1. Λίγο πολύ όλοι επιδιώκουμε την οικονομική βελτίωσή μας όσο καλύτερα μπορούμε. Είναι παράδοξο και παράξενο, μα ξεχνάμε πως όλα τα οικονομικά φαινόμενα εγείρονται απο την ανθρώπινη συμπεριφορά. Αν ο άνθρωπος φύγει απο το σκηνικό δεν υπάρχει καμιά οικονομία!
Η σύνολη οικονομία είναι η ανθρώπινη νοημοσύνη σε δράση. Όλα τα οικονομικά φαινόμενα είναι προϊόντα ή αποτελέσματα της ανθρώπινης νοημοσύνης σε δράση. Αυτό σπανιότατα λαμβάνεται υπόψη.
Υπάρχει όμως ένα πρόσθετο πρόβλημα που και αυτό ακόμα πιό σπάνια λαμβάνεται υπόψη. Η νοημοσύνη δεν είναι ίδιου μεγέθους σε όλους τους ανθρώπους, μα ούτε λειτουργεί πάντα με σταθερή ένταση στον ίδιο άνθρωπο.
Υπάρχουν τρείς αιτίες για τις παρατηρήσιμες διαφορές. Η μιά είναι η έμφυτη κατάσταση με την οποία γεννιέται κανείς: μερικοί έχουν αυτισμό κι έτσι πολύ περιορισμένη επαφή με τον κόσμο γενικά (αν και μπορεί να επιδείξουν δεξιότητα στα Μαθηματικά), άλλοι εξαιρετική εξυπνάδα και άλλοι κάποια ενδιάμεση βαθμίδα. Μετά, είναι διάφορες καταστάσεις όπως η επιληψία, η μέθη, η βιαστική απρόσεκτη ματιά και σκέψη ή κάποια παρόμοια συνήθεια. Τέλος, η επιδίωξη προσωπικών συμφερόντων (ή φίλων και συγγενών) και η παραγνώριση του φυσικού, ορθού και δίκαιου για τη σύνολη κοινότητα.
Κοινότατη μορφή αυτής της περιορισμένης νοημοσύνης είναι η ιδιοτέλεια.
2. Όλα τα μεγάλα έργα πολιτισμού στη φιλοσοφία, τέχνη, θρησκεία, επιστήμη, δικαιοσύνη, όλα είναι προϊόντα νοημοσύνης.
Έργα βαρβαρότητας όπως σφαγές αθώων, πόλεμοι, καταστροφές, γενοκτονίες, βασανιστήρια – και αυτά είναι προϊόντα νοημοσύνης, αλλά περιορισμένης και κατευθυνόμενης απο προσωπικά συμφέροντα.
Tα συμφέροντα δεν είναι πάντα οικονομικά (=απόκτηση πλούτου): μερικοί επιδιώκουν προσωπική προβολή και φήμη, άλλοι την επικράτηση της δικής τους ιδεολογίας ή θρησκείας και άλλοι την άσκηση εξουσίας. Συχνά όμως, μερικά απο αυτά ή και όλα συνδυάζονται ως κίνητρα για την ανθρώπινη δράση.
Σε μια οποιαδήποτε κοινότητα ανθρώπων, οι νόμοι πρέπει να απαγορεύουν απόλυτα πράξεις που έχουν ως κίνητρο το προσωπικό συμφέρον σε βάρος άλλων. Διότι πολίτες που παραγνωρίζουν το φυσικό, ορθό και δίκαιο επιδιώκοντας μόνο την εξασφάλιση των δικών τους συμφερόντων άσχετα με τους υπόλοιπους ή με την σύνολη κοινότητα, βλάπτουν άλλους αφαιρώντας μικρό ή μεγάλο μέρος απο αυτό που είναι πρέπον, ορθό και δίκαιο για εκείνους.
3. Σε καμιά Πολιτεία σήμερα, ούτε στην προηγμένη Δύση ούτε στις αναπτυσσόμενες χώρες, δεν απαγορεύεται η ιδιοτέλεια, δηλαδή πράξεις που υποκινούνται από εγωιστικό συμφέρον άσχετα με τους άλλους ή τη σύνολη κοινότητα. Κανείς πολιτικός δεν καταδικάζεται σε φυλάκιση και τιμωρητικό πρόστιμο για ψευδείς υποσχέσεις, ενώ άλλες μορφές απάτης τιμωρούνται .
