Οι 300 είναι μύθος. Αλλά η μάχη έλαβε χώρα το 480 πκε και υπήρξαν τουλάχιστον 298 Σπαρτιάτες υπό τον βασιλιά Λεωνίδα.
Ο αρχικός αριθμός ήταν περίπου 5.200 Έλληνες σύμμαχοι. Υπήρχαν όμως ανάμεσά τους και αρκετές εκατοντάδες είλωτες που πολέμησαν πλάι στους Σπαρτιάτες στις αψιμαχίες.
Όταν έμαθαν πως οι Πέρσες τους περικύκλωναν από το πέρασμα στο βουνό, ένα μεγάλο μέρος αποχώρησε, κοντά 3.000. Έμειναν οι Σπαρτιάτες, 400 Θηβαίοι, 700 άλλοι και περίπου 800 είλωτες. Τουλάχιστον αυτά τα νούμερα δίνει ο Ηρόδοτος και είναι τα μόνα από αρχαία πηγή.
Πόσοι ήταν οι Πέρσες; Ο μύθος λέει ένα εκατομμύριο.
Οι σύγχρονοί μας ιστορικοί δίνουν 300.000 ως τον μέγιστο αριθμό και περίπου 170.000 ως τον πιο πιθανό.
Η μάχη των Θερμοπύλων έγινε και οι Πέρσες κρατήθηκαν για μερικές μέρες κι έχασαν πολλούς πολεμιστές.
Μερικοί ανιστόρητοι πιστεύουν πως οι Έλληνες νίκησαν. Είναι ο μύθος στην κορύφωσή του.
Η μάχη είναι ένδοξη όχι όμως επειδή νίκησαν οι Έλληνες, αλλά επειδή έχασαν και όλοι όσοι έμειναν σκοτώθηκαν. Έμειναν και σκοτώθηκαν γνωρίζοντας πως οι Πέρσες τους είχαν περικυκλώσει. (Μόνο πολλοί από τους 400 Θηβαίους, κατά τον Ηρόδοτο, παραδόθηκαν.) Γνώριζαν πως οι αριθμοί ήταν εναντίον τους και δεν είχαν ελπίδα νίκης.
Εγώ θυμάμαι να έχω δει δυο ταινίες του Χόλυγουντ για τη μάχη και τους 300 του Λεωνίδα. Και οι δυο ήταν φαντασιακές.
Η τελευταία με τον Gerald Butler ήταν ωραίο και ηρωικό θέαμα που τόνιζε τη γενναιότητα των Ελλήνων μα υπέρβαλλε (πάλι για χάρη του θεάματος) ως προς τη φιγούρα του Εφιάλτη και την τρυφηλότητα στο στρατόπεδο των Περσών ή μάλλον στην αυλή του Ξέρξη.
Την ίδια χρονιά ακολούθησε η ναυμαχία της Σαλαμίνας όπου ο Αθηναίος Θεμιστοκλής βύθισε στα άγνωστα για τους Πέρσες στενά το μεγαλύτερο μέρος του στόλου τους.
Το επόμενο έτος στην μάχη στις Πλαταιές (Παυσανίας) και στη ναυμαχία στη Μυκάλη (479) οι Έλληνες αποδεκάτισαν τις Περσικές δυνάμεις και ο Ξέρξης επέστρεψε άκαρπος και ταπεινωμένος στη χώρα του.
