1. Η Αμερική έχασε στο Βιετνάμ παρότι είχε την ισχυρότερη στρατιωτική δύναμη του κόσμου. Είχε, αν συμπεριληφθεί και ο στρατός του Νότου, απίστευτη αριθμητική υπεροχή και ασύγκριτη υπεροπλία.
Και όμως έχασε. Γιατί;
Το ερώτημα εξετάστηκε σε πάρα πολλές μελέτες σε βάθος και σε λεπτομέρεια και οι λόγοι που δόθηκαν είναι πολλοί. Όλοι μπορούν να συνοψισθούν σε 3 απλές γενικές αδυναμίες.
2. Λάθος κίνητρα στο ότι ήθελαν μια κυβέρνηση μαριονέττα υποχείρια της Ουάσιγκτον που εξ’ ανάγκης θα ήταν διεφθαρμένη και αδύναμη. Υποστήριξαν (και υποστηρίχτηκαν από) τις δυνάμεις του Νοτίου Βιετνάμ όπου, γνώριζαν, επικρατούσε διαφθορά.
Αλαζονεία. Νόμιζαν πως με την υπεροπλία τους θα επέβαλλαν τη βούλησή τους και θα νικούσαν. Μα η βούλησή τους ήταν αδύναμη και ο σκοπός συγκεχυμένος και λαθεμένος. Θα έπρεπε να λάβουν υπόψη τους πως και οι Γάλλοι είχαν υπεροπλία μα νικήθηκαν.
Άγνοια. Και φυσική και θεληματική. Παραγνώριζαν απλά γεγονότα όπως η εκδίωξη των Γάλλων και η αταλάντευτη αποφασιστικότητα των Βόρειων υπό τον Χο Τσι Μιν να έχουν ανεξαρτησία και δεν προσπάθησαν, ούτε οι πολιτικοί στην Ουάσιγκτον ούτε οι στρατιωτικοί στο πεδίο της μάχης, να μάθουν για τη χώρα, την κουλτούρα, την παράδοσή της.
3. Έχω ξαναγράψει πως ο John (ή Jack) F. Kennedy παρά το φωτοστέφανο του μάρτυρα, δολοφονημένου φιλελεύθερου Προέδρου, που έδιωξε τους απειλητικούς σοβιετικούς πυραύλους από την Κούβα, ήταν κάκιστος πρόεδρος που υποχώρησε κι αυτός όντας απροετοίμαστος σε απαιτήσεις του Χρουστσόφ.
Ο Κένεντι, λοιπόν, κανόνισε να μπει πρόεδρος στο Νότιο Βιετνάμ ο Ντιέμ, ένας καθολικός το θρήσκευμα, σαν τον ίδιο τον Κένεντι! Μόνο που το Βιετνάμ είναι μια χώρα Βουδιστών κατά 95%! Ο Ντιέμ άρχισε να καταπιέζει και να διώκει τους βουδιστές σε τέτοια εκτράχυνση κι έκταση που η CIA τον δολοφόνησε!
Ακολούθησαν οι Thieu και Ky – που αφέθηκαν ως λύκοι σε κοπάδι. Αυτοί και οι διεφθαρμένοι στρατηγοί και αξιωματούχοι επιδόθηκαν σε ένα απίστευτο όργιο αρπαγής: καταπίεση, βία, εκβιασμοί, βασανιστήρια, πορνεία, ναρκωτικά, τζόγος, απαγωγές, δολοφονίες. Όταν η Σαϊγκόν παραδινόταν στους Βόρειους, ο Thieu είχε 3 τόνους χρυσάφι!
Ο Χο Τσι Μιν, οι πρωτοκλασάτοι αξιωματούχοι του στο Κόμμα και οι στρατηγοί του στον πόλεμο, ζούσαν σε ταπεινά κτίσματα, ενώ ο Thieu και οι αυλικοί του ζούσαν σε χλιδάτες βίλλες.
4. Τι θέληση είχαν να πολεμήσουν οι Νότιοι;
Πώς θα μπορούσε να πολεμήσει ένας λαός τόσο προδομένος και βασανισμένος από τους ηγέτες του και τους προστάτες του Αμερικανούς που φέρονταν ως μεσαιωνικοί αφέντες που όχι απλώς περιφρονούσαν μα ξυλοφόρτωναν, βασάνιζαν, βίαζαν και σκότωναν ατιμωρητί;
Οι Νότιοι είχαν στο πεδίο σχεδόν ένα εκατομμύριο άντρες οπλισμένους με τα τελευταία όπλα των Αμερικανών. Όμως χιλιάδες από αυτούς συνεργάζονταν με τους Βόρειους.
Ο Θείος Χο ήταν κομμουνιστής, βέβαια, μα σαν τον Τίτο, όχι σαν τα ανδρείκελα των Σοβιετικών στους διάφορους δορυφόρους τους ή τους διεφθαρμένους δικτάτορες σαν τον Τσαουσέσκου στη Ρουμανία. Ήθελε την ανεξαρτησία της χώρας του και θα πολεμούσε και τους Ρώσους ή τους Κινέζους κομμουνιστές, αν προσπαθούσαν να τον καθυποτάξουν.
Ήταν ο ήρωας που είχε οργανώσει την αντίσταση κατά των Γιαπωνέζων στον 2ο ΠΠ και είχε βοηθήσει τους Συμμάχους.
5. Ο Θείος Χο έγινε κομμουνιστής και πολέμιος του Θείου Σαμ στις ΗΠΑ διότι είχαν αρνηθεί να τον δουν και να τον ακούσουν όταν διαμαρτυρόταν για τη γαλλική αποικιοκρατία. Είχε, συν τοις άλλοις, μελετήσει το Σύνταγμα των ΗΠΑ, τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας, και τον Χάρτη Δικαιωμάτων (Bill of Rights) των ΗΠΑ.
Οι ίδιοι οι Σύμμαχοι τον είχαν διδάξει τις τεχνικές του ανταρτοπόλεμου στην ιαπωνική κατοχή. Τις αναδιαμόρφωσε και τις εφάρμοσε κατά των Αμερικανών που νόμιζαν πως θα νικούσαν με σκέτη καταιγιστική δύναμη πυρός.
Οι Βόρειοι είχαν αναρίθμητους κατασκόπους και συνεργάτες στον Νότο. Οι Νότιοι ούτε έναν στο Βορρά.
Η άγνοια των Αμερικανών ήταν ο τελικός αποφασιστικός συντελεστής στην απίστευτη αποτυχία τους.