Ως εκ τούτου η αδικία και η απάτη κυριαρχούν σε κυκλώπια κλίμακα.
Τα συντάγματα και οι συνακόλουθες νομοθεσίες σε όλες τις χώρες φτιάχνονται από κυβερνήσεις που διακατέχονται από κίνητρα ιδιοτελή που τους εξασφαλίζει ατιμωρησία..
Η ματιά των κυβερνητών στρέφεται συνεχώς στις δημοσκοπήσεις ενώ τα λόγια και τα νομοθετήματά τους απευθύνονται στους πελάτες ψηφοφόρους τους και δεν αποβλέπουν στη βελτίωση όλων των πολιτών.
Αυτό είναι ολοφάνερο στην εποχή μας (2015-2016) με την κυβέρνηση του αναίσχυντου κ. Τσίπρα ο οποίος κέρδισε την εξουσία με νόμιμες εκλογές αλλά ψευδέστατες εξαγγελίες και παραπλανητικές υποσχέσεις. Και μετά έκανε (και κάνει) ότι μπορεί επιβάλλοντας καταπιεστικά φορολογικά μέτρα, επινοώντας εχθρούς και σκευωρούς εκτός κι εντός Ελλάδας κι εξαγγέλλοντας νέες ψευδείς υποσχέσεις, διορίζοντας πάμπολλους συγγενείς, φίλους και κομματικούς δίχως προσόντα στο Δημόσιο και αυξάνοντας τις ενέργειες για την πλήρη άλση των κρατικών μηχανισμών, για να παραμείνει στην εξουσία με τους τρισάθλιους συνεργάτες του.
Το ίδιο συμβαίνει σε όλες τις προηγμένες σοσιαλδημοκρατίες της Δύσης μα με λιγότερη χυδαιότητα, λιγότερη ψευδολογία και λιγότερη ζημιά.
Εξ αιτίας της δράσης της περιορισμένης νοημοσύνης οι δυσλειτουργίες στον οικονομικό οργανισμό και στη διακυβέρνηση της Πολιτείας θα συνεχιστούν.
4. Στο διάγραμμα η κεντρική κάθετη γραμμή είναι η Νοημοσύνη και αυτή, λιγοστή ή μεγάλη, καθορίζει την καλή ή κακή διακυβέρνηση και τις λειτουργίες στον οικονομικό οργανισμό της Πολιτείας.
Ο οικονομικός οργανισμός της Πολιτείας συνίσταται στα τρία επίπεδα της χρηματοπιστωτικής και εμπορικής δραστηριότητας και της παραγωγής με την ειδικευμένη εργασία και με τη σχετικά ανειδίκευτη στην πρωτογενή παραγωγή.
Η διακυβέρνηση καθορίζεται απο τις επιθυμίες που εκφράζει ο οικονομικός οργανισμός. Σε αυτά τα επίπεδα υπάρχουν πολλές ομάδες και οργανώσεις που προβάλλουν και προωθούν τα δικά τους συμφέροντα παραγνωρίζοντας το καλό της σύνολης Πολιτείας.
Υπάρχουν και ανώτερα επίπεδα μα αυτά ας περιμένουν λίγο ακόμα.
Μπορεί τα φερέφωνα των συντεχνιών και της κυβέρνησης να διαλαλούν το καλό του λαού και το συμφέρον του Έθνους αλλά η μόνη σίγουρη τάση που διαπιστώνουμε δεκαετίες τώρα σε όλες τις χώρες και τα διάφορα πολιτικά συστήματα είναι η διεύρυνση του χάσματος ανάμεσα στους πλούσιους και φτωχούς, παρά τη σχετική βελτίωση στο επίπεδο των στερημένων.
Όσο οι κυβερνήσεις εμφορούνται από εγωιστικά συμφέροντα, τις ορέξεις του χοντρού οργανισμού με τις συντεχνίες και τις ομάδες πίεσης, η διακυβέρνηση θα είναι μειωμένης νοημοσύνης και θα παρατείνει τις δυσλειτουργίες της απάτης και αδικίας στον οργανισμό της Πολιτείας.
Μια οικονομία μειωμένης νοημοσύνης μόνο ύφεση θα προκαλεί.
Θα επανέλθω με την δύσκολη λύση.
