εξοντωτικά γκούλαγκ.

5. Στην πραγματικότητα οι αριστεροί είναι οπισθοδρομικοί σε ακρότατο βαθμό, δυστυχώς. Αρνούνται να δουν πως οι εργαζόμενοι, οι προλετάριοι, τα θύματα της εκμετάλλευσης των άκαρδων καπιταλιστών, σήμερα ζουν πολύ καλύτερα από ότι οι μεσοαστοί κι εκμεταλλευτές τους στην εποχή του Μαρξ. Ούτε επανάσταση χρειάστηκε να κάνουν ούτε κι εξουσία να αποκτήσουν. Όλοι σχεδόν έχουν το σπίτι τους, αυτοκίνητο, ηλεκτρισμό, τηλεόραση, τρεχάμενο ζεστό νερό, παιδεία, ιατρική περίθαλψη και σε καιρούς ανεργίας κάποιο επίδομα. Και οι αριστεροί αρνούνται να δουν την κατάσταση διότι θέλουν την εξουσία και μάλιστα να την κρατήσουν αενάως, όπως όλοι οι προηγούμενοι τυραννικοί επαναστάτες που επέβαλαν μια δικτατορία και φτωχοποίησαν τις χώρες τους με τα σταλινικά προγράμματα και καταπιεστικά μέτρα τους.

Υπάρχουν βέβαια κρίσεις και δύσκολες εποχές και στερημένοι στα σοσιαλδημοκρατικά καθεστώτα οπότε οι άνεργοι υποφέρουν, μα αυτά είναι αναπόφευκτα συμπτώματα του καπιταλιστικού συστήματος. Αυτά δεν κάνουν τους αριστερούς “προοδευτικούς”!

Προοδευτικό είναι το φιλελεύθερο καπιταλιστικό καθεστώς που κάνει ρηξικέλευθες μεταρρυθμίσεις ούτως ώστε κάθε γενιά να απολαμβάνει μεγαλύτερη ευημερία και να έχει λιγότερες στερήσεις. Δυστυχώς, οι μεταρρυθμίσεις δεν προχωρούν με γρήγορο ρυθμό ούτε σε ορισμένες αλλαγές που θα επέφεραν μια πολύ δικαιότερη διανομή του πλούτου.

Ανάπτυξη, κολοβή έστω, σήμερα γίνεται μόνο στην Κίνα και στις πολιτισμένες προοδευτικές σοσιαλδημοκρατίες της Δύσης. Μόνο που λόγω αυξημένης ελευθεριότητας, κάκιστης Εκπαίδευσης και απρόσμενων κρίσεων μπορεί τα πράγματα να χειροτερέψουν…