31. Εσωτερισμός: Διάδοχοι του Γκουρτζίεφ (2)

1. Τον John Bennett τον συνάντησα στα τέλη δεκαετίας 1950 στο ashram του στο Coombe Springs, λίγο έξω και νότια του Λονδίνου – και ίσως δυο φορές αργότερα. Μιλήσαμε στα Ελληνικά και στα Αγγλικά. Ήμουν πολύ νέος τότε κι εντυπωσιάστηκα. Μου άρεσε γιατί μιλούσε με άνεση κι ευχέρεια – αν και τα Ελληνικά του δεν ήταν πολύ καλά. Μα ένοιωθα πως παρά την ευρυμάθειά του, κάτι σοβαρό του έλλειπε. Έτσι δεν έμεινα μαζί του.

Ο Τζων Μπένετ γεννήθηκε το 1897. Από μια άποψη ήταν πολύ πιο τυχερός από τον Ουσπένσκυ και τον Οράζ. Ο Ουσπένσκυ άρχισε με τον Γκουρτζίεφ σε ηλικία 37 και ο Οράζ σε ηλικία 48. Και οι δυο χρειάζονταν πολλά έτη εργασίας για να μπορέσουν να διαλύσουν ή διώξουν τις συνήθειές τους και να αρχίσουν κάτι νέο. Ο Μπένετ ήταν μόλις 27 το 1924 όταν ξεκίνησε την μελέτη του με τον Ουσπένσκυ στο Λονδίνο.

2. Ο Μπένετ είχε συναντήσει και τον Ουσπένσκυ και τον Γκουρτζίεφ στην Κωνσταντινούπολη το καλοκαίρι 1920. Είχε νωρίτερα μια εξωσωματική εμπειρία καθώς πολεμούσε στον αγγλικό στρατό και γνώριζε πως υπήρχαν ανώτερες δυνάμεις στον άνθρωπο. Εντυπωσιάστηκε από τους δυο αποκρυφιστές μα δεν ήθελε τότε να αφήσει την εργασία του με τις Βρετανικές Μυστικές Υπηρεσίες.

Είχε παντρευτεί το 1919 και απέκτησε μια κόρη το 1920. Το 1921, στα 24 του άρχισε να συζεί με την κα. Winifred Baumont (που ήταν 47!) στην Κωνσταντινούπολη. Το 1924 χώρισε την γυναίκα του και παντρεύτηκε την κα. Μπομόντ – η οποία πέθανε το 1958. Τότε παντρεύτηκε, τρίτη φορά, την Ελίζαμπεθ Μάγιαλ.

Γνώριζε Τούρκικα καλά και διάφορες διαλέκτους στην Κεντρική Ασία. Αλλά η γνώση του της Περσικής και του Ζωροαστριανισμού δεν ήταν τόσο καλή όσο υπαινίσσεται σε μερικά βιβλία του. Οι δε γνώσεις του της Ινδικής κουλτούρας, στον Βουδισμό και Ινδουισμό, ήταν πολύ επιπόλαιες ως ανύπαρκτες.

3. Το 1928 ο Ουσπένσκυ έδιωξε τον Μπένετ από τις ομάδες του μα το 1930 τον ξανακάλεσε. Στο μεταξύ ο Μπένετ είχε περάσει μερικές βδομάδες με τον Γκουρτζίεφ στη Γαλλία.

Μετά το 1941 ενόσω μαινόταν ο πόλεμος και ο Ουσπένσκυ ήταν στην Αμερική, ο Μπένετ αποφάσισε να ξεκινήσει δική του σχολή χρησιμοποιώντας όσο υλικό είχε μαζέψει από τον Ουσπένσκυ (και τον Γκουρτζίεφ). Ο Ουσπένσκυ θύμωσε κι έδωσε εντολή οι μαθητές του να διακόψουν κάθε σχέση με τον Μπένετ – ο οποίος ένιωσε βαθιά θιγμένος. Αλλά, βέβαια, δεν είχε πάρει άδεια να διδάσκει!

Η εικόνα που παρουσιάζει μέχρι στιγμής δεν είναι ανθρώπου αξιόπιστου και σταθερού. Και αυτή δεν θα βελτιωνόταν. Μάλλον θα χειροτέρευε.

