1. Στις 6 Μαΐου 1945 η αμερικανική τρίτη στρατιά υπό τον στρ. Πάτον (τεθωρακισμένα) έχοντας εισέλθει στην Τσεχοσλοβακία από τα νοτιοδυτικά (Απρ. 1945) ελευθέρωσε την πόλη Πίλσεν – μα δεν προχώρησε. Τρεις μέρες αργότερα, στις 9 Μαΐου, ο σοβιετικός Κόκκινος Στρατός μπήκε στην Πράγα.
Λίγο αργότερα η κυβέρνηση της Τρίτης Δημοκρατίας της Τσεχοσλοβακίας, που βρισκόταν στην Koshice από τον Απρίλη, μετακόμισε στην Πράγα. Αυτή αποτελούνταν από το Εθνικό Μέτωπο που είχε τρεις συνιστώσες, το ΚΚΤσ, το Σοσιαλδημοκρατικό και το Εθνοσοσιαλιστικό, υπό την προεδρία του Έντβαρντ Μπένες (Benesh), ο οποίος ήταν αρχηγός της εξόριστης κυβέρνησης. Τρία μικρότερα κόμματα συμμετείχαν μα οι κομμουνιστές κατείχαν τα περισσότερα υπουργεία.
Ας σημειωθεί πως η κυβέρνηση είχε την ευλογία του Στάλιν (και των Δυτικών, που τότε δεν ήθελαν να δουν την πραγματικότητα του σοβιετικού επεκτατισμού), ο οποίος παραδόξως εμπιστευόταν τον έντιμο κεντρώο Μπένες· και, σε αντίθεση με άλλες χώρες, στην Τσεχοσλοβακία το ΚΚ ήταν ισχυρό με περίπου 500.000 μέλη που θα ξεπερνούσαν το εκατομμύριο ως το τέλος του έτους.
2. Σε ένα έτος, τον Μάιο 1946, έγιναν πραγματικά ελεύθερες εκλογές. Το ΚΚ βγήκε πρώτο με 38% (ενώ στη Σλοβακία το Δημοκρατικό αντικομμουνιστικό κέρδισε 62%!). Οι Εθνοσοσιαλιστές έλαβαν 18%, το Λαϊκό 14% και οι Σοσιαλδημοκράτες (του Μπένες) μόλις 13%.
Πρωθυπουργός έγινε ο κομμουνιστής ηγέτης Klement Gottwald. Κατά τα άλλα οι κομμουνιστές πήραν μόνο ήσσονα υπουργεία εκτός από το ένα και σημαντικό υπουργείο Εσωτερικών, που ήλεγχε τα σώματα Ασφαλείας.
Υπήρξε αρμονική συνεργασία μεταξύ όλων και οι κομμουνιστές έδειξαν μεγάλη προσαρμοστικότητα κι επιδεξιότητα. Ο Στάλιν είχε ειδοποιήσει τον Γκότβαλντ πως οι σοβιετικές μεραρχίες, σταθμευμένες στην Ουγγαρία, ήταν έτοιμες ανά πάσα στιγμή να επέμβουν αν χρειαζόταν. Ο Γκότβαλντ όμως ήθελε να προχωρήσει στην κατάληψη της εξουσίας και την κομμουνιστικοποίηση της χώρας του με δημοκρατικές κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Θα ήταν μεγάλο επίτευγμα. Εξάλλου έβλεπε πως και στην Ιταλία και στη Γαλλία, επίσης, οι κομμουνιστές συμμετείχαν ομαλά στις δικές τους αντίστοιχες κυβερνήσεις.
Ταυτόχρονα οι Σοσιαλδημοκράτες του Προέδρου Μπένες κρατούσαν την ισορροπία μεταξύ κομμουνιστών και αντιπάλων.
3. Το έτος 1946 αποδείχθηκε ιδιαίτερα ευοίωνο για την Τσεχοσλοβακία. Η σοδειά ήταν πολύ καλή˙ η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε και το εμπόριο εκτινάχθηκε μα μόνο με τους Δυτικούς. Η ΕΣΣΔ δεν έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Αλλά από τα μέσα 1947 η ονειρική αρμονία έσπασε άσχημα καθώς στη Γαλλία και Ιταλία τα ΚΚ εκδιώχθηκαν από τις κυβερνήσεις Συνασπισμού.
Τον Ιούνιο οι ΗΠΑ ξεκίνησαν το Σχέδιο Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση και ανάπτυξη της ρημαγμένης Ευρώπης. Η Τσεχοσλοβακία αποδέχθηκε τη βοήθεια. Μα τον Ιούλιο ο Στάλιν κάλεσε τον Γκότβαλντ στη Μόσχα και του είπε να μη συμμετάσχει στο Σχέδιο και να πάρει αυστηρότερα μέτρα.
Τον Σεπτέμβριο ο Γκότβαλντ δέχθηκε πολλή κριτική από τους συντρόφους κομμουνιστές στην ιδρυτική διάσκεψη της Κομινφόρμ, διάδοχο της προπολεμικής Κομιντέρν, που έγινε στη Σκλάρσκα Πορούμπα (Πολωνία). Τον κατηγόρησαν για “λεγκαλιστικές αυταπάτες” και αυτός δήλωσε: “Στόχος μας είναι η εξουσία. Όλα τα άλλα είναι δευτερεύοντα.” Στη συνδιάσκεψη εγκαταλείφθηκε το παλαιό δόγμα των διαφορετικών εθνικών δρόμων προς τον σοσιαλισμό και υιοθετήθηκε το νέο που απαιτούσε όλες οι Σοσιαλιστικές Δημοκρατίες, έξω από τη Σοβιετία, να εναρμονιστούν με την ΕΣΣΔ!
Αυτό το απέδειξε ο Γκότβαλντ τον Φεβρουάριο 1948, όταν μερικοί Εθνοσοσιαλιστές, Λαϊκοί και Σλοβάκοι Δημοκρατικοί υπουργοί παραιτήθηκαν. Νόμιζαν πως οι άλλοι μη-κομμουνιστές θα τους στήριζαν και ο Μπένες δεν θα δεχόταν την παραίτησή τους. Αυταπατήθηκαν. Ο Γκότβαλντ άδραξε την ευκαιρία και διόρισε δικούς του. Έτσι πλακόστρωσε τον δρόμο για το αναίμακτο πραξικόπημα που επέβαλε την κομμουνιστική κυριαρχία.
