Μπορεί να είδατε μια γαλλική ταινία του Πολάνσκι τις τελευταίες εβδομάδες του 2021 με τίτλο J’ accuse ‘Κατηγορώ’. Πήρε αρκετά βραβεία στην Ευρώπη και είναι πολύ καλή ιστορική ταινία. Αναπαριστά με αρκετή ακρίβεια τη θλιβερή ιστορία του λοχαγού Alfred Dreyfus τον οποίο άδικα κατηγόρησαν ανώτατοι αξιωματικοί του στρατού για κατασκοπεία υπέρ των Γερμανών το 1894, τον απόταξαν από τον στρατό και τον φυλάκισαν στη Νήσο του Διαβόλου (=Cayenne στα νησιά Σωτηρίας στη Γαλλική Γουϊάνα, στη Βόρεια Λατινική Αμερική: η νήσος χρησιμοποιούταν ως ποινική αποικία 1852-1953). Η κεντρική φωτογραφία είναι από την αφίσα της ταινίας με τους ηθοποιούς που υποδύονται πολύ πειστικά τους Πικάρ αριστερά και Ντρέιφους – και μάλιστα τους μοιάζουν στην όψη.
Το επεισόδιο ήταν από τα πιο αισχρά στην ιστορία της Γαλλίας. Διότι φανερώθηκε ο φοβερός αντισημιτισμός των γάλλων και ειδικά στον στρατό. Ο Ντρέιφους ήταν Εβραίος και κυνηγήθηκε άγρια παρότι δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία. Όταν αργότερα ο αντισυνταγματάρχης Georges Picquart της αντικατασκοπείας παρουσίασε στοιχεία που έδειχναν ένοχο έναν άλλο αξιωματικό (ο οποίος αργότερα, αφού το σκάνδαλο είχε κοπάσει, ομολόγησε την ενοχή του), οι προϊστάμενοί του αρνήθηκαν να τα εξετάσουν και ο ίδιος πήρε δυσμενή μετάθεση για μεγάλο διάστημα στην Τυνησία!
Στη φωτογραφία που ακολουθεί ο Ντρέιφους περνά, μετά την καταδίκη του ανάμεσα στις δυο σειρές στρατιωτών που έχουν γυρισμένη την πλάτη ατιμωτικά. Η φωτογραφία είναι γνήσια του 1894.
Ο μεγάλος συγγραφέας Εμίλ Ζολά έγραψε ένα πύρινο άρθρο στην εφημερίδα L’ Aurore (=Αυγή!) με τίτλο J’ accuse (Ιαν.1898) στο οποίο εξέθετε την αντισημιτική μεροληψία των ανώτατων αξιωματικών κατά του Ντρέιφους (και κατά του Πικάρ). Ο ίδιος σύρθηκε στα δικαστήρια και φυλακίστηκε για ένα έτος!
Ακόμα και σήμερα, πολλοί Γάλλοι της Δεξιάς αμφισβητούν την αθωότητα του Εβραίου αξιωματικού, παρά την πλήρη αποκατάστασή του τον Ιούλιο του 1906.
Οι βρετανικές εφημερίδες (Observer, Times και άλλες), ίσως και με την πίεση από την μεγάλη και ισχυρή εβραϊκή κοινότητα, ξεσπάθωσαν υπέρ του Ντρέιφους. Δεν ήταν μόνο μερικοί Γάλλοι σαν τον Ζολά. Η ανταποκριτής του Observer στο Παρίσι είχε πάρει συνέντευξη του ταγματάρχη F.W. Esterhazy ο οποίος παραδέχθηκε την ενοχή του, παρότι ένα στρατιωτικό δικαστήριο, κεκλεισμένων των θυρών, τον αθώωσε! Ο Εστερχάζι έσπευσε μετά στη Βρετανία έχοντας ξυρίσει τα μουστάκια του.
Ο σάλος που ξεσηκώθηκε και η ανάγκη να φανεί πως οι ανώτερες τάξεις στη Γαλλία δεν έτρεφαν αντισημιτισμό επέφεραν μεγάλη πίεση. Έγινε δεύτερη δίκη το 1899 όπου, παρά τα στοιχεία αθωότητας, ο Ντρέιφους βρέθηκε ξανά ένοχος. Μα ο πρόεδρος του παραχώρησε χάρη και ο Ντρέιφους που είχε κουραστεί από το παράλογο κυνηγητό του την αποδέχθηκε. “Μου έδωσαν πίσω την ελευθερία μου” δήλωσε με πικρία, “μα δίχως την τιμή μου αυτή είναι ένα τίποτα”!
Τον Ιούλιο του 1906 η τιμή του δύσμοιρου αξιωματικού αποκαταστάθηκε πλήρως από Στρατιωτικό Συμβούλιο κι έγινε δεκτός πίσω στο στράτευμα ως ταγματάρχης τώρα και ως ιππότης Λεγεώνας της Τιμής.
Ο Ντρέιφους πέθανε το 1935 σε ηλικία 76 ετών αφήνοντας γιο και κόρη. Στη φωτογραφία είναι με την οικογένειά του, το 1905, ένα έτος πριν την πλήρη αποκατάστασή του.
