5. Εσωτερισμός: Ουσπένσκυ και Καινή Διαθήκη (2)

1. Όπως τόσοι άλλοι αποκρυφιστές και θεολόγοι, ο Ουσπένσκυ δεν επισημαίνει τις σοβαρές αντιφάσεις και ασυμφωνίες που υπάρχουν στα Τέσσερα Κανονικά Ευαγγέλια. Τα θεωρεί μεγάλα «ενσυνείδητα» έργα τέχνης από σοφούς με ανώτερο νου.

Οι Ματθαίος και Λουκάς δίνουν έναν γενεαλογικό πίνακα για τον Ιησού (όχι όμως οι Μάρκος και Ιωάννης). Μα οι γενεαλογίες τους είναι συγκλονιστικά διαφορετικές. Μτθ: Ιωσήφ, Ιακώβ, Ματθάν, Ελεάζαρ, Ελιούδ, Αχείμ, Σαδώκ κλπ (1: 1…), Λ: Ιωσήφ, Ηλί, Ματθάν, Λευί, Μελχί, Ιωαννά, Ιωσήφ κλπ (3: 23…). Συμφωνούν μόνο στον Ιωσήφ και τον προπάππο του Ματθάν. Είναι αυτό συνειδητό λάθος; Διότι δεν μπορούν και οι δυο να είναι ορθές μα και οι δυο μπορούν να είναι λάθος. Επί του θέματος αυτού ο Ουσπένσκυ σωπαίνει.

Η ασυμφωνία σημαίνει πως οι «ευαγγελιστές», ή ο ένας εξ αυτών, δεν γνώριζε την οικογένεια του Ιησού! Επιπλέον, τι σημασία έχουν οι πρόγονοι του Ιωσήφ αφού ο Ιησούς δεν ήταν γιος του καθώς δεν είχε σεξουαλική σχέση με τη Μαρία η οποία έμεινε έγκυος από το Άγιο Πνεύμα του Θεού… Έχουμε συνειδητή παραπλάνηση εδώ;

2. Ασυμφωνίες υπάρχουν και στην ίδια τη γέννηση του Ιησού.

Ο Ματθαίος έχει τη Μαρία να γεννά σε ένα σπίτι στη Βηθλεέμ (2: 1, 11). Δεν αναφέρεται η Ναζαρέθ ούτε σπήλαιο ούτε φάτνη, όπως αλλού, ούτε άγγελοι ούτε ποιμένες που έψελναν δοξολογίες. Ήλθαν 3 μάγοι φέρνοντας δώρα και ακολουθώντας το άστρο. Ο δε Ιωσήφ προειδοποιείται από άγγελο, παίρνει τη Μαρία και το βρέφος και πάνε στην Αίγυπτο για να γλυτώσουν από τον Ηρώδη. Επιστρέφουν αργότερα και ζουν στη Ναζαρέθ.

Στον Λουκά, ο Ιωσήφ παίρνει την εγκυμονούσα Μαρία και πάνε για την απογραφή από τη Ναζαρέθ στη Βηθλεέμ. Εκεί γεννά η Μαρία τον Ιησού στη φάτνη. Ήλθαν ποιμένες και άγγελοι ψέλνοντας δοξολογίες μα ούτε άστρο φάνηκε ούτε Μάγοι με δώρα. Δεν έγινε ταξίδι στην Αίγυπτο ούτε καμιά σφαγή αθώων βρεφών.

Πάλι δεν μπορούν και οι δύο αφηγήσεις να είναι ορθές ενώ και οι δύο μπορεί να είναι λανθασμένες. Ο δε Ουσπένσκυ πάλι σωπαίνει επί του θέματος!

3. Πηγαίνοντας στο άλλο άκρο της ζωής του Ιησού βρίσκουμε παρόμοιες ασυμφωνίες.

Στον Ματθαίο (27: 46) ο Ιησούς πάνω στον σταυρό φωνάζει σχεδόν σε απελπισία «ηλί, ηλί, λαμά σαβαχθανί» δηλ. «θεέ μου, θεέ μου, γιατί με εγκατέλειψες;». Ο Μάρκος περιγράφει το επεισόδιο σε όμοιο τόνο και όμοιες λεπτομέρειες (15: 34).

