1. Πολλοί έχουν απολαύσει την τηλεοπτική σειρά Downton Abbey που έχει εξαιρετική σκηνοθεσία και ηθοποιία. Η πλοκή ξετυλίγεται στα μεσοπολεμικά χρόνια της Βρετανίας. Δείχνει τις αρετές και αξίες που από την ελισαβετιανή εποχή (16ος αιώνας) σταδιακά έκαναν τη Βρετανία μεγάλη χώρα, υπερδύναμη και αυτοκρατορία. Συγχρόνως δεν αποκρύβει τους σνομπισμούς, τις μικροπρέπειες και τα ελαττώματα που σχετικά σύντομα θα επιφέρουν μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο τη διάλυση της αυτοκρατορίας και την παρακμή της Βρετανίας.
Στο σήριαλ όμως, τουλάχιστον στους 2 πρώτους κύκλους, βλέπουμε μόνο τον μετασχηματισμό της κοινωνίας και την σταδιακή πτώχευση των αριστοκρατών που, όπως η χώρα ολόκληρη στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, αναγκάζονται να αναζητήσουν χρηματοδότηση από τους πλούσιους Αμερικανούς. Συγχρόνως φαίνεται και η χαλάρωση του ήθους καθώς οι γυναίκες στρέφονται προς την ελευθεριότητα του σεξ.
2. Το 1963 παρουσιάστηκε η ταινία The Servant που κέρδισε πολλά βραβεία: BAFTA καλύτερος ηθοποιός Dirk Bogarde, νέος ηθοποιός James Fox, καλύτερη κινηματογραφία Douglas Slocombe. Στη Νέα Υόρκη ο Harold Pinter κέρδισε ως καλύτερος σεναριογράφος (διαμορφώνοντας τη νουβέλα του Robin Maugham) και καλύτερος ξένος σκηνοθέτης Joseph Losey. Πήρε και άλλες διακρίσεις.
Η πλοκή αφορά τη σχέση μεταξύ μεγαλοαστού πλουσιόπαιδου με αριστοκρατικές διασυνδέσεις και του υπηρέτη του. Ο νέος Τόνι (James Fox) συμμετέχει χρηματικά σε μία επιχείρηση που χτίζει σπίτια στη Βραζιλία. O ίδιος έχει μία καινούργια μονοκατοικία στο Λονδίνο και προσλαμβάνει τον Μπάρετ (Dirk Bogarde) ως υπηρέτη. Όλα πάνε καλά αρχικά καθώς ο καθένας τηρεί τη θέση του και διατηρείται η ταξική ευπρέπεια. Η σχέση αρχίζει να μεταβάλλεται καθώς η Σούζαν, η φιλενάδα του Τόνι, τρέφει καχυποψία προς τον υπηρέτη μα ο Τόνι αρνείται να τον απολύσει. Ο Μπάρετ παρουσιάζει τη φιλενάδα του Βέρα ως αδελφή του και αυτή ξελογιάζει τον Τόνι. Μετά όμως ο Τόνι και η Σούζαν τους αιφνιδιάζουν καθώς αυτοί κάνουν σεξ στο υπνοδωμάτιο του Τόνι και αυτός τους διώχνει οργισμένος. Σταδιακά όμως το πλουσιόπαιδο αφήνεται στο αλκοόλ και την ακαταστασία και δεν απαντά στα τηλεφωνήματα της Σούζαν. Ξαναπαίρνει πίσω τον Μπάρετ και τη Βέρα και γρήγορα υποκύπτει πλήρως στην κυριαρχία του υπηρέτη και κατρακυλά σε άβουλη νηπιακότητα.
3. Στην τελευταία σεκάνς της ταινίας, η Σούζαν που βρίσκεται προσκεκλημένη από τον Τόνι στο σπίτι του, αηδιάζει με το χυδαίο πάρτι όπου συμμετέχουν διάφορα υποκείμενα χαλαρών ηθών και φεύγοντας χαστουκίζει τον Μπάρετ, που όμως χαμογελά γνωρίζοντας πως έχει θριαμβεύσει.
Το ταξικό σύστημα διαβρώθηκε αμετάκλητα.
Μα δεν είναι μόνο το ταξικό σύστημα. Η Σούζαν στην ταινία αντιπροσωπεύει μία μικρή μειοψηφία που προσπαθεί γενναία να κρατήσει το ήθος κάποιας αγνότητας, εντιμότητας, καλλιέργειας και σωστής συμπεριφοράς.
Αναμφίβολα σημαντικό ρόλο στην παρακμή έπαιξε και η εισροή ξένων από τις πρώην αποικίες. Μα και η πορνεία και ο τεντιμποϊσμός και ο γκανγκστερισμός ήταν ντόπια φαινόμενα που παρουσιάστηκαν πριν την εισροή των ξένων. Όπως και η εξάπλωση των ναρκωτικών.
Ο γάμος του πρίγκιπα Χάρι με την Μέγκαν (διαζευγμένη Αμερικανίδα ηθοποιός δεύτερης κατηγορίας) και η αποχώρησή τους από τη βασιλική οικογένεια και τη Βρετανία είναι πολύ δηλωτική της παρακμιακής φθοράς.
4. Η παρακμιακή κατηφόρα δεν παρουσιάστηκε ξαφνικά μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ούτε και μετά τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ούτε κάποια άλλη συγκεκριμένη ημερομηνία.
Η άνοδος προς τα ανώτερα επίπεδα του πολιτισμού προς την αλληλεγγύη, δικαιοσύνη, εντιμότητα, ευγένεια, καλλιτεχνία και παρόμοια είναι μία τάση. Υπάρχει συγχρόνως και η άλλη τάση – προς την απόλαυση κάθε καπρίτσιου, την αισχροκέρδεια, τον γκανγκστερισμό και τη χαλάρωση που ωθεί στη χυδαιότητα και βαρβαρότητα.
Όταν υπερισχύει η πρώτη δεν σημαίνει πως η δεύτερη έπαψε. Υπάρχει, μα για όσο διαρκεί η άνοδος δεν πολυφαίνεται. Έρχεται όμως μια ώρα, μια χρονιά όπου η τάση προς την εξαχρείωση και βαρβαρότητα είναι πολύ ορατή.
Το φούντωμα του φεμινιστικού κινήματος συνέπεσε με το θάνατο της βασίλισσας Βικτωρίας 1901 και την έξοδο από τη βικτωριανή εποχή με τα αυστηρά ήθη της και τις ταξικές διαχωριστικές γραμμές.
Αλλά είναι σε αυτά τα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα που, έχοντας αποκτήσει δικαίωμα στην κηδεμονία παιδιών (1839) και δικαίωμα σε προσωπική περιουσία (1870), οι γυναίκες προχωρούσαν σε άλλες διεκδικήσεις ανεξαρτησίας και, φυσικά, ελευθεριότητας στις ερωτικές σχέσεις.
(Η Μπχαγκαβάτ Γκήτα τονίζει πως η κοινωνική παρακμή ακολουθεί τη διάβρωση του γυναικείου χαρακτήρα. Νομίζω όμως πως λίγοι δίνουν πλέον σημασία στην Γκήτα)