Το 1946 αγόρασε το Coombe Springs (στο Kingston upon-Thames) και συνέχισε με τις ομάδες του εισάγοντας όμως νέα στοιχεία στο σύστημα των Ουσπένσκυ και Γκουρτζίεφ. Του άρεσε υπερβολικά ο Σουφισμός, η μυστική διδασκαλία του Ισλάμ.

Το 1948, μετά τον θάνατο του Ουσπένσκυ, ανακάλυψε πως ο Γκουρτζίεφ ήταν ζωντανός στο Παρίσι και πήγε και τον βρήκε.

4. Ο Γκουρτζίεφ ούτε που τον θυμόταν μα μετά τον δέχθηκε ως μαθητή και μάλιστα τον πήρε μαζί του στην Αμερική. Ο Μπένετ υποσχέθηκε αφοσιωμένη υπηρεσία. Εξέφρασε μεγάλη ευγνωμοσύνη και δήλωσε πως θα έκανε ό,τι ζητούσε ο Γκουρτζίεφ. Έτσι εγκατέλειψε το σχέδιο να ιδρύσει με τον Cecil Lewis ένα ασφαλές ashram στη Νότιο Αφρική!

Τον Ιανουάριο του 1949, ο Γκουρτζίεφ διόρισε τον λόρδο Πέντλαντ αντιπρόσωπό του στις ΗΠΑ, τον Ρενέ Ζουμπέρ στη Γαλλία και τον Μπένετ στη Βρετανία. Ο Μπένετ τον ευχαρίστησε γονατιστός και γύρισε με τον Γκουρτζίεφ στο Παρίσι.

Ο Γκουρτζίεφ πέθανε τον Οκτώβριο 1949. Ο Μπένετ υπέθεσε πως ο ίδιος ήταν τώρα ο γενικός διάδοχος του Γκουρτζίεφ και οπωσδήποτε γενικός δραγομάνος στην Αγγλία. Δεν ήξερε πως ήδη από τη δεκαετία 1930 η Τζέιν Χιπ είχε σχηματίσει δικές της ομάδες στην Αγγλία υπό την καθοδήγηση του Γκουρτζίεφ και τώρα είχε πολλούς σημαντικούς ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένου του σκηνοθέτη Πήτερ Μπρουκ!

5. Η αστάθεια του Μπένετ δεν υποχώρησε στο ελάχιστο. Χειροτέρευε με τα χρόνια ωσότου πέθανε το 1975. Δημοσίευσε πολλά βιβλία και πάντα εγκωμίαζε την ιδιοφυία του Γκουρτζίεφ, μα πάντα εισήγαγε τις δικές του ξένες διδασκαλίες. Από το 1950 πολλοί αμφισβήτησαν την ηγεσία του στην Αγγλία, και η Μαντάμ De Salzmann δείχνοντας πως είχε την ευλογία του Γκουρτζίεφ διόρισε γενική διευθύντρια στην Αγγλία την Henriette Lannes. Η Λάνς διεύθυνε τις ομάδες του Γκουρτζίεφ στην Αγγλία και την Εταιρία Γκουρτζίεφ ως τον θάνατό της το 1980.

Στο μεταξύ ο Μπένετ έκανε μερικά ταξίδια στην Μέση Ανατολή και στην Κεντρική Ασία το 1953 και συνάντησε πολλούς επιφανείς σεΐχηδες και Σούφι δασκάλους. Το 1956 έφερε το σύστημα Subud από τη Java μα το 1960 αναγνώρισε πως ήταν λάθος και το εγκατέλειψε. Μετά προσέγγισε πολλούς άλλους δασκάλους, ακόμα και τον Maharishi Mahesh Yogi στη Ρώμη. Το 1971 ίδρυσε μια νέα δική του οργάνωση στο Sherbourne House (Gloucestershire), International Academy for Continuous Education, όπου καλούσε διάφορους «δασκάλους» από διαφορετικές παραδόσεις. Αυτή έκλεισε σύντομα μετά τον θάνατό του το 1975.