Οι Γεζίντι (ή Γιαζίντι) παρουσιάστηκαν τον 12ο αιώνα ΚΕ μετά τον θάνατο του ιδρυτή της νέας αυτής θρησκείας, του Sheikh Adi ibn Musāfer (1072-1162). Αυτός ήταν Σούφι ασκητής/δερβίσης/μύστης από την κοιλάδα Μπεκά (Λίβανος σήμερα). Μελέτησε πολύ καιρό στη Βαγδάτη έχοντας δάσκαλο τον μεγάλο μύστη Ahmad Gazali. Τελικά εγκαταστάθηκε στην κοιλάδα Lalish στο σημερινό Κουρδιστάν, στο βόρειο Ιράκ 60 χλμ. από τη Μοσούλη κι εκεί ίδρυσε τη δική του τάξη των Adaviyya Κούρδων μονοθεϊστών.
Έτσι εγέρθηκε ο Γεζιντισμός, η μονοθεϊστική θρησκεία που προήλθε από τους Σούφι του Ισλάμ μα διαφέρει από τις 3 άλλες αβρααμικές θρησκείες, καθώς αποδέχεται τη μετενσάρκωση και την επανάληψη του δημιουργικού κύκλου. Πολλές φυλές τον ασπάστηκαν κι έτσι απλώθηκε σε πολλές περιοχές – Περσία, Ιράκ, Συρία, Τουρκία, Αρμενία.
Η ονομασία προέρχεται από την Περσική Yazad (<αρχαία Περσική Yazata) που σημαίνει “θεϊκό ον”. Μια άλλη ετυμολογία είναι από το Ez dā (=με δημιούργησε) – κι έτσι milete ezdain (=είμαστε το έθνος Ezdayi). Μα η θρησκεία περιέχει πολλές εικόνες και πρακτικές και πολλά σύμβολα από τον Σουφισμό και το Ισλάμ, αλλά και από προ-Ισλαμικές και προ-Χριστιανικές λατρείες, μυθολογίες και παραδόσεις που φτάνουν πίσω στον Ζωροαστρισμό, 1200 ΠΚΕ.
Μια βασική αρχή της θρησκείας είναι πως ο Θεός, πριν τη δημιουργία του κόσμου μας, βρισκόταν σ’ ένα μαργαριτάρι φτιαγμένο από το φως Του (=“αυγό” στους Ινδο-Ευρωπαίους), που άνοιξε κι έτσι παρουσιάστηκε ο εσωτερικός αιτιακός κόσμος και μετά το εξωτερικό υλικό σύμπαν. Μα στον εσώτερο κόσμο υπάρχουν οι επτά Άγγελοι κι επικεφαλής τους είναι ο Melek Taüs (Μελέκ Ταούς), ή Άγγελος-Παγόνι.
Όταν ο θεός δημιούργησε τον πρώτο άνθρωπο είπε στους Αγγέλους να προσκυνήσουν το νέο ον και όλοι το έκαναν εκτός από τον Μελέκ που είπε – “Πώς να το προσκυνήσω αφού εγώ είμαι από το φως Σου ενώ αυτό από χώμα;”
Αυτός ο μύθος διαστρεβλώθηκε από Ισλαμιστές και Χριστιανούς και ο Άγγελος Παγόνι ταυτίστηκε με τον επαναστάτη Αρχάγγελο Εωσφόρο που κατέπεσε από τον Ουρανό κι έγινε ο Σαϊτάν ή Σατανάς! Έτσι για τους Ισλαμιστές, κυρίως, οι Γεζίντι θεωρούνται “σατανιστές”!
Και αυτός ήταν ένας λόγος που άρχισαν να τους κυνηγούν τον 13ο αιώνα. Μα υπήρχαν και άλλοι – όπως η μισαλλοδοξία στο ίδιο το Κοράνι.
Οι Γεζίντι άρχισαν να αναπτύσσονται και τον 14ο αιώνα απλώθηκαν πλατιά σε όλη τη Μέση Ανατολή με δικά τους Εμιράτα και καθεστώτα. Έτσι διαιρέθηκαν σε 7 ενότητες με το δικό της κέντρο η καθεμιά, τη δική της σημαία και την αυτοδιοίκησή της.
Οι γενοκτονικές επιθέσεις άρχισαν τον 13ο αιώνα και συνεχίστηκαν από τους Ισλαμιστές – Άραβες, Πέρσες, Οθωμανούς κλπ. Πρώτα το 1246 οπότε σκοτώθηκαν πολλές χιλιάδες μαζί και ο ηγέτης τους Σέικ Hassan ibu Adi.
Αργότερα, το 1414 Κούρδοι Σούννι Ισλαμιστές λεηλάτησαν την κοιλάδα Lalish κι ερείπωσαν το Μαυσωλείο του Σούφι δασκάλου Adi. Αυτό ξαναχτίστηκε και είναι πλέον υπό την προστασία της UNESCO.
Αλλά οι διώξεις συνεχίστηκαν και οι Ισλαμιστές του ISIS το 2014 εξόντωσαν 7000, εκδίωξαν πολύ περισσότερους και σκλάβωσαν περίπου 5000.
Από τις 700.000 που υπήρχαν είναι ζήτημα αν έχουν μείνει σε όλη τη Μέση Ανατολή 230.000. Συνθήκες είναι τώρα κάπως καλύτερες και οι Αρχές προστατεύουν πλέον αυτήν τη δύσμοιρη μειονότητα.
Μα και το 2022 Τουρκικά κανόνια βομβάρδισαν κοινότητες των Γεζίντι και σκότωσαν αρκετούς! Μα έχουν τώρα ένα γυναικείο σώμα στρατού το οποίο φοβούνται οι Ισλαμιστές!
Χιλιάδες ζουν τώρα στην Αρμενία και Γεωργία. Στην Αρμενία μάλιστα υπάρχει ο μεγαλύτερος ναός των Γεζίντι. Πολλές δεκάδες χιλιάδες μετανάστευσαν στη Γερμανία και άλλες χώρες της ΕΕ και στην Αμερική.
Για τις γενοκτονικές επιθέσεις των Ισλαμιστών ενάντια στους Γεζίντι δεν έγιναν ούτε ταραχές ούτε διαμαρτυρίες ούτε διαδηλώσεις από τους φιλεύσπλαχνους ευαίσθητους ανθρωπιστές και αριστερούς!
Τώρα όμως και οι Γεζίντι έχουν φτιάξει δικό τους στρατό κι ένα τάγμα γυναικών τις οποίες οι Ισλαμιστές φοβούνται ιδιαίτερα!