Πολύ διαφορετική η περιγραφή του Λουκά (κεφ. 23). Εδώ ο Ιησούς δεν χάνει ποτέ τον έλεγχο. Πρώτα προσεύχεται στον Πατέρα να συγχωρέσει τους σταυρωτές του «διότι δεν γνωρίζουν τι κάνουν» (23:54). Μετά δίνει άφεση στον ληστή που εκδήλωσε πίστη και τελικά εκπνέει παραδίδοντας το πνεύμα του στον Πατέρα. Ο Ιωάννης ομοίως τον παρουσιάζει αποστασιοποιημένο και ατάραχο (19:25). Κι εδώ έχει έλεγχο. Προτείνει τη μητέρα του στον αγαπημένο του μαθητή κι εκείνον σε κείνη και αφού πήρε λίγο ξυδι είπε «τετέλεσται» (= όλα τελείωσαν) και παρέδωσε το πνεύμα.

Γιατί πάλι τόση ασυμφωνία;… Προφανώς δεν ήταν παρόντες όλοι οι ευαγγελιστές. Ίσως κανένας. Πάντως, δεν μπορούν θεόπνευστοι, ανώτεροι άνθρωποι να παρουσιάζουν «συνειδητά» ένα γεγονός με τόσες διαφορές. Και ο Ουσπένσκυ σωπαίνει.

4. Αν οι ευαγγελιστές δεν συμφωνούν σε τόσο σημαντικά γεγονότα όπως η γέννηση και η σταύρωση του πρωταγωνιστή τους, τότε γιατί να πιστέψουμε οτιδήποτε άλλο;

Σε μερικά σημεία συμφωνούν. Όλοι περιγράφουν τη βάπτιση, την είσοδο στα Ιεροσόλυμα, τη σύλληψη στη Γεσθημανή και μερικά άλλα επεισόδια με μικροδιαφορές στις λεπτομέρειες.

Ο Ιωάννης γράφει πως οι μάζες υποδέχτηκαν τον Ιησού μετά Βαΐων και ύμνων διότι άκουσαν πως αυτός είχε θαυματουργήσει ανασταίνοντας τον Λάζαρο (12: 17-18). Αλλά αυτό το μεγάλο και φημιστό θαύμα μόνο ο Ιωάννης το περιγράφει παρότι λέει πως έγινε στην παρουσία «όχλου Ιουδαίων» (11: 39-44).

Θα έπρεπε όχι μόνο η Βηθανία και τα Ιεροσόλυμα μα και οι γειτονικές περιοχές να είχαν βουίξει με αυτό το θαύμα – αναστημένου νεκρού ήδη τεσσάρων ημερών. Και όμως οι άλλοι τρεις ευαγγελιστές δεν το αναφέρουν. Φήμες για άλλα θαύματα και μάγους στην Ιουδαία έχουν αναφερθεί από μερικούς ιστορικούς. Όχι όμως ο Ιησούς και τα δικά του θαύματα.

5. Υπάρχουν και μερικά επεισόδια που στρεβλώνουν την ιστορική αλήθεια.

Η εκδίωξη των εμπόρων από το ναό είναι απίθανο να έγινε (Μτθ 21: 12-13, Μ 11: 15-16, Ιωάν 2: 14-17). Μπορεί να φαίνεται στον Ουσπένσκυ «μια αξιοσημείωτη αλληγορία» (σ 241), αλλά ως περιστατικό μάλλον απίθανο. Διότι οι Ρωμαίοι πάντα προσέχουν μήπως γίνουν φασαρίες εκεί κυρίως στην περιοχή του ναού. Ειδικά το Πάσχα με την έλευση τόσων Εβραίων από τη Διασπορά, ο ναός πρέπει να φρουρούνταν για να αποφευχθούν ταραχές. Και οι έμποροι χρειάζονταν για να εξυπηρετήσουν τους επισκεπτόμενους πιστούς. Ο Ιησούς θα συλλαμβανόταν.

Κατά τον Ουσπένσκυ «κάθε φράση, κάθε λέξη περιέχει κρυμμένες ιδέες» (σ 174). Αυτό δεν ευσταθεί. Είναι δύσκολο, αδύνατο, να υπάρχουν «κρυμμένες ιδέες» σε τόσο χοντροκομμένες αντιφάσεις και ασυμφωνίες και ιστορικές αναλήθειες.