1. Ο Τρότσκι δεν ήταν πολύ αγαπητός στους πρωτοκλασάτους συντρόφους, διότι είχε γίνει πολύ αλαζονικός με την ευφυΐα, τη λαμπρή ρητορεία και την οργανωτικότητά του που τον έκαναν νικητή στον εμφύλιο, αφού εκπαίδευσε τον Κόκκινο Στρατό. Ήταν ίσως εκείνος που καταλάβαινε τον Μαρξ περισσότερο – ακόμα κι από τον δήθεν πρώτο “θεωρητικό” του Κόμματος, Μπουχάριν. Όταν χρειαζόταν διαφωνούσε με τον Λένιν και δεν έκρυβε την περιφρόνησή του προς τους συντρόφους.
Συνεπώς όλοι, ομαδικά ή ξεχωριστά ο καθένας όταν κι όπως μπορούσε, τον εχθρεύονταν και φρόντισαν να μην είναι υποψήφιος για την ηγεσία, παρά τη δημοτικότητά του στον Κόκκινο Στρατό και τα πόστα του ως πρόεδρος του Επαναστατικού Στρατιωτικού Συμβουλίου και κομισάριος (=υπουργός) Πολέμου.
Στο 12ο Συνέδριο (Απρίλιος 1923) όλοι μαζί μπλόκαραν την άνοδό του. Ακολούθησαν διάφορες αψιμαχίες και τον Δεκέμβριο ο Στάλιν έγραψε ένα πολύ επιθετικό άρθρο λοιδορώντας τον στην Πράβντα και λίγο μετά ο Ζινόβιεφ επίσης επιτέθηκε συχνά, επινοώντας μάλιστα τον όρο “Τροτσκισμός” . Τον Ιανουάριο 1925, αφού προσπάθησαν οι πιο θερμοκέφαλοι ανεπιτυχώς να τον διώξουν από το Πολιτμπιρό, παραιτήθηκε από το υπουργείο και τον στρατό.
Ο Στάλιν τον υποστήριξε στο Πολιτμπιρό, παίζοντάς τον μετριοπαθή. Μα ο Τρότσκι έμεινε πλέον αδύναμος, δίχως αξιόλογη στήριξη.
2. Το 1925 ήταν αποφασιστικό έτος διότι το Πολιτμπιρό ήταν διχασμένο. Υπήρχαν αυτοί που προωθούσαν τη Νέα Οικονομική Πολιτική του Λένιν (όπως ο Μπουχάριν) και αυτοί που εναντιώνονταν (όπως οι Ζινόβιεφ και Καμένεφ) και ήθελαν ήπια μεν μα σίγουρη εκβιομηχάνιση της χώρας. Ο Τρότσκι έμενε ουδέτερος ή υποστήριζε την αντιπολίτευση. Ο Στάλιν πήγε με τον Μπουχάριν. Μαζί τους ήταν και οι Μολότοφ, Μικογιάν και Βοροσίλοφ.
Το πεδίο μάχης έγινε το 14ο Συνέδριο στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου 1925. Η γραμμή των Μπουχάριν, Στάλιν κ.λπ., που ήταν η επίσημη του Κόμματος δοθείσα από τον Λένιν, πήρε 559 ψήφους και η “αντιπολίτευση” (Ζινόβιεφ, Καμένεφ) μόλις 65.
Στην Πράβντα του Λένινγκραντ (όπως μετονομάστηκε η Αγία Πετρούπολη), η οποία ήταν φερέφωνο της αντιπολίτευσης αφού ο Ζινόβιεφ ήταν εκεί Γενικός Γραμματέας του Κόμματος, διορίστηκε από τη Μόσχα νέος εκδότης που ακολουθούσε την επίσημη γραμμή. Μετά, τα ίδια μέσα πίεσης που εξουδετέρωσαν τους ακολούθους του Τρότσκι και τον ίδιο χρησιμοποιήθηκαν στη νέα περίπτωση. Μια ισχυρή αντιπροσωπεία (Βοροσίλοφ, Καλίνιν, Κίροφ, Μολότοφ, Ράικοφ, Τόμσκι κι αργότερα Μπουχάριν) πήγαν στο Λένινγκραντ κι απηύθυναν σειρές ομιλιών σε κομματικές συγκεντρώσεις.
3. Στο επαρχιακό Συνέδριο του Κόμματος κύριος ομιλητής ήταν ο Μπουχάριν (Μάρτης 1926). Οι προηγούμενοι ηγέτες καταψηφίστηκαν και Γενικός Γραμματέας εκλέχθηκε ο νεότευκτος και δημοφιλής Κίροφ.
Ο Ζινόβιεφ παρέμεινε μέλος του Πολιτμπιρό και πρόεδρος της Κομιντέρν (=Διεθνούς) μα δεν διοικούσε πλέον κι έτσι έχασε όλη τη δύναμη που τον στήριζε. Διότι ο Κίροφ ακολουθούσε την επίσημη κομματική πολιτική.
Στα δύο αυτά χρόνια 1925 και 1926 τρεις μνηστήρες της απόλυτης εξουσίας (δηλαδή Τρότσκι, Ζινόβιεφ και Καμένεφ) παροπλίστηκαν πλήρως – σε μεγάλο βαθμό χάρη στη δύναμη του Στάλιν ως Γενικού Γραμματέα να απολύει και να διορίζει και να κανονίζει την ατζέντα στο Πολιτμπιρό, στην Κεντρική Επιτροπή και στα Συνέδρια του πανίσχυρου Κόμματος.
Έμεναν όμως αρκετοί μνηστήρες ακόμα – Μπουχάριν, Τόμσκι, Ράικοφ.
